Morgunblaðið - 27.04.1999, Blaðsíða 38

38 ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 1999
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Gunnarshólmi og
Austurlönd fjær
TOFVIJST
Sölvasalur,
Sólon íslandus
Szymon Kuran fíðlu, Astvaldur
Traustason píanó, Birgir Bragason
rafbassa og Steingrimur Guðmunds-
son tabla, darbuka og trommur.
Múlinn á Sóloni Islandusi
fímmtudagskvöldið 22. apríl 1999.
ÞAÐ var heimstónlistarblær á
Steingrími indíafara og félögum
hans þegar þeir upphófu Múlatón-
leika sína sl. fimmtudagskvöld.
Szymon strauk raffíðlu og Stein-
grímur sat á gólfí og sló tablatromm-
ur indverskar. Þeir félagar léku
lengi saman í bræðingssveitinni Súld
en nú er Steingrímur líklega þekkt-
astur fyrir Milljónamæringana sína
þarsem Astvaldur og Birgir leika
með honum. Upphafsspuni þeirra fé-
laga var þó jafnfjærri Millunum og
Súldin hljómsveit Guðmundar Stein-
grímssonar, og verkin flest eftir Ast-
vald Traustason og Szymon Kuran
og mörg þeirra svo ný af nálinni að
þeim hafði enn ekki hlotnast nafn.
Annað lag á efnisskránni var eftir
Szymon í impressjónískum stíl með
skvettu af Asíu og minnti í sumu á
síðasta kaflann í Austurlandasvítu
Duke Elliongtons;: Ad lip on Nippon.
I kjölfarið sigldi Gunnarshólmi eftir
Astvald Traustason og „skein yfir
landi sól á sumarvegi". Þetta var fal-
legt verk með non-ænum blæ, en
minnti þó í sumu bæði á Kaldalóns
og síðustu verk píanómeistarans
franska, Miehell Petruccianis, án
þess ég búist frekar við að Astvaldur
þekki þau. Heimurinn er einn á fjöl-
miðlaöld og áhrifin berast hratt
heirnshornanna á milli.
Ég kunni betur við Szymon eftir hlé
þegar hann lagði raffiðlunni og tók
upp sína gömlu fylgikonu. Hann lék
listilega einn þrjár kvenlýsingar er
hann hefur samið. Sú fyrsta var um
Jennifer; glaður og léttur svíngari, þá
kom myndin af Mildred, ástríðufullur
blús og loks falleg og tilfinninga-
þrungin klassísk mynd af Svanhvíti.
Þarna tókst Szymoni best upp þetta
kvöld, aftur á móti var svíngópusinn
þeirra félaga, nafnlaus, heldur mis-
heppnaður, en einsog flest lögin sem
þeir léku þetta kvöld gæti hann batn-
að allmikið við frekari spilun.
Það væri gaman að fá tækifæri til
að heyra þá félaga oftar, ég man
varla eftir að hafa heyrt Steingrím
spila heimsdjass síðan á RúRek fyrir
margt löngu er Birgir og Óskar Ing-
ólfsson léku með honum og nefndist
það tríó Tala. Steingrímur hefur ver-
ið nær einn Islendinga til að kynna
okkur heimsdjass, en hann er mjög
fjölhæfur ásláttarleikari og leika
framandi trumbur við hvem sinn
fingur í höndum hans, en svíng-
trommari er hann ekki og lopadjass-
inn honum fjarri.
Vernharður Linnet
Orðabókaráðstefna Hagþenkis
Endurskoðun samheita-
orðabókarinnar brýnust
NÝJAR, auknar og endurbættar
útgáfur íslensku samheitaorða-
bókarinnar og íslenskrar orða-
bókar handa skólum og almenn-
ingi virðast efst á óskalista
þeirra sem starfa á ritvellinum
hér á landi þegar rætt er um
hjálpargögn.
Þetta kom fram í framsögum
og umræðum á ráðstefnu sem
Hagþenkir - félag höfunda
fræðirita og kennslugagna,
efndi til í Þjóðarbókhlöðunni á
degi bókarinnar. Yfirskrift ráð-
stefnunnar var; Höfum við feng-
ið þær orðabækur sem þörf er
á? Frummælendur voru Ingi-
björg Haraldsdóttir, Agúst H.
Bjarnason, Bernard John
Scudder, Jón Hilmar Jónsson,
Guðrún Halldórsdóttir, Asta
Svavarsdóttir, Dóra Hafsteins-
dóttir og Mörður Arnason. I
máli þeirra kom fram ánægja
með þá grósku sem gætir á
seinni árum í útgáfu orðabóka
sem gagnast rithöfundum, þýð-
endum og öðrum sem verða í
starfi sínu að keppa að góðri
málnotkun. Einnig kom fram
mikill áhugi á því að tölvutækn-
in yrði nýtt sem best til að svara
þörfum fyrir góð gagna- og
orðasöfn. Hröð uppbygging
orðasafna í rafrænu formi fer
fram á vegum orðabanka Is-
lenskrar málstöðvar og Orða-
bókar Háskólans. Enn fremur
er hafið á vegum Námsflokka
Reykjavíkur samning orðasafns
í rafrænu formi þannig að þar
verður að finna þýðingu á ís-
Ienskum orðum yfír á mörg
tunjgumál.
A ráðstefnunni var að því vik-
ið hve mikið og endalaust verk-
efni það er að semja og gefa út
hentugar og vandaðar orðabæk-
ur. I máli frummælenda kom
margt fram um hvernig nýta má
tölvutæknina til að vinna gegn
þeirri úreldingu sem jafnan fylg-
ir útgáfu orðabóka í bókarformi.
Af máli þeirra mátti ráða að ljóst
er að í framtíðinni verða orða-
bækur í tvenns konar formi, bók-
arformi og rafrænu. Hjá Máli og
menningu er t.d. stefnt að endur-
skoðaðri útgáfu Islenskrar orða-
bókar á geisladiski auk þess sem
verkið kemur út á bók.
Morgunblaðið/Golli
INGIBJÖRG Haraldsdóttir, Ijóðskáld og þýðandi, var meðal frummæl-
enda á ráðstefnu Hagþenkis um orðabækur.
Tár úr
KVIKMYJVPIR
Bíóborgin,
K r i n g 1 u h í ó,
Nýja Bítí, Akureyri
MESSAGE IN A BOTTLE ★★
Leikstjóri Louis Mandoki.
Handritshöfundur Gerald
Di Pego, e. skáldsögu Nicholas
Sparks. Kvikmyndatökustjóri
Caleb Deschamel. Tónskáld
Gabriel Yared. Aðalleikendur.
Kevin Costner, Robin Wright
Penn, Paul Newinan, Robbie
Coltrane, John Savage, Illeana
Douglas. Bandarísk. 130 mín.
Warner Bros. 1999.
BLAÐAKONAN Theresa Os-
bome (Robin Wright Penn), enn
í sárum eftir skilnað, gengur
fram á flöskuskeyti í nokkurra
daga fríi í Maine. Skeytishöfund-
ur syrgir þar konu sína á afskap-
lega hjartnæman og ljóðrænan
hátt. Hefur lesturinn slík áhrif á
konuna að eitt leiðir af öðru uns
hún er sett í það verkefni að hafa
uppi á bréfritara. Leitin ber hana
til sjávarpláss í Norður-Karólínu,
þar sem hún finnur fyrst foður
bréfritara (Paul Newman), síðan
höfundinn, bátasmið að nafni
Garret (Kevin Costner). Karl
faðir hans reynir að leiða þau
saman en Garret er enn um of
upptekinn af fortíðinni (er búinn
að vera ekill í tvö ár), svo Ther-
esa sest aftur við borðið sitt á
Chicago Tribune. Hún kom sér
heldur ekki að því að segja hon-
um ástæðu heimsóknar sinnar í
plássið. Bátasmiður seiglast um
síðir norður í rokrassinn Chicago
og allt virðist stefna í lukkunnar
velstand er hann finnur, óforvar-
endis, flöskuna góðu, sem leiddi
þau saman og bregst við hinn
versti. Allt fer upp í loft um sinn
og örlögin virðast ekki alltof hrif-
in af samdrættinum.
Costner er í kreppu sem
stjarna, eftir nokkrar afleitar
myndir, sem gengu illa. Hvað
veldur því að hann valdi Flösku-
skeyti til að reyna að ná áttum að
nýju, er hreinasta ráðgáta. í
fyrsta lagi er handritið ófull-
nægjandi að flestu leyti. Ótrú-
verðugt, bragðlítið, aðalpersón-
urnar illa skrifaðar, innihaldið
fornfáleg tilfinningavella sem
endar með álappalegum ósköp-
um. Söguefni sem þetta hefði
flösku
sómt sér betur í „Familísjornal“
eða ámóta sjoppubókmenntum.
Það má vel vera að skáldsaga
Sparks sé bitastæðari, en ef svo
er þá hefur handritshöfundurinn
ekki staðið sig í stykkinu. Þá er
myndin alltof löng, dettur niður á
löngum köflum þegar ekkert
markvert er að gerast. Annar
stór galli er leikur Costners, sem
á að sýna af sér mikla tilfínninga-
krísu og vekja samúð áhorfand-
ans - sem er grundvallaratriði.
Hann er drumbslegur og ekki
hjálpar honum handritið sem
gerir Garret að tvístígandi,
sjálfselskum þumbara. Theresa
er ekki trúverðug heldur, óör-
ugg, hlédræg, í fýlu og karÞ
mannsleysi. Heldur ósennilegt. I
meðförum hinnar glæsilegu
Robin Wright getur maður ekki
ímyndað sér að hún fengi yfirleitt
að ganga laus. Wright tekst þó
ekki að glæða samband þeirra
Costners nauðsynlegu lífi. Það er
steingelt og Akkilesarhæll mynd-
arinnar. Engu er líkara en að
skaphundurinnm Sean Penn,
maður hennar, hafi staðið með
morðglampa í auga á bak við
tökuvélarnar í ástarsenunum,
svo kyndauðar sem þær eru.
Kaflinn þegar Garret fer í hina
örlagaríku sjóferð er ömurlegur.
Illa gerður tæknilega, einkum
hvað snertir stúdíótökurnar, en
það sem verra er, yfirmáta
dramatískur - á þann ódýra hátt
sem nýtur sín betur í klútabók-
menntum en á tjaldinu. Leikar-
arnir og áhorfendur eiga betra
skilið.
Leikstjórinn, Louis Mandoki,
hefur gert góðar myndir (The
White Palace og Gaby, A True
Story) og vondar (When a Man
Loves a Woman). Hér siglir hann
lengst af í dáðlítilli fagmennsku,
með ótrúlegt ofurdrama í
farteskinu. Hann á þó sín augna-
blik. Eins nokkrir aukaleikararn-
ir. Robbie Coltrane, Ileanna
Dougas, og Jesse James (sem
ungur sonur Theresu), eru öll vel
viðunandi. Bestur er þó gamli
sjarmörinn hann Paul Newman,
sem stelur hverri senu þar sem
glittir í hann. Maður sér fyrir sér
aðra og skárri mynd er hann seg-
ir sem svo við Theresu: „Ef ég
væri 150 árum yngri, þá værirðu
í vandræðum, unga kona.“ Það er
ekki svo vel, því miður.
Sæbjörn Valdimarsson
Karlakórinn Stefnir
Islensk verk, aríur og Bítlalög

'sát.
Sigrún
Hjáimtýsdóttir
VORTÓNLEIKAR Karlakórsins
Stefnis verða þrennir á þessu
vori. Þeir fyrstu verða í Salnum í
Kópavogi í
kvöld, þriðju-
dag, kl. 20.30.
Aðrir tónleik-
arnir verða í Ar-
bæjarkirkju
föstudaginn 30.
apríl kl. 20.30.
Þriðju og síð-
ustu tónleikam-
ir verða svo á
heimaslóðum í
nýjum sal Varmárskóla þriðju-
daginn 4. maí kl. 20.30.
Á efnisskrá kórsins er að finna
verk bæði eftir innlend og erlend
tónskáld. M.a. nýtt íslenskt verk
eftir Atla Heimi Sveinsson, aríu
Sarastrós úr Töfraflautunni, Ó,
Isis og Ósíris eftir Mozart, verk
eftir Lennon/McCartney og syrpu
úr óperettunni Leðurblakan eftir
Jóhann Strauss þar sem Sigrún
Hjálmtýsdóttir syngur einsöng
með kórnum en hún syngur aðal-
hlutverkið í samnefndu verki í Is-
lensku óperunni um þessar mundr
ir. Stjórnandi Stefnis er Lárus
Sveinsson og undirleikari Sigurð-
ur Marteinsson. Einsöngvarar
KARLAKÓRINN Stefnir.
auk Sigrúnar Hjálmtýsdóttur eru
Birgir Hólm, Ólafur J. Bjarnason
og Stefán Jónsson. Þetta er
fimmtugasta og níunda starfsár
Stefnis og eru enn í kórnum
stofnfélagar.