Morgunblaðið - 13.05.1999, Qupperneq 12

12 FIMMTUDAGUR 13. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Skipulagstillögur VSÍ voru samþykktar á aðalfundi sambandsins
AÐALFUNDUR Vinnuveitenda-
sambands íslands samþykkti í
gær tillögu um sameiningu við
Vinnumálasambandið (VMS) og
stofnun Samtaka atvinnulífsins
(SA). Samkvæmt skipulagi nýju
samtakanna geta fyrirtæki gerst
aðilar án þess að afhenda þeim
umboð til að gera kjarasamninga.
Samkomulag hefur einnig tekist
um að LIU greiði iðgjöld til SA
sem hlutfall af heildarlaunum, en
ekki af kauptryggingu eins og nú
er. Argjald til nýju samtakanna
verður lægra en það er hjá VSI í
dag.
Þórarinn V. Þórarinsson,
framkvæmdastjóri VSÍ, gerði
grein fyrir undirbúningi að stofn-
un Samtaka atvinnulífsins, en
hann hefur staðið í á annað ár.
Hann sagði að markmið með
stofnun nýrra heildarsamtaka
væri að jafna þátttökukostnað
fyrirtækja, einfalda uppbyggingu
og félagsaðild og auka hag-
kvæmni í rekstri.
Þörf fyrir öfluga
sérþekkingu
Þórarinn sagði að þörfin fyrir
öfluga sérþekkingu væri sífellt
að verða mikilvægari fyrir sam-
tök atvinnurekenda. Sameigin-
legum hagsmunamálum væri að
fjölga og tekið væri mið af því við
skipulagningu nýju samtakanna.
Þrátt fyrir að ætlast væri til að
fyrirtækin ættu aðild að SA í
gegnum sjö aðildarsambönd væri
áfram gert ráð fyrir að þau gætu
haft bein áhrif á heildarsamtökin.
Þórarinn sagði að það markaði
viss tímamót að svo væri komið
að samtök vinnuveitenda, VSI og
VMS, sæju sér hag í að samein-
ast, en þau hefðu fram að þessu
verið tvískipt vegna pólitískrar
afstöðu og vegna rekstrarforma.
Það væri líka fagnaðarefni að
fjármálafyrirtækin ætluðu að
gerast aðilar að SA. Það sýndi
vel þær breytingar sem væru að
verða á fjármálaþjónustunni, en
fram undir þetta hefði þessi hluti
atvinnulífsins að stærstum hluta
verið rekinn af ríkinu.
Þórarinn sagði að eftir sem
áður yrði eitt af stærstu verkefn-
Samþykkt að
stofna ný heildar-
samtök í haust
Morgunblaðið/Þorkell
ÞÓRARINN V. Þórarinsson, framkvæmdastjóri VSÍ, gerði grein fyrir skipulagsmálum á fundinum. Með
honum á myndinni eru Ólafur B. Ólafsson, formaður VSÍ, og Dirk Hudig, framkvæmdastjóri UNICE.
um hinna nýju samtaka að gera
kjarasamninga og annast sam-
skipti við samtök launafólks. Þó
fylgdi stofnun SA sú nýjung að
fyrirtæki gætu gerst aðilar að
samtökunum án þess að fela
þeim umboð til að gera kjara-
samninga.
Árgjald hefur Iækkað um
helming á 10 árum
Hann sagðist hafa orðið var við
áhuga á slíkri aðild hjá hugbún-
aðarfyrirtækjum og sjálfsagt
væri að koma á móts við þessar
óskir. Þessi fyrirtæki myndu eiga
aðild að nýrri deild sem kölluð
Skipting launa-
greiðslna 1997
Fyrirtæki—
innan VMS 4%
væri þjónustudeild SA.
„Eitt af því sem hefur knúið
fram þessa umræðu um skipulag
er þörfin á að lækka kostnað fyr-
irtækja af rekstri þessara hags-
munasamtaka. I dag greiða fyrir-
tækin 0,34% af launakjörum árs-
ins á undan til VSÍ. 0,26% fer í
rekstur og 0,08% í vinnudeilu-
sjóð. Þetta var fyrir nokkrum ár-
um 0,4%, en hefur lækkað niður í
þetta og raunar heldur meira því
að í fyrra gáfum við afslátt
þannig að árgjaldið var í reynd
0,3%. Við leggjum til að þetta
lækki enn og fari niður í 0,21%,“
sagði Þórarinn.
Vinnudeilusjóður VSÍ hefur á
10 árum vaxið úr tæplega 200
milljónum í 1.200 milljónir. Til-
laga er gerð um að greiðslur í
hann lækki úr 0,08% í 0,04% af
launum. Þórarinn sagði þessa
lækkun byggjast á því að hér
yrðu ekki alvarleg verkfallsátök
á komandi árum. Samningur sem
gerður hefur verið milli VSI og
Vinnumálasambandsins gerir ráð
fyrir að aðildarfyrirtæki Vinnu-
málasambandsins fái aðild að
vinnudeilusjóðnum gegn tæplega
11 milljóna króna eingreiðslu.
„Þær breytingar sem gerðai-
hafa verið á árgjaldi til samtak-
anna á síðustu 10 árum eru þær
að gjaldið hefur lækkað rétt um
helming. Það er áhugavert að
bera þetta saman við það sem
verkalýðshreyfingin hefur verið
að gera. Þar eru engin merki um
lækkun. Félagsgjöld stéttarfé-
laganna, sem atvinnurekstrinum
er gert að innheimta, eru 1-2% af
öllu kaupi.“
Þórarinn sagði að samkomulag
hefði tekist um að samhliða þess-
um breytingum yrði gerð breyt-
ing á iðgjaldagreiðslum fyrir-
tækja sem eiga aðild að Lands-
sambandi íslenskra útvegs-
manna. Þau hefðu fram að þessu
greitt hlutfall af kauptryggingu
sjómanna, en myndu í framtíð-
inni greiða af heildarlaunum líkt
og aðrar atvinnugreinar. Þessi
breyting tæki gildi á nokkrum
árum.
Aðalfundur VSÍ samþykkti án
umræðna fyrirliggjandi tillögur
um stofnun Samtaka atvinnulífs-
ins. Stjórnarkjöri var frestað til
15. september, en þá er ráðgert
að stofnfundur nýju samtakanna
verði haldinn. Formönnum aðild-
arfélaga VSÍ og fulltrúa fyrir-
tækja með beina aðild var falið
að ljúka verkefnum sem tengjast
stofnun nýrra samtaka, en þau
eru m.a. að ráða framkvæmda-
stjóra, gera tillögu um formann,
gera kjörskrá, gera tillögu um
100 manna fulltrúaráð, gera til-
lögu um fyrstu stjórn, finna hús-
næði fyrir samtökin og gera út-
tekt á starfi og ímynd samtak-
anna.
Forsætisráðherra varaði við aiiknum útg;jöldum til velferðarmála á aðalfundi VSI
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
sagði á aðalfundi VSÍ að ein leið tO
að auka spamað í landinu væri að
selja ríkisbankana og Landssím-
ann. Hann hvatti einnig til þess að
reynt yrði að hamla gegn útþenslu
velferðarkerfisins því henni fylgdi
aukin skattheimta. Það ætti ekki að
vera keppikefli okkar að auka út-
gjöld til velferðarmála til jafns við
það sem gerist á Norðurlöndunum.
Davíð sagði á fundinum að það
væri ekki algengt á íslandi að vald-
hafarnir fengju góða útkomu í
kosningum. Nú hefði annar stjórn-
arflokkurinn unnið á en hinn tapað,
en fyrir fjórum árum hefði þessu
verið öfugt farið milli flokkanna. í
kosningunum hefði það verið yfir-
lýst markmið stjórnarandstöðu-
flokkanna að veita Framsóknar-
flokknum „ráðningu" fyrir sam-
starfið við Sjálfstæðisflokkinn
þannig að úr þeirri samvinnu
myndi slitna. Davíð sagði að vara-
formaður Framsóknarflokksins
hefði á síðasta ári verið skotspónn
persónulegra árása og formaður
flokksins hefði einnig orðið fyrir því
sama í kosningabaráttunni.
Auka þarf sparnað með
sölu ríkisfyrirtækja
Davíð sagði að meginverkefni
stjórnvalda á næstunni væri að við-
halda því sem áunnist hefði.
Leggja yrði áherslu á hraða niður-
greiðslu skulda. í öðru lagi þyrfti
að gera umhverfi fyrirtækja og
einstaklinga frjálslegri. I þriðja
Boðaði sölu ríkis-
banka og Landssíma
lagi þyrfti að auka sparnað.
„Við þurfum að auka okkar al-
menna sparnað. Undanfarin ár,
eftir að kreppunni lauk, hafa bjart-
sýnir íslendingar fjárfest, byggt
upp, sinnt viðhaldi og eytt dálitlu í
sig sjálfa. Það er eðlilegt og já-
kvætt og óþarfi að fárast yfir. Hins
vegar þurfa núna fleiri en ríkið að
leggja til hliðar svo þrýstingur á
verðlagið magnist ekki. Almennt
mun framboð sparnaðarforma
aukast á næstu árum. Þannig
munu vaxandi fjármálamarkaður
og hlutabréfamarkaður, auk lífeyr-
issjóðanna, sækjast í auknum mæli
eftir að ávaxta fyrir okkur spariféð.
Við eigum síðan mikil sóknarfæri í
sölu ríkisbanka og ríkissíma til að
stórauka sparnaðinn,“ sagði Davíð
og bætti við að tækniframfarir og
aukin samkeppni í fjarskiptum
væri önnur ástæða fyrir því að
leysa ætti símaþjónustu úr viðjum
ríkisrekstrar eins og hann komst
að orði.
Davíð sagði að útgjöld á Islandi
til rannsókna og þróunarstarfs
hefðu aukist um 10-12% á ári á
þessum áratug. Aukningin væri
Morgunblaðið/Þorkell
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra sagði að hraða þyrfti niðurgreiðslu
skulda ríkisins.
hvergi eins mikil meðal aðildar-
þjóða OECD. Þar munaði mestu
um aukinn hlut atvinnulífsins, en
það væri vísbending um að verk-
efnavalið væri skynsamlegt. Ríkis-
stjórnin hefði ákveðið að auka ráð-
stöfunarfé Rannsóknarráðs ís-
lands um fjórðung og veita 580
milljónum til sérstakra rannsókna
og þróunar á sviði umhverfismála
og upplýsingatækni.
„Við verðum að gæta þess að
falla ekki í sömu gildru og ýmsir
frændur okkar hafa gert og eru
enn að vinna sig úr. Við verðum
vissulega að tryggja og treysta
heilbrigðiskerfið og samhjálpina,
eins og gert hefur verið. Við meg-
um hins vegar ekki missa velferð-
arkerfið, og þar með skattheimtu,
úr böndunum. Þannig mundi sú
þróun snúast við að vel menntað
fólk flytti heim í stórum stíl, eins
og nú gerist. Vítin eru til að varast.
Samkeppni um fólk landa á niilli
felast meðal annars í því að stilla
skattheimtu í hóf. Stjórnvöld mega
til að mynda ekki líta á það sem
sérstakt keppikefli að útgjöld til
velferðarmála jafni til þess sem
gerist á öðrum Norðurlöndum.
Munum að skattarnir eru mun
hærri ytra. Það er með öðrum orð-
um endalaust verið að færa á milli
vasa. Og alltaf kvarnast úr í hverri
millifærslu. Til að mynda hafa ís-
lenskir foreldrar, sem hafa verið til
umræðu, mun hærra hlutfall launa
sinna til eigin ráðstöfunar en ann-
ars staðar á Norðurlöndum," sagði
Davíð.
Davíð sagði að víða erlendis væri
atvinnuleysi útbreitt, viðvarandi og
kostnaðarsamt vandamál, en það
ætti ekki við hérlendis. Ástæðan
væri ekki síst sú að við byggjum
við einn allra sveigjanlegasta og
skilvirkasta vinnumarkað í Evr-
ópu. Þetta mætti ekki vanmeta því
þetta gæfi okkur samkeppnislega
yfirburði sem við yrðum að varð-
veita.