Morgunblaðið - 06.05.1999, Blaðsíða 68

68 FIMMTUDAGUR 6. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Fasteignaskattur -
skattur óréttlætis
VIÐ útreikning fast-
eignamats er miðað við
stærð fasteignar marg-
faldað eftir reglum
Fasteignamats rfldsins
með endurstofnverði og
síðan ákveðnum mark-
aðsstuðli til þess að fá
viðmiðunarverð, eða
skattstofn, sem miðast
við sambærilega stóra
eign í Reykjavík og
sambærilegt verðmat
yfir allt landið. Til þess
að fá út fasteignaskatt
er þessi álagningar-
stofn síðan margfaldað-
ur með allt að 0,625%
af íbúðarhúsnæði en
allt að 1,650% af öðrum
fasteignum. Af íbúðarhúsnæði, sem
er metið á ca. 7 milljónir króna að
stofnverði þarf að greiða í fast-
eignaskatt allt að 43.750 kr. á ári, en
markaðsverð þessarar fasteignar er
jafnvel þrisvar sinnum lægra úti á
landsbyggðinni heldur en fengist
fyrir sambærilega húseign á höfuð-
borgarsvæðinu. Pama eru því hús-
eigendur úti á landi að greiða marg-
falt hærri fasteignaskatt miðað við
verðmæti svipaðrar eignar í
Reykjavík, eða allt að þrisvar sinn-
um hærri skatt af sama verðmæti.
Svipað má segja um verðmat á öðr-
um fasteignum.
Fæstir sem kaupa sér húsnæði
eða fasteign eiga fyrir henni og
þurfa jafnvel að taka um 90% af
kaupverðinu að láni hjá lánastofn-
unum. í skattframtali þessara aðila
og bókhaldslega séð hefur raun-
veruleg nettó eign lítið sem ekkert
breyst þar sem skuldir koma á móti
eigninni. Peir þurfa hinsvegar, sem
þinglýstir eigendur, að greiða fullan
fasteignaskatt af eigninni, þó svo að
hún sé veðsett lánastofnunum og
þær geti leyst eignina til sín ef ekki
er staðið í skilum með afborganir af
lánunum. Það má því með nokkrum
rétti segja að fasteignaskatturinn sé
skattur af skuldum en ekki af eign.
Menn ættu að greiða eignaskatt
eftir raunverulegri nettó eign sinni,
en ekki að vera mismunað eftir því
hvort þeir leggja fjármuni sína í
kaup á fasteign eða veija þeim til
kaupa á verðbréfum, hlutabréfum,
eða ávaxta þá á annan hátt. Þama er
um gróflega mismunun að ræða og
jafnvel fá stórefnamenn og braskar-
ar ívilnanir og skattaafslætti fyrir að
leggja fé sitt í ýmis tiltekin hlutafé-
lög, en aðrir berjast við að halda fýr-
irtækjum sínum gangandi með
auknu hlutafé, án þess að gera sér
vonir um nokkrar arðgreiðslur aðr-
ar en að fyrirtækið geti starfað og
haldið uppi atvinnu. Þessir menn fá
enga skatta-afslætti, en fjármála-
mennimir þurfa ekki að greiða
Reynir
Ragnarsson
lime® y Negro
Skólavörðustíg 21 a,
101 Reykjavik.
Sími/fox 552 1220
Netfang:
blanco@itn.is
Veffang:
www.blanto.ehf.is
neina eignaskatta af
verðbréfum sínum og
hlutafé og aðeins 10% í
tekjuskatt af þeim
vaxtatekjum sem þeir
afla sér með þessu
móti. Þetta virðist rétt-
lætt með þeim hætti að
örva þurfi menn til
spamaðar og fjárfest-
ingar. Mér finnst það
hart ef íslenskir fjár-
málamenn eru orðnir
svo óþjóðhollir að örva
þurfi þá til spamaðar
og gróða með einhverri
„dúsu“ eða gulrót í
formi skattaívilnana
umfram lítilmagnann.
Allar aðrar fasteignir
en íbúðarhús, útihús í sveitum og
sumarbústaðir flokkast undir einn
hatt sem atvinnuhúsnæði og ekkert
tillit tekið til starfseminnar í henni,
eða hvort yfir höfuð nokkur starf-
semi er í húsinu. Þannig þarf að
greiða jafn háa álagningaprósentu
og fasteignaskatt af fasteign sem
eingöngu er notuð til geymslu og
Landsbyggðin
Fasteignaskattur tekur
hvorki mið af markaðs-
verði eignar né raun-
verulegri eign manns í
fasteigninni og hann
mismunar þjóðfélags-
þegnum. Reynir Ragn-
arsson rökstyður hér
þessar fullyrðingar.
engum hagnaði skilar, eins og svip-
að byggðu atvinnuhúsnæði í fullum
rekstri sem veltir milljónum króna.
Þarna gildir aðeins einhverskonar
stofnverðsútreikningur uppfundinn
á reiknistofu Fasteignamats ríkis-
ins, sem fengið hefur uppgefna
stærð fasteignar, efni og ástand og
notar síðan sínar tölvuformúlur til
þess að verðleggja eignina til jafns
við eitthvað sem fáir skilja og geta
þar af leiðandi ekki vefengt. Fast-
eignagjöld af gistihúsnæði eru
reiknuð eftir sömu formúlu og af at-
vinnuhúsnæði og greiða sömu
álagningarprósentu, hvort sem um
er að ræða gististað úti á landi, sem
starfræktur er í þrjá mánuði á ári,
eða gististað á höfuðborgarsvæðinu
sem starfræktur er allt árið, með
milljónatuga veltu og margfaldan
íburð í innanstokksmunum.
O . laWllllliHi V
G FlN^S
Skólavörðustíg 35,
sími 552 3621.
Til brúðárgjafa
Uppsetningabuðin
Hvcrfisgötu 74, sími 552 5270.
Hvers vegna er öll
þessi mismunun?
Ég hef margspurt sveitarstjóm-
armenn og alþingismenn þessarar
spumingar, en fengið lítil og loðin
svör. Helst hefur því verið svarað
að fasteignaskatturinn sé tekjustofn
sveitarfélaganna og til þess að
sveitarfélögin geti haft svipaðar
tekjur þá verði að verðleggja og
skattleggja húseignir á sama hátt
yfir allt landið eftir verðstuðli en
ekki eftir verðmæti, sem væri
ógjömingur, þar sem svo margir
þættir valda sveiflum á verðmæt-
inu. Mér finnst þetta aðeins sanna
að þessi skattstofn er óalandi og
óferjandi og ætti að leggjast niður,
enda til annar eignaskattur, sem
breyta ætti þannig að allar nettó-
eignir (eignir að frádregnum skuld-
um) væm þar metnar til skatts,
hvort sem það em fasteignir, verð-
bréfaeignir, peningaeignir eða
hlutabréfaeignir. Skatturinn dreifð-
ist þá á fleiri og breiðari herðar
skattborgaranna og ætti þá að sama
skapi að geta lækkað. Það er beðið
fyrir ráðamönnum þjóðarinnar í
hverri einustu kirkju landsins og í
næstum hverri einustu messu allan
ársins hring, að þeim verði gefin
viska og réttlæti til þess að fara sem
best með sitt umboð í þágu þjóðar-
innar. Það væri nú óskandi að þessar
fyrirbænir fæm að bera þann árang-
ur að löggjafarvaldið endurskoðaði
skattalögin og farið yrði að skatt-
leggja þegnana eftir raunverulegum
eignum þeirra og tekjum, en ekki að
ráðast sífellt á garðinn þar sem hann
er lægstur. í tilefni þess að kosninga-
baráttan er núna að hefjast, skora ég
á framboðsflokkana að gefa nú skýr
og afdráttarlaus svör um stefnu sína
eða stefnuleysi í skattamálum. Ég
leyfi mér að fullyrða að þessi fast-
eignaskattur er að grafa undan at-
vinnuþróun á landsbyggðinni og ver-
ið er að blóðmjólka og mergsjúga þá
menn sem af veikum mætti em að
reyna að halda uppi og reka heimili
og fyrirtæki vítt og breitt um landið.
Samkvæmt tölum Hagstofunnar em
meðaltekjur íbúa á landsbyggðinni
að jafhaði tugum próseta lægri en á
höfuðborgarsvæðinu. Af þessum lág-
markstekjum eiga þeir svo að greiða
allt að þrefaldan fasteignaskatt mið-
að við verðmæti, sem í mörgum til-
fellum er óseljanlegt.
Er unnt að kalla svona fasteigna-
skatt annað en skatt óréttlætis?
Höfundur er lögregluvarðstjóri.
Hendur fram
úr ermum, fram-
sóknarmenn
Framsóknarmenn á
Vesturlandi eiga
framundan skemmti-
legan lokaslag í kosn-
ingabaráttunni. Skoð-
anakannanir em eins
og svo oft áður flokkn-
um óhagstæðar en það
er einmitt þá sem
framsóknarmenn sýna
hversu öflugir þeir
em. Þessi góða vika
sem eftir er mun duga
okkur til að tryggja
kosningu Magnúsar
Stefánssonar af því að
nú látum við hendur
standa fram úr ermum
framsóknarmenn.
Fylkjum fram
til sigurs
Framsóknarflokkurinn er eina
framboðið sem í raun hefur dreift
valdi og ákvarðanatöku um landið.
Með því tryggir flokkurinn að önn-
ur sjónarmið en þau sem vilja sam-
þjöppun valds og auðs á einn stað
verði allsráðandi. Fylgið er jafnt og
mikið í öllum landshlutum, sem
Kosningar
Framsóknarflokkurinn,
segir Sveinbjörn Eyj-
ólfsson, er eina fram-
boðið sem í raun hefur
dreift valdi og ákvarð-
anatöku um landið.
sýnir að áherslur flokksins á bætt
mannlíf um land allt samfara
sterku atvinnulífi í sátt við um-
hverfið er stefna sem fólk hefur trú
á. Stórir hópar fólks koma að
flokksstarfinu sem tryggir að for-
ystumennirnir vita hvar hjartað
slær og hversu öflugt. En þegar vel
árar eiga menn til að fyllast væru-
kærð, falla fyrir ódýrum slagorðum
og gleyma því að oft bylur hæst í
tómri tunnu. Vöknum af dvalanum
framsóknarmenn og fylkjum fram
til sigurs.
Sjálfstæðisflokkurinn sækir
stærstan hluta af óskiljanlega
miklu fylgi sínu til Reykjavíkur og
Reykjaness. Þar liggur líka hið
Sveinbjörn
Eyjólfsson
raunverulega vald
hans. Þar eru formað-
ur og varaformaður og
hafa verið lengi. Þar
búa allir ráðheiTar
flokksins og þótt tveir
þeirra séu -munstraðir
úti á landi þá eru þeir
Reykvíkingar. Það eru
engar líkur á að þetta
sé að breytast, a.m.k.
ekki Vesturlandi í vil.
Þar komast menn ekki
hærra í virðingarstig-
ann en að vera orðaðir
við varaformannsslag
en þora ekki. Vestur-
land hefur ekkert að
gera við slíka forystu-
menn. Atkvæði greitt
Sjálfstæðisflokknum á Vesturlandi
tryggir áframhaldandi gíslingu
landsbyggðarinnar hjá Reykjavík-
urvaldi íhaldsins.
Samfylkingin glímir við mörg þau
sömu vandamál og hrelia íhaldið.
En málefnafátæktin og andleysið er
þó öðru yfirsterkara. Stefnuskráin
er innantóm og forystumennimir
tala hver í sína áttina. Fortíðin á að
vera gleymd og einungis bjart og
fagurt framundan. En hinn napri og
dapri raunveruleiki er allt annar.
Engin sátt hefur náðst um stefnu í
landbúnaði, sjávarútvegi og
byggðamálum og alls ekki utanrík-
ismálum. Ég skora hér með á þá
íbúa Vesturlands sem ætla að kjósa
Samfylkinguna að lesa greinar
Magnúsar Ama Magnússsonar al-
þingismanns um stöðu Reykjavíkur
og ekld síður að kynna sér framtíð-
arsýn Agústs Einarssonar alþingis-
manns í landbúnaði og sjávarútvegi.
Það skulu þeir bera saman við mál-
flutning þeirra félaga Jóhanns og
Gísla hér á Vesturlandi. Og ef ein-
hver heldur að á Vesturlandi sé að
finna ráðherraefni Samfylkingar-
innar þá fer hinn sami mjög villur
vegar.
Vestlendingar. Nú er við kjósum í
síðasta sinn í Vesturlandskjördæmi
getum við styrkt landshlutann með
því að kjósa áhrifamanninn Ingi-
björgu Páknadóttur til áframhald-
andi forystu. Um leið búum við í
haginn fyrir framtíðina og tryggj-
um Vesturlandi forystu í nýju kjör-
dæmi. Það verða ekki aðrir til þess.
Höfundur er forstöðumuður á
Hvanneyri.
Fasteignagj öld
- byggðamál
Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur heitið því að
breyta álagningaregl-
um fasteignagjalda, fái
hann til þess aðstöðu.
Slík breyting yrði til
þess fallin að bæta lífs-
kjör á landsbyggðinni,
örva fasteignamarkað
og gera búsetu utan
höfuðborgarsvæðisins
eftirsóknarverða.
Nú eru fasteigna-
gjöld lögð á sérstakan
álagningarstofn, sem
er annar og mun hærri
en fasteignamatið er
raunverulega á lands-
byggðinni. Óréttlætið
er augljóst gagnvart
því fólki sem býr í húsnæði með
lágu markaðsvirði. Breytingin sem
Sjálfstæðisflokkurinn leggur til
myndi breyta þessu.
Ég lét reikna út fyrir mig hvað
Einar K.
Guðfinnsson
þetta þýddi í raun-
verulegu dæmi. Kann-
aðar voru aðstæður á
Patreksfirði og í Bol-
ungarvík, sem gætu
átt við víða um land.
Dæmi voru tekin af
húseignum þar sem
fasteignamat var 6,5-
6,8 milljónir króna, en
álagningarstofninn
11,2-11,8 milljónir
króna. Núverandi
reglur leiða til 82-104
þúsund króna árs-
greiðslna. Eftir breyt-
ingarnar myndi álagn-
ingin lækka um 31-
32% ig verða 56-72
þúsund á ári, eftir
stærð og verðmæti húseignanna.
Sparnaður fjölskyldnanna yrði þá
26-32 þúsund krónur á ári.
Hér er því um að ræða mjög
verulega kjarabót fyrir fjölskyldur
Kosningar
Sjálfstæðisflokkurinn
hefur heitið því, segir
Einar K. Guðfínnsson,
að breyta álagningar-
reglum fasteignagjalda,
fái hann til þess
aðstöðu.
á landsbyggðinni. Líklegt er í dag
að venjuleg fjölskylda þurfi að
þéna a.m.k. 50 þúsund krónur til
þess að geta greitt 30 þúsund
króna reikning, að teknu tilliti til
skatta. Þessar breytingar sem
Sjálfstæðisflokkurinn leggur til
myndu leiða til samsvarandi kjara-
bóta.
Ljóst má vera að sveitafélög á
landsbyggðinni geta ekki tekið á
sig tekjuskerðingu sem þessu fylg-
ir. Tillaga Sjálfstæðismanna er að
þeim sveitarfélögum verði bætt
þetta upp með aukinni hlutdeild í
eignarskatti á kostnað ríkissjóðs.
Höfundur er 1. þingmaður
Vestfirðinga.