Morgunblaðið - 27.04.1999, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Frambjóöendur Framsóknarflokksins í sálfræðimeðferö:
Líður eins og Gunn
ari á Hlíðarenda
- segir Guðni Ágústsson sem settur var J hópefli
■VV
[)R. SRLj 1
í$u»W!
EFTIR mikla sálfræðilega klónun telja „litla undrið og félagar hans“ sig vera fornkappa hina
mestu sem bregður hvorki við sár né bana.
Undirbúningur að Norrænu málflutningskeppninni
Dómarar við Mannrétt-
indadómstól Evrópu koma
UNDIRBÚNINGSNEFND Norrænu málflutningskeppninnar, skipuð
útskrifuðum lögfræðingum og lagastúdentum ásamt Sif Konráðs-
döttur héraðsdómslögmanni og formanni íslenska liðsins, (önnur f.v.
í neðri röð), Gunnari Helgasyni, hæstaréttarlögmanni og heiðursfor-
manni liðsins (f.v. í neðri röð), og dr. Jacob Sundberg, stofnanda
keppninnar, (lengst t.h. í neðri röð).
UNDIRBÚNINGUR að Norrænu
málflutningskeppninni, sem fram fer
í Reykjavík helgina 12.-13. júní, hef-
ur staðið yfir að undanfomu, en
vegna keppninnar koma hingað til
lands 72 stúdentar úr lagadeildum
háskóla frá Norðurlöndunum. Eru
þá ótaldir alls 16 norrænir dómarar,
þar af nokkrir af æðstu dómurum við
Mannréttindadómstól Evrópu í
Strassborg, sem taka munu sér dóm-
arasæti í Héraðsdómi Reykjavíkur
og í Hæstarétti til að dæma í keppn-
inni.
Sýndi fram á voðaverk Stalíns
Stofnandi keppninnar er sænski
lögspekingurinn dr. Jacob Sund-
berg, sem á að baki langan starfsfer-
il sem prófessor í lagadeild Háskól-
ans í Stokkhólmi í almennum lögvís-
indum. Hann stjómaði m.a. rann-
sókn á árunum 1988-1990 á voða-
verkum Stalíns á ámnum 1932-1933
í Úkraínu, sem Sovétstjómin hafði
alfarið neitað, uns rannsóknin leiddi
með óyggjandi hætti í ljós, að 7,5
milljónir manna hefðu verið drepnar
í Úkraínu á áðumefndum tíma. Eftir
að rannsókninni lauk viðurkenndi
Sovétstjómin umrædda glæpi.
Dr. Sundberg var hérlendis um
síðastliðna helgi ásamt undirbún-
ingsaðilum og meðal starfa hans var
að vinna að undirbúningi keppninnar
ásamt undirbúningsaðilum.
Ljóst er að mikil vinna liggur að
baki þátttöku hvers liðs og fá nor-
rænir lagastúdentar þátttöku sína
metna til eininga í námi sínu, en hins
vegar hefur enn ekki orðið af því í
Háskóla íslands. Að sögn formanns
íslenska liðsins, Sifjar Konráðsdótt-
ur, er líklegt að það muni þó breyt-
ast í nánustu framtíð þar sem verið
sé að taka upp einingakerfí í laga-
deild HÍ.
Að sögn Sifjar hafa um 60-70 ís-
lenskir lögfræðingar tekið þátt í
keppninni á námsámm sínum. Með
þeim hætti hafa þeir kynnst Mann-
réttindadómstólnum, sem gert hefur
þeim betur kleift að takast á við fag
sitt að námi loknu.
í hverju keppnisliði era sex stúd-
entar, þar af þrír vamarmegin og
þrír sóknarmegin og samkvæmt
keppnisreglum munu fjórir í hverju
liði standa fyrir munnlegum mál-
flutningi fyrir dómi.
I keppninni í ár verður fjallað um
tilbúna málavexti íslensks leigubif-
reiðastjóra sem rak eigin bifreiða-
stöð frá húsi í Grjótaþorpinu. Hin
meintu brot á Mannréttindasáttmála
Evrópu snúast um afturköllun á
starfsleyfí bifreiðastjórans vegna
aldurs og um takmörkun á eignar-
ráðum hans yfir húsinu í Grjótaþorp-
inu.
Raunveruleikablær yfír keppn-
inni þrátt fyrir tilbúning
Dr. Sundberg segir að þótt dóm-
stóllinn í keppninni sé tilbúningur,
hafi heildarmynd keppninnar yfír
sér raunveraleikablæ þar sem dóm-
aramir séu starfandi hæstaréttar-
dómarar á Norðurlöndunum og við
Mannréttindadómstól Evrópu.
„Gildi keppninnar felst í þeirri
þjálfun sem dómarar, lögmenn og
stúdentar hljóta í henni,“ segir Jak-
ob. „Dómaramir sextán starfa í fjór-
um deildum og keppnislið stúdent-
anna flytja mál sín fyrir þeim. Dóm-
ararnir skrifa enga dóma um málin,
heldur leggja einungis mat á það
hver sé snjallasti málafærslumaður-
inn og fara einkum eftir tvennu, ann-
ars vegar gæðum rakanna og hins
vegar þeim sannfæringarkrafti sem
rökin era borin fram af.“
Norræna málflutningskeppnin fer
ávallt fram á dönsku, norsku og
sænsku og segir Jakob, sem nefnir
sig Spiritus rector keppninnar, að ís-
lensku keppendurnir standi þannig
að vissu leyti höllum fæti gagnvart
hinum keppendunum, en Sif Kon-
ráðsdóttir segir þó að á það beri að
líta, að þeir nemendur sem sækjast
eftir því að komast í keppnina fyrir
íslands hönd hafa gjama hlotið
ákveðna tungumálaþjálfun utan hins
hefðbundna skólakerfis.
Lið íslensku laganemanna nefnist
Club Lögberg, en hingað til hefur ís-
lensku liði ekki tekist að vinna
keppnina, þrátt fyrir ágætan árang-
ur að öðra leyti. I fyrra var það lið
Norðmanna, sem bar sigur úr býtum
á heimavelli.
Samræmdu prófunum lýkur í dag
Foreldrar hvattir
til að vera með
börnum sínum
Rúnar Halidórsson
SAMRÆMDU próf-
unum lýkur í dag,
þriðjudag, hjá 10.
bekkingum í grannskólum
landsins. Undanfarin ár
era dæmi um að nemend-
ur á höfuðborgarsvæðinu
hafi safnast saman í hópa
þennan dag og stundum
hafa þá gerst miður
skemmtilegir atburðir.
Þar sem ástandið var orð-
ið frekar slæmt fyrir
nokkrum árum tóku '
nokkrar stofnanir og for-
eldrasamtök sig saman og
reyndu að spoma við
þessari hópamyndun ung-
linga. Rúnar Halldórsson
er forstöðumaður for-
varnasviðs Félagsþjón-
ustu hjá Reykjavíkur-
borgar.
„Það er vissulega stór og mikill
áfangi að ljúka samræmdu próf-
unum en við teljum afar mikil-
vægt að koma í veg fyrir hópa-
myndanir unglinga þennan dag og
hvetjum alla foreldra 10. bekk-
inga til að vinna með okkur og
fylgjast vel með sinum börnum í
dag og í kvöld. Allir þurfa að vera
á varðbergi.“
Rúnar segir að fyrir nokkram
áram, þegar fór að bera á hópa-
mynduninni, hafi hluti ungling-
anna verið undir áhrifum áfengis
og jafnvel annarra vímuefna og
ýmsir óæskilegir atburðir eins og
ofbeldi og afbrot fylgt í kjölfarið.
„Sumir þeirra einstaklinga sem
þannig stigu sín fyrstu ógæfuspor
fylla nú biðlista eftir meðferð á
Stuðlum og meðferðarheimilum á
vegum Barnaverndarstofu og í
millitíðinni hafa foreldrar og aðrii-
nákomnir þeim liðið miklar til-
finningakvalir. Skólar, lögi-egla,
foreldrar, félagsmiðstöðvar, ÍTR,
foreldrar og Félagsþjónustan
ákváðu í fyrra að taka höndum
saman og m.a. var boðið upp á
skipulagðar ferðir á vegum skól-
anna sama dag og síðasta prófið
var haldið. Þetta reyndist mjög
vel og því var ákveðið að halda
áfram á þessari braut í ár.“
- Hvernig geta foreldrar hjálp-
að til?
„Fyrst og fremst með því að
láta börnin finna hversu vænt
okkur þykir um þau. Láta þau
skynja það fullkomlega að okkur
er ekki sama hvað um þau verður.
Okkur er annt um framtíð þeirra.
Eg tel mikilvægt að á þessum
tímamótum séu foreldrar með
barninu sínu, geri sér glaðan dag
með því, ekki síst í kvöld. Ég vil
sérstaklega brýna fyrir forráða-
mönnum unglinga að það er al-
gjörlega óheimilt að selja, veita
eða afhenda einstaklingi undir
tuttugu ára aldri áfengi. Við höf-
um haft talsverðar
áhyggjur af því hvem-
ig krakkamir geta út-
vegað sér vín. Sumir
foreldrar virðast halda
að það sé allt £ lagi að
þeir kaupi áfengi fyrir
börn sín. Það er á hinn bóginn
mikill misskilningur að það sé
betra að kaupa vín fyrir barnið en
að það drekki til dæmis landa.
Reynslan hefur sýnt okkur að slík
viðbrögð foreldra eru grænt ljós
fyrir börnin á að þau geti síðar
notað önnur vímuefni líka. Böm
sem byrja ung að drekka áfengi
eru í mun meiri hættu en önnur á
að ánetjast öðrum vímuefnum
seinna á lífsleiðinni. Ég vil sér-
staklega biðja foreldra um að vera
vakandi fyrir því að samkvæmi
►Rúnar Halldórsson er fæddur í
Reykjavík árið 1959. Hann varð
stúdent frá Menntaskólanum við
Sund árið 1981 og lauk BA próil
í uppeldisfræðum og starfsrétt-
indanámi í félagsráðgjöf frá Há-
skóla Islands.
Hann hóf störf við Félagsmála-
stofnun Reykjavíkur sem nú heit-
ir Félagsþjónustan í Reykjavík
árið 1985. Hann hefur verið for-
stöðumaður forvarnasviðs Fé-
lagsþjónustunnar frá stofnun
þess árið 1997.
Eiginkona hans er Ágústa Þor-
bergsdóttir og eiga þau þijá
syni.
unglinga í heimahúsum, þar sem
fullorðnir eru ekki heima, er mik-
ið hættuspil og við slíkar aðstæð-
ur hafa margir unglingar upplifað
sínar fyrstu hremmingar og sumir
aldrei beðið þess bætur.“
-Hvað með útivistartíma ung-
linga? Virða þeir hann þennan
dag?
„Nei oft er það ekki en hér er
mikilvægt að muna að fyrirmæli
og skilaboð foreldra skipta miklu
máli. Ég ítreka að vetrartíminn er
enn í fullu gildi. Það þýðir að börn
undir sextán ára aldri mega ekki
vera úti eftirlitslaust eftir klukkan
tíu á kvöldin. Það er afar mikil-
vægt að foreldrar standi saman
og virði þennan útivistartíma.
Nöpur reynslan hefur sýnt okkur
að eftir að lögbundnum útivistar-
tíma lýkur eykst hættan á að börn
lendi í hremmingum. Þau lenda í
árásum, slagsmálum, verða fyrir
kynferðislegri áreitni, leiðast út í
afbrot eða prófa vímuefni sem þau
myndu að öllu jöfnu ekki gera við
aðrar aðstæður.“ „
-Hvaða uppákomur standa
unglingum til boða þennan dag?
„Flestir grannskólar í Reykja-
vík bjóða upp á skipulagðar ferðir
fyrir nemendm- í samstarfi við fé-
lagsmiðstöðvar og for-
eldrafélög. Það er mis-
munandi eftir skólum
hvað boðið er uppá en
þetta era ævintýra-
ferðir þar sem áfanga-
staður er stundum
ekki gefinn upp. Foreldrar ættu að
kynna sér hvað stendur til boða í
skóla barna sinna og hvetja þau til
að taka þátt.“
Rúnar vill að lokum minna á að
forvarnirnar byrja heima. „For-
eldrar þekkja börnin sín best og
því er sérstaklega mikilvægt að
þeir séu á varðbergi í dag og
hjálpi barni sínu að forðast hætt-
urnar. Foreldrar mega aldrei
gleyma því að „nei“ getur verið
mjög jákvætt fyrir barnið
þeirra."
Nei getur
verið mjög
jákvætt fyrir
barnið