Morgunblaðið - 23.10.1997, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Þing VMSÍ vill stefna að sambærilegum kjörum verkafólks og í nágrannalöndunum
Tæknin engn
skilað í vasa
launafólks
„MÉR finnst að verkafólk hafi
fengið afskaplega lítið í sinn hlut
af þeirri framleiðsluaukningu sem
náðst hefur fram með vélvæðingu
í fiskiðnaði. Það sem við höfum
fengið er raunar ekki neitt. Ég er
núna með lægri laun fyrir að salta
síld en ég var með fyrir 10 árum,“
sagði Stella Steinþórsdóttir frá
verkalýðsfélaginu á Neskaupstað í
umræðum um kjaramál á þingi
VMSÍ.
Stella sagðist hafa orðið fyrir
vonbrigðum með að verkafólk
skyldi ekki hafa uppskorið meiri
hækkanir í síðustu samningum
eftir allan þjóðarsáttartímann.
Markmiðið er
sambærileg kjör
í drögum að kjaramálaályktun
sem liggur fyrir þinginu segir að
í síðustu kjarasamningum hafi
verið stigin stærri skref í átt til
að jafna kjör verkafólks en gert
hafi verið í áratugi. Tekist hafi
að hækka lægstu kauptaxta og
færa kauptaxta nær greiddu
kaupi. Þrátt fyrir þennan árangur
beri að líta svo á að hér sé einung-
is um áfanga að ræða að því mark-
miði að jafna lífskjör íslensks
verkafólks að því sem gerist í
nágrannalöndum okkar.
Björn Snæbjömsson, formaður
Einingar á Akureyri, sagði að
verkalýðsfélögin þyrftu að hefja
undirbúning að gerð næstu kjara-
samninga og í þeim samningum
yrðu verkamenn að setja sér það
markmið að ná sambærilegum
kjörum og gerist meðal verka-
manna í nágrannalöndum okkar.
Björn sagði að vel hefði verið
staðið að undirbúningi síðustu kja-
rasamninga og í þeim hefði verka-
lýðshreyfíngin öðlast dýrmæta
reynslu sem vonandi nýttist við
gerð næstu samninga.
Jóhannes Sigursveinsson, félagi
í Dagsbrún, sagði að þó að í síð-
ustu samningum hefði náðst áfangi
að því markmiði að jafna kjörin
hefði verið hægt að ná lengra ef
verkalýðshreyfingin hefði staðið
betur saman. Hann sagði að næg
verkefni væm framundan og m.a.
þyrftu verkalýðsfélögin að krefjast
vinnustaðasamninga eins og rætt
hefði verið um við gerð aðalkjara-
samninga sl. vor.
Þarf að standa betur
að starfsmenntun
Jóhannes og fleiri gerðu starfs-
menntun að umtalsefni. Hann
sagði að verkalýðshreyfingin hefði
mátt standa betur að málum hvað
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
VIÐ upphaf þings stungu saman nefjum þeir Jón Karlsson, varaformaður VMSÍ, Benedikt Davíðs-
son, fyrrverandi forseti ASI, Björn Grétar Sveinsson, formaður VMSI,
og Grétar Þorsteinsson, forseti ASI.
varðar starfsmenntun verkafólks.
Hreyfingin yrði hins vegar að gera
kröfu um að ríkið tæki meiri þátt
í að greiða kostnað við starfs-
menntun. Hann nefndi sem dæmi
að ríkið tæki engan þátt í kostn-
aði við meiraprófsnámskeið.
Signý Jóhannsdóttir, formaður
Vöku á Siglufírði, sagði að því
miður væri það ekki þannig að
nýgerðir kjarasamningar fælu í
sér, að lægstu laun yrðu 70 þúsund
krónur á mánuði um næstu ára-
mót. Fólk á aldrinum 16 til 17 ára
yrði áfram á töxtum sem væru
innan við 60 þúsund krónur á
mánuði. Verkalýðsfélögin hefðu því
miður gengist inn á það í siðustu
samningum að fela þessa taxta.
Halldór Björnsson, formaður
Dagsbrúnar, sagði að sú ákvörðun
Dagsbrúnar og Framsóknar að
fara sjálf með samningsumboð í
síðustu samningum hefði verið
nauðsynleg félagslega fyrir þessi
félög. Um þetta hefði verið sátt
við forystu VMSÍ. Félögin væru
alls ekki á leið úr VMSI.
V erkalýðshr eyfingin
að hopa
Pétur Sigurðsson, formaður
Baldurs á ísafirði, gagnrýndi
harðlega samningana sem gerðir
voru í vor. Fiskvinnslufólkið hefði
farið illa út úr þeim. Þrátt fyrir
allt góðærið í landinu hefði verka-
lýðshreyfingin samið um 70 þús-
und króna lágmarkslaun. Því mið-
ur hefði mönnum oft verið talin
trú um það í gegnum tíðina, að
ástandið í þjóðfélaginu væri miklu !
verra en það hefði verið.
Pétur sagði að verkalýðshreyf- :
ingin hefði verið að hopa úr hveiju :
víginu af öðru á síðustu árum.
Stjórnvöldum hefði tekist að knýja
fram breytingar á vinnulöggjöf-
inni. Búið væri að gera ítrekaðar
breytingar á verkamannabústaða-
kerfínu svo að núna væri búið að
eyðileggja það. Ekki hefði verið
hlustað á mótmæli verkalýðshreyf-
ingarinnar um breytingar á at-
vinnuleysistryggingasjóði. Og nú
ætti að hrekja verkalýðshreyfing-
una til baka í lífeyrissjóðamálinu.
Hart deilt á kirkjuþingi um æviráðningu presta
Prestar verði starfs-
menn kírkju en ekkí ríkis
HÖRÐ orðaskipti urðu á kirkjuþingi í gær
milli séra Geirs Waage, formanns Prestafé-
lagsins, og tveggja fulltrúa leikmanna á
þinginu, þeirra Helga Hjálmssonar og Gunn-
laugs Finnssonar.
Geir sakaði Helga um að hafa beitt óheið-
arlegum og ódrengilegum vinnubrögðum til
þess að hafa áhrif á Alþingi í þá veru að
æviráðningar presta yrðu afnumdar, þrátt
fyrir að kirkjuþing hefði komist að þeirri
niðurstöðu að viðhalda ætti þessu fyrir-
komulagi. Helgi sagðist hafa unnið eftir
sinni bestu sannfæringu og að æviráðningar
væru tírfiaskekkja. Hann benti á að í skoð-
anakönnun hefði komið í ljós að mikill meiri-
hluti sóknarnefndarmanna væri fylgjandi
þvi að þær yrðu afnumdar.
Geir sagði að prestar þyrftu æviráðningu
til að hafa frið til að geta boðað orð Jesú
Krists ómengað. Hann gagnrýndi Alþingi
harkalega fyrir meðferð þess á málinu og
sagðist vefengja rétt þess til að raska niður-
stöðu kirkjuþings í þessum efnum.
Ýmsir kirkjuþingsmenn, þar á meðal Ólaf-
ur Skúlason biskup, sögðu að kanna ætti
möguleika á því að skilja presta frá embætt-
ismannakerfinu og rætt var um að þeir
gætu orðið starfsmenn kirkjunnar í stað rík-
isins. Þorsteinn Pálsson, dóms- og kirkju-
málaráðherra, hafði léð máls á þessu í ræðu
sinni við setningu kirkjuþings á mánudag,
sem leið fyrir kirkjuna til að haga ráðningar-
tíma presta öðruvísi en embættismanna.
Kirkjuþingsmenn virtust margir vera á þeirri
skoðun að enn lengra mætti ganga í aðskiln-
aði ríkis og kirkju en hingað til hefði verið
gert.
Ólafur hafði miklar áhyggjur af því að
biskupar og vígslubiskupar yrðu aðeins skip-
aðir til fimm ára. Hann sagðist hafa rætt
það mál við kirkjumálaráðherra nýlega, en
lítil von virtist til þess að breytingum yrði
komið á.
Embætti söngmálastjóra
lagt niður?
Starfshópur sem fjallað hefur um fjármál
og skipulag biskupsstofu og sjóða kirkjunn-
ar lagði fram skýrslu á þinginu í gær. Með-
al tillagna hópsins er að söngmálastjóra
verði gert að auka tekjur sínar með því að
hækka verð á nótnaheftum og öðru efni sem
embættið gefur út og með því að hækka
skólagjöld í Tónskóla þjóðkirkjunnar. Jafn-
framt leggur starfshópurinn til að undirbúið
verði að leggja niður embættið eftir að nú-
verandi söngmálastjóri lætur af störfum.
Nefnt er í greinargerð hópsins að Tónskóli
þjóðkirkjunnar gæti í staðinn orðið aðili að
nýjum listaháskóla.
í starfsskýslu söngmálastjóra, sem einnig
hefur verið lögð fyrir þingið, er hugmyndum
af þessu tagi mótmælt og bent á ýmsa ann-
marka þess að venjulegur tónlistarskóli taki
við starfseminni.
Starfshópurinn leggur einnig til að bisk-
upsgarður verði seldur en að biskup fái í
staðinn húsnæðisstyrk. í greinargerð hóps-
ins segir að eitt af markmiðunum með því
að hafa sérstakan bústað fyrir biskup hafí
á sínum ti'ma verið það að hann gæti haldið
þar móttökur. Nú hafi hins vegar að mestu
verið fallið frá þeirri venju að halda móttök-
ur á heimilum.
Starfshópurinn leggur ennfremur til að
sóknum verði smám saman falin umsjón
með embættisbústöðum presta og leigutekj-
ur verði látnar standa undir viðhaldi þeirra.
Kirkjusjóðir verði sameinaðir
Starfshópurinn telur réttast að sameina
sjóði kirkjunnar, kristni-, kirkjumála-, kirkju-
byggingar-, prestsetra- og jöfnunarsjóð í einn
sjóð sem fái heitið kirkjusjóður. Með þessum
hætti verði auðveldara að fá yfirsýn yfír fjár-
mál kirkjunnar, umsýsla og eftirlit með þeim
verði auðveldara og aðlögun að breytingum
verði einfaldari. „Heyrst hafa þær raddir að
það sé óæskilegt að setja sjóðina saman í
einn sjóð þar sem það auðveldi ríkisvaldinu
að hafa afskipti af ijármálum kirkjunnar og
jafnvel að gera tillögu um að draga úr hlut
hennar þegar fjármagnið verði „sýnilegra“.
Starfshópurinn telur ekki ástæðu til að ótt-
ast þetta svo framarlega sem kirkjan hafi
skýr markmið með úthlutun úr sjóðnum,
áætlanir um ijárveitingar til ýmissa mála-
flokka séu rökstuddar og greinargerðir um
úthlutun úr sjóðnum liggi fyrir,“ segir í grein-
argerð starfshópsins.
Prestar erlendis fái
sóknargjöld íslendinga
í ræðu biskups á þinginu kom meðal
annars fram að staða séra Sigrúnar Óskars-
dóttur, prests íslendinga í Ósló, væri kostuð
af sóknargjöldum íslendinga þar í landi og
væri það samkvæmt samkomulagi við norsk
yfírvöld. Séra Birgir Andrésson, sem starfar
fyrir Islendinga í Danmörku, sagði í fram-
haldi af því frá því að ítrekað hefði verið
reynt að ná samkomulagi við dönsk stjórn-
völd um svipað fyrirkomulag, en án árang-
urs.
Morgunblaðið/Ásdís
ÓLAFUR Skúlason biskup flytur
skýrslu kirkjuráðs á kirkjuþingi í gær.
Biskup sagði frá því að margir íslending-
ar í Bretlandi hefðu mótmælt því að emb-
ætti prests í London yrði lagt niður. Trygg-
ingastofnun ríkisins hefur sagt upp samn-
ingi um fjárstuðning við embættið vegna
þess að sjúklingum sem þangað eru sendir
til aðgerða hefur fækkað mikið. Biskup
sagðist vonast til þess að það tækist að ná
samkomulagi um áframhaldandi veru prests
í London.
í ræðu hans kom einnig fram að hug-
myndir væru uppi um stækkun Skálholts-
skóla þannig að fjörutíu gistirýmum yrði
bætt við. Sigurður Sigurðsson, vígslubiskup
í Skálholti, hefur fengið leyfi kirkjuráðs til
að leita kauptilboða í bjálkahús í þessum
tilgangi, sem myndu bæði nýtast skólanum
og Skálholtsbúðum.