Morgunblaðið - 15.12.1998, Page 47

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
UNESCO
og erfðaefnið
NÚ í byrjun desember hélt
UNESCO fund um siðfræði og
rannsóknir á erfðaefni mannsins. A
fundinum var stjórn alþjóðaráðs
UNESCO um siðfræði
og erfðavísindi manns-
ins formlega kosin.
Unnið hefur verið að
undirbúningi að stofn-
un stjórnar þessar á
undanfömum 4-5 ár-
um. Jafnhliða þeim
undirbúningi voru sam-
þykktar samhljóða fyr-
ir ári síðan alþjóðlegar
reglur um siðfræði og
erfðavísindi mannsins.
Á fundinn var boðið
ýmsum sérfræðingum
á sviði vísinda, rann-
sókna í læknisfræði,
siðfræði, frá ýmsum al-
þjóðasamtökum og
stofnunum, stórum al-
þjóðafyrirtækjum og smáum stað-
bundnum fyrirtækjum sem vinna að
rannsóknum á erfðaefni mannsins,
dýra og jurta.
Andi og umræða fundarins var
mjög jákvæð og sterk tilfinning var
fyrir því meðal allra þátttakenda að
virða alþjóðasamþykkt UNESCO
um beitingu erfðavísinda til fram-
þróunar fyrir mannkyn allt, þannig
að manneskjan haldi fullri virðingu
og reisn jafnframt því að við virðum
Islendingar þurfa að
þjappa sér saman um
þetta góða málefni,
segir Þorsteinn Njáls-
son , heimurinn horfír
til okkar með eftir-
væntingu.
mannlega siðfræði og siðareglur.
Vonir sem við og heimurinn bind-
um við rannsóknir í erfðavísindum
eru miklar. Rannsóknir á erfðaefni
mannsins, ásamt þeirri tækni og
meðferðarmöguleikum sem þær
leiða til, opna marga möguleika og
auka vonir um betra líf og bætta
heilsu einstaklinga og alls mann-
kyns. Leggja verður áherslu á að
slíkar rannsóknir virði að fullu
mannlega reisn, frelsi og mannrétt-
indi. Jafnframt að slíkar rannsóknir
hindri og vinni á móti allri mismun-
un sem hægt er að tengja erfðaein-
kennum.
Vissar áhyggjur voru dregnar
fram um ávinning fátækari landa
þessa heims af erfðarannsóknum og
beitingu þeirra uppgötvana sem
þær myndu mögulega leiða til.
Þjóðir heimsins og sérfræðingar
alls staðar að bera miklar vænting-
ar og binda miklar vonir við fram-
þróun erfðavísinda og notkun þeiiTa
aðferða sem þróast geta í framhaldi
af þessum rannsóknum. Það kom
fram á fundinum að mögulegur af-
rakstur heimsbyggðarinnar af
erfðavísindum verður væntanlega
slíkur að það sé skylda efnameiri
þjóða að leiða slikar rannsóknir og
þær eru einmitt framkvæmdar
meðal þróaðri þjóða sem búa við
rótgróin þjóðfélagskerfi og sterka
siðferðisvitund.
Á sviði erfðarannsókna eru þró-
aðar þjóðir líkt og eimreiðin í langri
lest, þar sem allar þjóðir heimsins
eiga sinn lestai'vagn. Aftasti vagn-
Aðsendar greinar á Netinu
v^mbl.is
-ALL.TAf= £ITTH\SA£> /VÝTT
inn fer jafnhratt og eimreiðin, en
kemur eitthvað síðar á brautarstöð-
ina. Það komast samt allir vagnarn-
ir á brautarstöðin að lokum. Þessi
líking var einmitt við-
höfð um erfðarann-
sóknarfyrirtæki Is-
lendinga, íslenska
erfðagreiningu, og
hugmyndir um_ heilsu-
gagnabanka á Islandi í
almennum umræðum á
þessum fundi
UNESCO. Með þessu
er jafnframt áréttuð
staða Islendinga og
ábyrgð þeirra á því að
standa að gagnmerk-
um rannsóknum fyrir
heimsbyggðina alla,
þar sem við íslending-
ar fáum tækifæri til að
miðla auðævum okkar
á formi þekkingar,
erfða og heilbrigðis- og heilsu-
gagna. _
Við Islendingar búum yfir
mannauði, þekkingu og miklum
möguleikum á að nýta sérstöðu okk-
ar sem þjóðar á sviði erfða og söfn-
unar heilsufarsupplýsinga til að
miðla þekkingu til heimsbyggðar-
innar. Væntanlega byggist framtíð
mannkyns alls á rannsóknum á sviði
erfðaefnisins, bæði meðal manna,
dýra og jurta. Islendingar þurfa að
þjappa sér saman um þetta góða
málefni, heimurinn horfir til okkar
með eftirvæntingu.
Það er æskilegt að þróað þjóðfé-
lag, líkt og það íslenska, vinni að og
gefi gott fordæmi hvernig vinna eigi
með erfðaefnið og heilsufarsupplýs-
ingar. Þannig er líklegra að rann-
sóknir á erfðaefni mannsins gagnist
einstaklingum og mannkyni. Með
erfðarannsóknum tengdum heilsu-
farsupplýsingum má leiðbeina ein-
staklingum og þjóðfélögum á þann
hátt að dragi úr sjúkdómabyrði á
ævi einstaklinga og þjóðfélaga. Á
þann hátt einan má draga úr kostn-
aði þjóðfélaga og beina fjái-munum í
annan farveg til að bæta líf og jafn-
ræði þjóðfélaganna.
Höfundur er læknir og bæjarfulltrúi
í Hafnarfírði.
JÓLAGJÖFIN
til hans 09
hennar er
buxnapressa
3 gerðir
Svartar, mahóní
Verð frð 12.960
///- Einar Fárestveit & Co. hf.
1 Borgartúni 28, « 562 2901 og 562 2900
ÞRIÐJUDAGUR 15. DESEMBER 1998 4>
UWITED
•21 Black Matrix myndlampi
• Nicam Stereo hljóðkerfi
• Islenskt textavarp
UTU8021
KP. 39.900
UWITED
• 28 Black Matrix myndlampi
■ 2x20 watta i'íicam Stereo hljoókerfi
• Textavarp með islenskum stöfum
• Allar aðgerðir a skjá
• Scart-tengi
• Fjarstyring UTU8028
BLACK MATRIK
KP. 49.900
• 29“ Super flatur Black Une myndlampi
• 2x20 watta Nicam Stereo hljóðkerfi
• Textavarp meó íslenskum stofum
• Hatalara tengi
• Tvo Scart tengi TIIP9QQ
• Fjarstýring I VUfaWW
1 "f
STEREÍ
& JI1
Sjönvarpsmiðstöðin
í HíUlHDID: Hagkaup. Smáratorgi. Heimskringlan. kringlunni.Iónborg, Kópavogi. VtSTUBLAND: Hljómsýn. Akranesi. Kauplélag Borglirðinga, Borgamesi. Blómsturvellir. Hellissandi. Guðni Hallgrimssoa Grundarfirði.VISTFIHDIR: Hafbóð Jónasar }
} Þórs, Palreksfirói. Póllinn. Isafirði. NOHflURLAND: KF Steingrimsljardat. Hólmavik. tl V Húnvetninga. Hvammstanga. tf Húovetninga, filönduósi. Skagfirðingabúð. Sauðárkróki. KLA. Oalvik. Ljósgjafinn. Akurevri. tl Þingeyinga. Húsavik. Urð. Raufarhöln.
IAUSIURLANB: Kf Héraðsbúa. [gilsstöðum. Verslunin Vik. Neskaupsstað. Kauplún. Vopnafirði. Kl Vopnfirðinga. Vopnafirði. Kf Héraðsbúa. Sevðislirði. Turnbræður. Seyðisfirði.KI Fáskrúðsfjarðar. Fáskrúðsfirði. (ASK. Djúpavogi. KASK. Höfn Hmalirt
SUDUHLANO: Ralmagnsverkstæði KR, Hvolsvelli. MosfelL Hellu Heimstæknl Selfossi. KA, Selfossí. Hás. Þorlákshöfn. Brimnes.Vesrmannaeyjum. RTVKJANES: Rafborg. Grindavik. Haflagnavinnusl. Sig. Ingvarssonar. Garði. Rafmænt Hafnarfrrí