Morgunblaðið - 16.04.1999, Blaðsíða 58

t* 58 FÖSTUDAGUR 16. APRÍL 1999
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
Skoðanakannanir
sem gerðar hafa verið
að undanförnu benda
fremur til þess að
Framsóknarflokkurinn
eigi á brattann að
sækja í kosningunum
sr 8. maí. Skoðanakann-
anir ber að taka með
miklum fyrirvara en þó
gefa þær einhverja vís-
bendingu um stöðuna
þegar þær eru gerðar.
Fyigi • Framsóknar-
flokksins hefur alltaf
reynst drýgra í kosn-
ingum en í skoðana-
könnunum en þó er
fullkomin ástæða fyrir
okkur Framsóknar-
menn að íhuga stöðu okkar og nán-
ustu framtíð flokksins. Sömu skoð-
anakannanir og spá okkur þverr-
andi fylgi frá síðustu kosningum
svara því til að 70% kjósenda vilji
að Framsóknarflokkurinn eigi sæti
í næstu ríkisstjórn. í þessu felst
undarleg þversögn. Fái Framsókn-
arflokkurinn ekki góða útkomu í
kosningunum tekur hann ekki sæti
í næstu ríkisstjórn. Við teljum okk-
ur hafa náð mjög miklum árangri á
þessu kjörtímabili. Við höfum sann-
anlega náð að uppfylla þau loforð
og fyrirheit sem við gáfum kjósend-
um fyrir síðustu kosningar. Við höf-
um haft „fólk í fyrirrúmi“ og fjöl-
skyldurnar í landinu búa við miklu
betri kjör en fyrir fjórum árum síð-
. an. Það er sama hvar á er litið, alls-
staðar er bjartara framundan en
fyrir síðustu kosningar. Þessu hef-
ur okkur tekist að koma til leiðar í
farsælu samstarfi við Sjálfstæðis-
menn.
Fái Framsóknarflokkurinn ekki
góða kosningu er það ótvírætt
merki þess að kjósend-
ur vilji aðra til áhrifa
og því mun Framsókn-
arflokkurinn að sjálf-
sögðu hlíta og ekki
taka þátt í næstu ríkis-
stjórn.
Meirihluti Sjálfstæð-
isflokks
Samkvæmt skoðana-
könnunum í allan vetur
er mjög raunhæfur
möguleiki á því að
Sjálfstæðisflokkurinn
fái hreinan meirihluta
á næsta kjörtímabili.
Það gæti hann fengið
með talsvert minna
fylgi en 50% enda nýt-
ast ekki atkvæði greidd smáflokk-
um. Ef svo færi að Sjálfstæðisflokk-
urinn fengi hreinan meirihluta
stjórnar hann að sjálfsögðu einn
næsta kjörtímabil. Þá væri mikil
hætta á að hin hamslausu frjáls-
Stjórnmál
Framsóknarflokkurinn
fer ekki í ríkisstjórn á
næsta kjörtímabili, seg-
ir Páll Pétursson, til að
eyðileggja það sem
áunnist hefur á þessu.
hyggjuöfl innan flokksins losnuðu
úr læðingi og það væri þjóðinni
ekki til farsældar. Stjórnarflokk-
arnir ganga báðir óbundnir til
kosninga. Eg tel að samstarf við
Sjálfstæðismenn á næsta kjörtíma-
bili geti komið til greina í ljósi
reynslu þessa kjörtímabils enda fái
Framsóknarflokkurinn nægilegt
fylgi til þess að það samstarf verði
á jafnréttisgi-undvelli, annars ekki.
Höfuðlaus her
Sighvatur Björgvinsson hefur í
formannstíð sinni unnið það ein-
stæða afrek að eyðileggja Aiþýðu-
bandalagið, Kvennalista og Þjóð-
vaka. Krataflokkurinn býður nú
fram undir heitinu „Samfylking“ og
hefur fengið verulegan atkvæða-
styrk úr dánarbúum fyrrnefndra
flokka. Sá söfnuður er ekki fýsileg-
ur kostur til samstarfs í ríkisstjórn.
I forystuhópinn hafa safnast ein-
staklingar fjölbreyttrar gerðar,
með ólíkar grundvallarskoðanir og
misjafnan reynsluheim. Það sem
sameinar einna helst er vilji til að
versla sig áfram til valda í þjóðfé-
laginu og algjört ábyrgðarleysi í
fjármálum hins opinbera. Sjálf-
kjörnir foringjar eru a.m.k. sex
þannig að við marga þyrfti að
semja ef einhver teldi á það hætt-
andi. Það væri mjög óráðlegt af
Framsóknarmönnum að fara í slag-
tog við Fylkinguna að loknum
næstu kosningum. Á næsta kjör-
tímabili úreldast væntanlega ein-
hverjar af núverandi framápersón-
um Fylkingarinnar og hugsanlega
tekur þar við forystu fólk annarrar
gerðar og samstarfshæfara.
Framsóknarflokkurinn fer ekki í
ríkisstjórn á næsta kjörtímabili til
að eyðileggja það sem áunnist hef-
ur á þessu.
Vonarpeningur
Flokkar þeirra Sverris og Stein-
gríms J. eiga hvergi örugg móður-
skip og því er nokkuð óvíst að þeir
komi fólki á þing. Atkvæði greidd
þeim flokkum kynnu því að falla
dauð. I öllu falli kæmu þau í flestum
kjördæmum ekki til góða frambjóð-
endum flokkanna í viðkomandi kjör-
dæmum heldur yrðu til að safna fyrir
uppbótarþingsætum annars staðai'.
Ef það er vilji kjósenda að Fram-
sóknarflokkurinn taki þátt í næstu
ríkisstjórn þá þarf hann á öflugum
stuðningi að halda 8. maí.
Höfundur er félagsmálaráðherra.
Hverjum vill
þjóðin fela
stjdrnina?
Páll
Pétursson
100 milljarða hofmóður
Geirs H. Haarde
í Morgunblaðsgrein á
*■ miðvikudag kannast
Geir H. Haarde ekki við
að núverandi ríkisstjóm
haf! haft um 100 millj-
örðum meira úr að spila
á kjörtímabilinu en síð-
asta stjóm á sínum tíma,
eins og samfylkingar-
menn hafa bent á undan-
farna daga. Geir H. Ha-
arde bregst við þessum
tölum með hefðbundn-
um hroka sjálfstæðis-
flokksráðherranna, kall-
ar þetta „bamalega út-
reikninga“ og talar um
„f'ræðimennsku“ innan
gæsalappa. Sumsé
^ einsog kóngamir í
Kaupinhafn: Vi alene vide.
Barnaskapur Þjóðhagsstofnunar
Nú mætti halda að fjármálaráð-
herra Sjálfstæðisflokksins hefði svik-
ist um að lesa heima. Hin barnalega
fræðimennska um 100 milljarðana er
ósköp einfaldlega tilvitnun í skýrslu
Þjóðhagsstofnunar um „Þjóðarbú-
skapinn framundan“ íramvindan
1998 og horfur 1999, í töflu á blaðsíðu
53, samanber einnig blaðsíðu 82, þar
sem unnið er eftir viðurkenndum
staðli Sameinuðu þjóðanna um þjóð-
hagsreikninga. Þar era það um það
bil hundrað milljarðar sem Geir H.
Haarde, gæslumaðm' almannafjái',
heldur að hafi fallið af himnum ofan.
Það má þó segja Geir H. Haarde
til hróss að hann hefur haft fyrir því í
alvöru að reikna út tekjuauka ríkis-
stjórnarinnar á þessum tíma. Hann
kýs hins vegar að setja tölur sínar
o fram með einföldum samanburði frá
árinu 1995 og fram á þetta ár og
kemst að þeirri niður-
stöðu að tekjurnar hafi
bara aukist um helming
af 100 milljörðunum -
vegna þess að hann tel-
ur það henta sér betur.
Með þessu staðfestir
Geir H. Haarde þó í
raun tölurnar sem Sam-
fylkingin sækir til Þjóð-
hagsstofnunar. Munin-
um á þessari tvenns-
konar framsetningu má
lýsa með því að tekjur
launamanns hækki á
fjórum árum um 10
þúsund krónur á ári.
Tekjur hans á launa-
seðlinum hafa þá hækk-
að um 40 þúsund frá
fyrsta ári til fjórða árs. Samtals hef-
ur launamaðurinn hins vegar fengið
Ríkisfjármál
Hvers vegna þykir
Geir H. Haarde og
flokksbræðrum hans
svo óþægilegt, spyr
Mörður Arnason,
að rætt sé um tekju-
auka ríkissjóðs.
100 þúsundum króna meira í vasann
á þessum fjórum árum (10 þúsund
krónur fyrsta árið, 20 þúsund næsta
ár, 30 þúsund þriðja árið, 40 þúsund
fjórða árið). Hækkunin nemur sumsé
40 þúsund krónum en heildartekj-
umar þessi fjögur ár hafa aukist um
100 þúsund. Á sama hátt hafa heild-
artekjur ríkissjóðs aukist um 100
milljónir á kjörtímabilinu þótt lægii
tala komi út úr því að draga niður-
stöður fyrsta árs frá niðurstöðum
síðasta árs.
Ógleði Sjálfstæðisflokksins
En hvers vegna þykir Geir H. Ha-
arde og flokksbræðrum hans svo
óþægilegt að rætt sé um þennan
hundrað milljarða tekjuauka ríkis-
sjóðs að þeir blása sig upp í hofmóð
og hroka? Nú hefur hluta þessa
mikla tekjuaauka vissulega verið var-
ið skynuglega, með því til dæmis að
minnka halla á ríkissjóði einsog hver
einasta ríkisstjórn með nokkum veg-
inn réttu ráði hefði gert í sömu góð-
ærissporum. Ogleði Geirs H. Haarde
stafar af því að sjálfstæðismenn vilja
skjóta sér undan því að svara til um
ráðstöfun þessara tekna allra frammi
fyrir brýnum vanda víðsvegar í sam-
félaginu. Milljarðamir hundrað vekja
til dæmis undrun þeii'ra sem heyrðu
sama Geir H. Haarde boða það í
þingræðu í nóvember að sjúklingar
yrðu að borga meira fyrir sjúki'ahús-
dvöl. Tvö hundruð kennarar sem
ekki fá að fara í framhaldsnám í
Kennaraháskólanum næsta vetur
vegna fjársveltis í menntakerfinu
spema líka eyrun. Og sá fjórðungur
einstæðra mæðra í Reykjavík sem í
fyrra leitaði til Félagsmálastofnunar
vegna fátæktar hlustar með ótví-
ræðri athygli. Geir H. Haarde skuld-
ar þessu fólki önnur svör en að út-
hrópa upplýsingar úr skýrslum Þjóð-
hagsstofnunar.
Höfundur er íslenskufræðingur, er
sjötti maður á lista Samfylkingar-
innar i Reykjavfk.
Mörður
Árnason
Messías eftir
^ Hándel flutt í
Isafj arðarkirkju
LIÐLEGA hálf öld
er liðin frá stofnun
Tónlistarfélags Isa-
fjarðafy og Tónlistar-
skóla Isafjarðar. Fé-
lagið var stofnað að
Hafnarstræti 2 á Isa-
firði hinn 20. maí 1948,
en skólinn tók til starfa
í sama húsi 11. október
sama ár.
Fyrst í stað voru
kennarar við skólann
tveir, Jónas Tómasson
eldri, sem kenndi á
orgel, og Ragnar H.
Ragnar, sem var skóla-
stjóri og kenndi á pí-
anó. Segja má, að
flutningur óratóríunnar Messíasar
eftir Hándel nú marki endapunkt
júbflárs í ísfirskri tónlistarsögu.
Ragnar H. Ragnar hafði eitt sinn
uppi áform um að flytja Messías á
ísafirði, en af því varð ekki þá. Nú í
vetur hefur verið unnið að því að
láta rætast drauminn um flutning
þessa mikla verks hér í faðmi fjalla
blárra.
Vegna uppfærslu verksins nú á
Isafirði var settur saman sérstakur
hátíðarkór Tónlistarskóla ísafjarð-
ar, skipaður 42 konum og körlum af
norðanverðum Vestfjörðum. Þá
Tónleikar
Skemmst er frá því
að segja, segir Björn
Teitsson, að uppfærsla
verksins tókst
frábærlega.
voru fengnir að hljóðfæraleikarar,
aðallega frá Reykjavíkursvæðinu,
sem mynduðu 18 manna kammer-
sveit. Ákveðið var að Messías
skyldi fluttur einu sinni, og föstu-
dagurinn langi var valinn til flutn-
ingsins.
Skemmst er frá því að segja að
uppfærsla verksins, sem hófst kl.
20.30 og stóð í tvær klukkustundir
með hléi, tókst frábærlega. Farin
var sú leið, sem er mjög oft farin,
að flytja verkið ekki allt, sleppt var
23 atriðum af 53, og var einkum
sleppt úr miðkaflanum. Oll fegurstu
og vinsælustu atriðin voru þó að
sjálfsögðu flutt.
Einsöngvarar í verkinu eru fjór-
ir. Konurnar tvær búa hér vestra.
Sópraninn söng Guðrún Jónsdóttir,
Isfirðingur, sem stundaði nám við
Tónlistarskóla Isafjarðar, síðar við
Söngskólann í Reykjavík og loks á
Italíu, en hún hefur sungið allvíða,
m.a. í óperum, og er núna söng-
kennari við Tónlistarskóla ísafjarð-
ar og stjórnar skólakór Framhalds-
skóla Vestfjarða. Guðrún hefur
óvenjulega mikla útgeislun á sviði
og tókst mjög vel upp nú sem oftar.
Nefna má að stórglæsilegt var að
heyra hana syngja aríuna How
beautiful are the feet. Ingunn Ósk
Sturludóttir söng altinn. Hún
stundaði söngnám við Söngskólann
í Reykjavík og síðar einnig í
London og Amsterdam, og hefur
komið fram á fjölda tónleika, auk
þess sem hún hefur kennt við Tón-
listarskólann á Akranesi og síðan
við Tónlistarskólann hér á Isafirði,
en hún er nú búsett í Vigur. Ingunn
syngur af miklu öryggi og var ekki
síst meðferð hennar á aríunni He
was despised einkar áhrifamikil.
Tvísöngsaríuna He shall feed his
flock sungu Guðrún og Ingunn
saman með óaðfinnanlegum hætti.
Karlarnir tveir sem sungu ein-
söng voru fengnir að sunnan.
Snorri Wium söng tenórinn, en
hann stundaði nám sitt við Söng-
skólann í Reykjavík og
síðar í Vínarborg, og
var síðan fastráðinn
við óperuna í Coburg í
Þýskalandi í fjögur ár.
Snorri hefur fallega
rödd og stóð sig með
mikilli prýði, t.d. í arí-
unni Ev’ry valley shall
be exalted. Bassahlut-
verkið, sem var tiltölu-
lega viðamikið, var í
höndum Lofts Erlings-
sonar, sem einmitt
stundaði nám við
Söngskólann í Reykja-
vík á svipuðum tíma og
þau hin þrjú, Guðrún,
Ingunn og Snorri. Síð-
an var Loftur við frekara nám í
Manchester og London, og hann
hefur á seinni árum sungið ein-
söngshlutverk í fjölmörgum kirkju-
legum verkum og mörg óperuhlut-
verk. Loftur hefur sterka, tæra og
einkar áheyrilega baritonrödd, sem
t.d. naut sín frábærlega í hinni stór-
kostlegu aríu The trumpet shall
sound, næstsíðasta atriði tónleik-
anna. Ekki verður annað séð en
með Lofti Erlingssyni hafi Islend-
ingar eignast nýjan stórsöngvara.
Beáta Joó hafði æft hátíðarkór-
inn, en hún er ungversk að uppruna
og lauk prófi frá Tónlistarakademí-
unni í Búdapest, en hefur síðustu
13 árin starfað á ísafirði sem kór-
stjóri, organisti og kennari við Tón-
listarskólann. Til aðstoðar við radd-
þjálfun var Guðrún Jónsdóttir,
sópransöngkona, áðurnefnd. Þar er
skemmst frá að segja að þjálfun
kórsins hafði tekist mjög vel, hann
söng af styrk og öryggi; ekki síst
kom þetta fram i meðferðinni á
hinu undursamlega Halleluhja-kór-
atriði. Hljómsveitin, sem kom frá
Reykjavík, stóð sig með mikilli
prýði, og má segja að þai' hafi verið
valinn maður í hverju rúmi. Sér-
staka athygli undirritaðs vakti hinn
fagri og öflugi trompetleikur Ein-
ars St. Jónssonar með söng Lofts í
aríunni The trumpet shall sound.
Loks skal sérstaklega nefndur
aðalstjórnandi tónlistarflutnings-
ins, Ingvar Jónasson, en hann er
innfæddur Isfirðingur, einn
þriggja sona Jónasar eldr Tómas-
sonar. Ingvar stundaði tónlistar-
nám sitt í Reykjavík, í London,
Vínarborg og Bandaríkjunum, en
hefur starfað bæði í Svíþjóð og á
íslandi, og m.a. komið fram á ótal-
mörgum kammertónleikum. Ekki
er rúm hér til að rekja merkilegan
starfsferil hans nánar. Árið 1990
gekkst hann fyrir stofnun Sinfóníu-
hljómsveitar áhugamanna og
stjórnar henni, en hún er ísfirðing-
um að góðu kunn. Ohætt er að
segja að mikið happ var að Ingvar
skyldi taka að sér stjórnina á flutn-
ingi Messíasar nú. Sú samhæfmg
kórs, einsöngvara og hljóðfæraleik-
ara sem þarf að eiga sér stað var
með einstökum ágætum, og í lokin
urðu flytjendurnir að endurtaka
Halleluhja-kórinn, slík var hrifning
áheyrenda. Einn úr hópi tónleika-
gesta hafði sérstaklega á orði eftir
hljómleikana að undir flutningnum
hefði sér fundist opnast sýn til
himnaríkis, svo áhrifarík var
stundin.
Verkið var flutt í hinni nýju ísa-
fjarðarkirkju, sem að allra dómi er
afburða hljómleikahús. Uppselt
var, áheyrendur voru um 370.
Spyrja má, hvort ekki hefði verið
tilvalið að flytja verkið tvisvar.
Ingvari Jónassyni og öllum flytj-
endum Messíasar í höfuðstað Vest-
fjarða að kvöldi föstudagsins langa
2. apríl 1999 er hér með þakkað
innilega fyrir frábæra frammistöðu
á ógleymanlegri kvöldstund.
Höfundur er skólastjóri.
Björn
Teitsson