Morgunblaðið - 13.05.1999, Qupperneq 50

50 FIMMTUDAGUR 13. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Sigur Davíðs
Stjórnarsamstarf Sjálfstædisflokks
og VG væri áhugaverður kostur
avíð Oddsson hefur
nú haft sigur í
þrennum kosningum
í röð. Árið 1991 end-
urheimti hann og
gott betur hefðbundið fylgi Sjálf-
stæðisflokksins eftir afhroðið
1987. Árið 1995 hélt hann sínu
þrátt fyrir að hafa verið í stjóm-
arforystu á miklum erfíðleika-
tímum. Árið 1999 vinnur hann
stærsta sigur flokks síns í aldar-
fjórðung eftir að hafa verið í
stjórnarforystu í átta ár sam-
fleytt og kemst yfir 40% markið
sem margir töldu orðið óyfirstíg-
anlegt. Skoðanakannanir sýna að
64% landsmanna vilja að hann
fari áfram með stjómarforystu.
Engin dæmi em til þess í ís-
lenskri stjómmálasögu að stjórn-
málaforingi njóti svo afgerandi
trausts langt út fyrir raðir sinna
eigin flokksmanna. Það er því
.nnunnr ótvíræður vilji
VIÐHORF þjóðarinnar að
e«u_ i.k.k e Davíð Oddsson
fcttir Jakob F. , „
Ásgeirsson lelðl næstu rík-
isstjóm.
En með hveijum á Sjálfstæðis-
flokkurinn að starfa að þessu
sinni? Þrátt fyrir nokkurt tap
Framsóknarflokksins fær rflds-
stjómin mikla traustsyfirlýsingu.
Það er ekki óalgengt að sam-
starfsflokkar í rfldsstjóm eigi
misjöfnu gengi að fagna í kosn-
ingum, sbr. kosningamar 1967
þegar Sjálfstæðisflokkurinn tap-
aði en Álþýðuflokkurinn vann á.
Og tap Framsóknar er ekki meira
en svo að flokkurinn heldur að
mestu jafnaðarfylgi sínu síðustu
tvo áratugina. I rauninni er óskilj-
anlegt að óvissa skuli ríkja um
áframhald stjómarsamstarfsins.
Samstarf stjómarflokkanna hefur
verið frábærlega gott - og hvar á
Vesturlöndum njóta ríkisstjómar-
flokkar nær 60% stuðnings kjós-
enda? Forystumenn stjómar-
flokkanna segjast ætla að taka
sér þrjár vikur til að mynda nýja
stjóm, en kjósendur eiga heimt-
ingu á því að málið sé afgreitt
strax.
Viðbrögð Framsóknar við úr-
slitum kosninganna vekja nokkra
furðu og sýna veikleikamerki í
forystu flokksins. Stjómmála-
menn verða að una dómi kjós-
enda, hvort sem þeim finnst sá
dómur sanngjam eða ekki. Eitt
er a.m.k. víst og það er að Fram-
sókn getur ekki kennt Sjálfstæð-
isflokknum um tap sitt. Sjálfstæð-
ismenn gættu þess sérstaklega í
kosningabaráttunni að styggja
ekki Framsóknarmenn, þótt hinir
síðamefndu héldu ekki alltaf aft-
ur af sér, sbr. furðuleg ummæli
heilbrigðisráðherrans snemma í
kosningabaráttunni. Það nær
engri átt að Sjálfstæðisflokkurinn
gangi sérstaklega á eftir Fram-
sókn við þessar aðstæður. E.t.v.
þurfa Framsóknarmenn einfald-
lega á því að halda að vera utan
stjómar á þessu kjörtímabili til að
grafast fyrir um ástæður þess að
þeir tapa meðan samstarfsflokk-
urinn vinnur á. (Raunar blasir við
hvað gerst hefur: í kosningunum
1995 fékk Framsóknarflokkurinn
í stjómarandstöðu talsvert
óánægjufylgi sem nú leitar annað
af því Framsókn hefur verið í
stjóm.)
Steingrími J. Sigfússyni hefur
tekist að festa sig rækilega í
sessi með sitt upprisna Alþýðu-
bandalag (VG). Með samstarfi
Sjálfstæðisflokks og VG væri að
ýmsu leyti orðið við vilja kjós-
enda - rétt eins og það var rök-
rétt niðurstaða síðustu kosninga
að Sjálfstæðisflokkurinn mynd-
aði stjóm með Framsókn, sem
vann á, í stað þess að halda
áfram með Alþýðuflokknum sem
tapaði. Vandinn er hins vegar sá
að innan vébanda VG em ráð-
andi óstýrilát öfl og forneskju-
legar skoðanir þar sem eimir eft-
ir af hrandu hugmyndakerfi
kommúnismans. VG stendur t.d.
gegn einkavæðingu og er í
grundvallaratriðum andvígt
þeirri utanríkisstefnu sem fylgt
hefur verið frá stríðslokum. Ef
VG-menn væra reiðubúnir að
leggja þessi þráhyggjusjónarmið
til hliðar væri vafalaust unnt að
mynda málefnasamstöðu með
þeim og Sjálfstæðismönnum. En
auðvitað ber að reyna til þrautar
að viðhalda núverandi stjómar-
samstarfi áður en hugað er að
öðra. Samstarf Sjálfstæðisflokks
og VG er hins vegar áhugaverð-
ur kostur sem alls ekki má af-
skrifa.
Sverrir Hermannsson kom öll-
um á óvart og má vera hæst-
ánægður með sinn hlut. Að vísu
átti hann sér ólíklega banda-
menn í kjördæmisráði Sjálfstæð-
isflokksins á Vestfjörðum sem
hröktu Guðjón Arnar Kristjáns-
son í faðm hans, en fyrir sama
kemur. Sverrir fagnaði sigri sín-
um með því að ráðast á Morgun-
blaðið. Frekja og vanþakklæti
þessa manns sýnist botnlaus.
Eftir allt sem Sjálfstæðisflokkur-
inn var búinn að gera fyrir hann
snerist hann gegn sínum gamla
flokki og jós hann níði í hefnd
sinni fyrir að hafa þurft að
hrökklast frá Landsbankanum
vegna eigin dómgreindarskorts.
Og nú snýst hann gegn ritstjór-
um Morgunblaðsins af því þeir
gerðu blaðið ekki að sérstöku
málgagni smáframboðs hans.
Eftir afsögnina úr Landsbankan-
um var Sverrir Hermannsson þó
svo fyrirferðamikill á síðum
Morgunblaðsins að forsætisráð-
herra landsins hafði á orði að
engu væri líkara en Sverrir væri
orðinn þriðji ritstjóri blaðsins!
Og nú í kosningabaráttunni
reyndu ritstjórar Morgunblaðs-
ins sannarlega á þolrif lesenda
með umburðarlyndi sínu gagn-
vart Sverri og félögum. Það er
áreiðanlega eindæma í vestrænu
lýðræðisríki að fulltrúar smá-
framboðs hafi fengið að birta
nær sömu greinina í stærsta
blaði þjóðar á þriggja daga fresti
í margar vikur fyrir kjördag.
Það er erfitt fyrir okkur leik-
menn sem verðum að reiða okk-
ur á fjölmiðlana um upplýsingar
að spá fyrir um ganginn í stjóm-
armyndunarviðræðum. Það er
svo margt sem gerist sem ekki
er sagt frá í fjölmiðlunum. Mjög
takmarkaðar upplýsingar liggja
t.d. fyrir um persónur þeirra
stjómmálamanna sem líklegir
era til að ráða úrslitum, en í
stjómarmyndunarviðræðum
ræður persónuleg afstaðá gjam-
an miklu. Sú mynd sem birtist af
stjómmálamönnum í fjölmiðlum
er oft á tíðum allt önnur en sú
mynd sem þeir hafa sem til
þekkja. Tökum tfl dæmis tvo
stjómmálamenn sem að líkindum
munu ekki koma við sögu í
stjómarmyndunarviðræðum að
þessu sinni, Jóhönnu Sigurðar-
dóttur og Margréti Frímanns-
dóttur. Ef okkur væri sagt að
annarri þeirra mætti treysta full-
komlega í samstarfi en hinni
ekki, myndi almenningur vita
hvað ætti við hvora þeirra? Ég
held ekki. A.m.k ávæningur að
slíkri vitneskju verður auðvitað
að liggja fyrir tfl að hægt sé að
gera sér grein fyrir stöðunni.
Fjölmiðlamir verða að tileinka
sér aðferðir til að koma slíkum
upplýsingum á framfæri án þess
gengið sé of nærri þeim einstak-
lingum sem í hlut eiga.
________MINNINGAR
ÞÓRA BJÖRK
ÓLAFSDÓTTIR
+ Þóra Björk
Ólafsdóttir
fæddist í Reykjavík
13. september 1931.
Hún lést á lfluiar-
deild Landspítalans
í Kópavogi 6. maí
síðastliðinn. For-
eldrar Þóru voru
Vilborg Loftsdóttir,
f. í Kollabæ í Fljóts-
hlíðarhreppi, 8.8.
1894, d. 16.4. 1966,
húsfreyja á Brú í
Biskupstungum og
sjðar í Reykjavík og
Ólafur Guðnason, f.
á Brú í Biskupstungum, 23.6.
1887, d. 18.9. 1965, bóndi á Brú
og síðar verkamaður í Reykja-
vík. Systkini Þóru voru: 1) Áldís,
framreiðslumaður í Reykjavík, f.
5.11. 1920, d. 4.12. 1990. 2) Sig-
Minningarbrot skjótast fram í
hugann.
Dúa brosandi, falleg í fínum kjól
að koma heim af skemmtun með
Jóni. Heldur en ekki flott. Fer létt
með það.
Dúa á hárgreiðslustofunni, mikið
að gera, setið í öllum stólum. Fimm,
sex hausum greitt, svo til öllum í
einu. Hárgreiðslmneistarinn, kenn-
arinn, sálfræðingurinn að störfum.
Ekkert mál.
Dúa í kjólaversluninni, mikið að
gera. Viðskiptavinir koma og fara.
Sumir kaupa, aðrir ekki. Gaman,
brosað út í annað. Lítið mál.
Dúa í eldhúsinu með Jón sér við
hlið. Veisla töfrað fram á engum
tíma. Fjórir aukagestir skjóta inn
kollinum. Endflega borða með, ann-
að ekki tekið í mál. Sjálfsagður hlut-
ur.
Dúa með vinkonunum í brids.
Ekki bara spflað heldur líka spjall-
að, mikið. Dillandi, dimmur,
lágróma hlátur. Örlítið sherry.
Dúa með ættingja eða vin í heim-
sókn. Góð ráð gefin, aðstoð veitt.
Ekkert of gott fyrir vinina.
Dúa í viðskiptum í útlöndum. Tal-
ar enga útlensku. Skiptir ekki máli.
Brosir bara, gerir grín og hlær, létt.
Gengur best þannig.
Dúa sextug. Heldur „grand“
veislu, enda „grand“ dama. Nýtur
þess að bjóða vinum og ættingjum.
Tekur lagið, syngur fyrir gestina,
vel, dimmrödduð og hás - dásam-
legt!
Dúa í sveitinni. Gengur um túnið
á Vindási. Sveitaloft og tilbreyting.
Afslöppun og hvíld. Ekki þó alveg.
Velkominn gestagangur. Allir alltaf
velkomnir.
Dúa á leiðinni tfl útlanda. Hvert?
Skiptir ekkd öllu máli. Hafa gaman
af því skiptir máli, með Jóni. Spenn-
ingur og gleði.
Dúa orðin veik. Ský fyrir sólu.
Aldrei gefast upp. Berjast, berjast.
Ræða málin, ganga frá öllu. Ekki
skulda neinum neitt. Berjast. Fram í
rauðan dauðann, bókstaflega.
Dúa var lítil stelpa úr Verkó sem
ávaxtaði sitt pund vel.
Hún kom til dyranna eins og hún
var klædd.
Henni þótti betra að gefa en
þiggia.
Ég hef þá trú að hún sitji í bestu
sætum þar sem hún er nú.
Pétur Þ. Pétursson.
Elsku besta amma.
Það er ósköp skrítið að hugsa til
þess að þú sért búin að yfirgefa
þennan heim og að þegar ég kem
aftur heim verði engin amma Dúa í
Alftamýrinni til að heimsækja.
Þú varst mjög gjafmild, um-
hyggjusöm og dekraðir oft við okkur
bamabörnin með ýmsum gjöfum
sem þú komst með úr utanlands-
ferðunum. Alltaf lumaðir þú á sæl-
gæti úr fríhöfninni sem mér fannst
æðislegt sem krakki og það gat
bjargað heilu dögunum hjá mér.
Ferðimar með ykkur afa upp í
Kjós verða mér alltaf minnisstæðar,
þar sem við krakkarnir lékum okkur
urlaug Halla Ólafs-
dóttir, f. 21.4. 1922,
verslunarmaður í
Reykjavík. 3) Gríma,
f. 18.1. 1924, d. 12.10.
1998, matreiðslumað-
ur í Reykjavík. 4) Sig-
ríður, f. 22.3. 1926, d.
30.3. 1928. 5) Þórdís
Erla, f. 8.8. 1928, hár-
greiðslumeistari í
Reykjavík. 6) Hulda,
f. 7.9. 1935, húsfreyja
í Reykjavík. Sonur
Þóru er Þór Bjarkar,
f. 15.12. 1962, vél-
fræðingur og rafvirki
í Reykjavík. Dóttir hans er Björg,
f. 25.11. 1985. Sambýlismaður
Þóru frá 1972 var Jón R. Lárus-
son, forstjóri frá Káranesi í Kjós,
f. 11.10. 1924. Foreldrar hans
voru Kristín Jónsdóttir og Lárus
allan daginn út og inn. Ef okkur
vantaði eitthvað í leikina okkar
þurftum við einungis að spyrja þig
og eftir augnablik varstu komin með
eitthvað sem við gátum notað.
Mér fannst alltaf gaman að koma í
heimsókn til ömmu og afa og spila
og spjalla. Oft litu einhverjir af vin-
um hennar ömmu inn í heimsókn og
reyndar var maður sjaldan eini gest-
urinn í heimsókn. Allir voru vel-
komnir og það var auðséð að fólki
leið vel í návist ömmu og naut fé-
lagsskapar hennar.
Síðastliðna daga hafa margar
minningar um ömmu komið upp í
hugann en minnisstæðast af öllu era
öll matarboðin sem amma og afí
héldu, þar sem öll fjölskyldan kom
saman og borðaði Ijúffengan mat og
rabbaði um allt milli himins og jarð-
ar. Amma var frábær kokkur og afi
og hún vora góð saman í eldhúsinu.
Fyrir mér var amma allt sem
ömmur eiga að vera, gjafrnfld, til í að
gera allt fyrir mann, hugulsöm og
alltaf var maður meira en velkominn
í heimsókn. Ef ég verð einhvern
tíma amma vona ég að ég skili því
hlutverki eins vel og hún amma Dúa.
Hvíl í friði, elsku amma mín.
Gyða í Guatemala.
Það hvarflaði ekki að mér þegar
Gríma móðursystir mín dó í október
á síðasta ári að einungis tæpum sjö
mánuðum seinna væri Dúa frænka
öll. En svona er lífið, oft óskiljan-
legt. Sjúkdómurinn sem lá í leyni og
engin lækning megnaði að ráða við
var ótrúlega fljótur að yfirbuga Dúu
og taka hana frá okkur. Dúa frænka
var einstök kona. Á heimili hennar
vora allir alltaf velkomnir. í minn-
ingunni var Dúa ávallt stoð og stytta
allra þeirra sem til hennar leituðu.
Dúa og mamma vora meira en syst-
ur, þær vora vinkonur, bestu vin-
konur sem bára hag hvor annarrar
fyrir brjósti. En þannig samkennd
og samstaða hefur alla tíð einkennt
samband mömmu og systranna.
Þær bára einstaka umhyggju fyrir
okkur systrabömunum og höfðu
ávallt heill okkar að leiðarljósi og
væntumþykja þeirra var og er ein-
læg. Dúa frænka var óvenjuleg
kona. Það var alltaf svo margt að
gerast í kringum hana og heimili
hennar. Ég minnist þess, frá því að
ég var barn, þegar Dúa frænka hafði
farið til útlanda og var nýkomin
heim. Þá fjölmenntu jafnan systur
hennar ásamt börnunum á heimili
hennar, þar sem ferðasagan var
sögð og allir leystir út með gjöfum.
Þetta var ævintýri líkast, líkt og
spegill út í heim, upplifun sem aldrei
gleymist. Það var svo mörgum áram
síðar í annarri ferð minni út fyrir
landsteinana að ég upplifði annað
ævintýri með Dúu frænku. Þá fóram
við tvær systradætur, ég og Villa,
með Dúu í innkaupaferð fyrir versl-
unina hennar. Það kom í hlut okkar
að tala því Dúa talaði ekki góða „út-
lensku" en hún gat þó alltaf látið alla
skilja hvað hún átti við og hvað hún
vildi. Dúa talaði nefnilega ekki bara
með orðum heldur með svipbrigðum
Pétursson. Böm Jóns og stjúp-
böm Þóm em Kristín, skrif-
stofumaður í Reykjavík, f. 28.5.
1954, gift Pétri Þ. Péturssyni,
markaðsstjóra, f. 27.2.1954. Þau
eiga tvö böm og Hjördís, banka-
starfsmaður í Reykjavík, f. 22.1.
1957, gpft Lámsi K. Viðarssyni,
bifvélavirkja, f. 3.3. 1955. Þau
eiga eitt bam.
Þóra var hárgreiðslumeistari.
Hún rak hárgreiðslustofúna Lót-
us frá árinu 1952 fyrst í Banka-
stræti 7 og síðar á Hraunteigi 23
og í Álftamýri 7. Hún rak hár-
greiðslustofnana til ársins 1988.
1972 stofnaði hún kvenfataversl-
unina Lótus í Álftamýri 7 sem
hún rak til dauðadags. Þóra -var
virkur félagi í Heute Coiffure
sem er alþjóðlegt félag hár-
greiðslufólks allt til ársins 1988.
Þóra var félagi í Zonta á sínum
yngri ámm og var um tíma
gjaldkeri félagsins.
Utför Þóra verður gerð frá
Háteigskirkju föstudaginn 14.
maí og hefst athöfnin klukkan
15.
þannig að það var ævinlega auðvelt
að sjá hvað henni þótti hverju sinni.
Ég hafði þannig gaman af því þegar
hún sá verðandi eiginmann minn í
fyrsta skipti. Ég vissi nákvæmlega
hvað henni fannst um hann
„Stjarna" eins og hún kallaði hann
til að byija með þar sem hann var
með ör í hársverðinum. Ég fann það
strax að hann var í hennar augum
ágætur. Dúa reyndist mér og okkur
hjónunum vel. Hún var góð við
börnin okkar og þó svo að samskipti
okkar hafi minnkað með áranum þá
vissum við að dyr hennar stóðu okk-
ur alltaf opnar hvort sem var í
Kjósinni eða Álftamýrinni. Fjöl-
skylda mín hefur misst frábæra
frænku en sárastur er missir þeirra
sem stóðu henni næst. Við kveðjum
með söknuði góða konu en minning-
in um hana mun ylja okkur um
ókomna tíð.
Anna Sigurðardóttir
og fjölskylda.
Hún kom til dyranna eins og hún
var klædd. Blátt áfram og án til-
gerðar. Svona var Dúa, þessi mikla
athafnakona sem við getum svo
margt lært af. Eins og margir af
hennar kynslóð hafði hún unnið fyrir
sér frá unga aldri. En hún skar sig
úr fjöldanum fyrir margt og ekki
hvað síst fyrir óvenjulega atorku-
semi og framsýni. Okkur er tfl efs að
margir hefðu fetað í fótspor hennar
á þeim tíma þegar hún kornung
keypti hárgreiðslustofu og gerði
með tímanum að umsvifamestu hár-
greiðslustofu landsins. Hún lét ekki
þar við sitja heldur rak kvenfata-
verslun samhliða hárgreiðslustof-
unni í nokkur ár, eða þar til hún
seldi hárgreiðslustofuna og snéri sér
alfarið að versluninni sem hún rak
tfl dauðadags.
Hún var mikil fagmanneskja og
næm á tískustrauma hvort sem var í
hárgreiðslunni eða í kvenfatatísk-
unni. Fram á síðasta dag sá hún
sjálf um innkaupin fyrir verslunina.
Við sem höldum hér á penna feng-
um nokkrum sinnum að slást með í
fór. Það átti að heita að við væram
henni til aðstoðar, n.k. túlkar. Við
komumst fljótt að því að hún þurfti
lítillar aðstoðar við þar sem hún var
fullfær um að gera innkaupin sjálf
þrátt fyrir að vera lítt talandi á er-
lend tungumál. Ef viðkomandi
skildi ekki útlenskuna hennar þá
var hún ófeimin við að bregða fyrir
sig því ástkæra ylhýra - íslenskunni
- og undantekningarlítið tókst
henni að gera sig skiljanlega með
samblandi af hvora tveggja. Þrátt
fyrir mikla vinnu í gegnum tíðina
gaf hún sér alltaf tíma fyrir þá sem
til hennar leituðu. Greiðasemi og
umburðarlyndi voru lýsandi fyrir
skapgerð hennar. Varla er ofmælt
að segja að í stóram systrahópi hafi
hún verið þungamiðjan. Til hennar
lágu allra leiðir. Hjá henni hittust
vinir og ættingjar þegar þeim hent-
aði og aldrei var annað að finna en
að henni líkaði það vel. Það fæddist
ekki það barn í stórfjölskyldunni að
hún hændi það ekki að sér. Fjar-