Morgunblaðið - 13.05.1999, Page 76

Morgunblaðið - 13.05.1999, Page 76
7 76 FIMMTUDAGUR 13. MAÍ 1999 MORGUNBLAÐIÐ Ferdinand tNtattwiMhWp BRÉF TIL BLAÐSINS Krínglunni 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329 Af miðlægnm gagna- grunm Frá Áma Bjömssyni: ÞEGAR skammt er til kosninga grípa blessaðir stjómmálamennimir hvert hálmstrá sem verða mætti til að hressa við dvínandi fylgi. Eitt síðasta stráið var loforð heilbrigðisráðherr- ans okkar um 2-300 störf í dreifbýl- inu við gerð óskabamsins hennar og forstjóra Isl. erfðagreiningar, „Mið- lægs gagnagrunns á heilbrigðissviði“. Fundin er aðferð til að stuðla að jafn- vægi í byggð landsins, sem er að ráða íbúa dreifbýlisins, einkum þá sem hafa brottfararþanka, til að lesa hver annars sjúkraskrár og færa upplýs- ingamar inn í miðlæga gagnagrunn- inn. Hugmyndin er bráðsnjöll svo sem höfundunum sæmir og utanríkis- ráðherrann hefur þegar gripið hana fegins hendi eftir síðustu skoðana- könnun í kjördæmi hans. En af því að greinarhöfúndur er ekki viss um að menn hafí svona almennt áttað sig á því hversu snjöll hugmyndin er lang- ar hann til að bregða á hana frekara Ijósi. Hér er um að ræða létt, skemmtileg og væntanlega vel launuð störf, sem veita tækifæri til að kynn- ast þáttum úr lífi sveitunga, granna, vina og ættingja, sem a.m.k. sumir hafa ekld verið sérlega útbærir á upp- lýsingar um. Auðvitað yrðu upplýs- ingaleitendumir bundnir þagnarheiti en það er alltaf hægt að tala í líking- um í saumaklúbbum og kvöldboðum og svo verður þetta allt dulkóðað, þegar það er komið í grunninn. En hugmyndin er ekki aðeins áhugaverð fyrir þann sem tekur verkið að sér heldur einnig fyrir vinnuveitandann, sem er að leita að upplýsingum, og forstjórinn hefur sagt að upplýsing- ar, og enn meiri upplýsingar, geti aldrei verið nema af hinu góða. Því er nefnilega þannig varið í dreifbýlinu, að menn vita ýmislegt hver um ann- í héraði an sem ekki er endilega skráð í sjúkraskrár. Sumar þessara upplýs- inga gætu verið gagnlegar fyrir mið- læga gagnagrunninn. Hægt væri að borga aukagreiðslur fyrir upplýsing- ar, sem væm utan sjúkraskráa, og þannig gætu upplýsingasafnarar drýgt tekjumar. Meginvandinn sem höfundur sér við framkvæmd þessar- ar snjöllu hugmyndar er valið á skrá- setjurunum. Þetta yrði að vera grandvart fólk og þó hæfilega upp- lýsingaglatt, því upplýsingamagnið er undirstaða þess að íslenski gagna- grunnurinn megi nýtast deCode Genetics til fjáröflunar og þjóðum heimsins til frelsunar frá böli sjúk- dóma og jafnvel dauðanum sjálfum. Best væri að þetta væra hreinrækt- aðir Islendingar, afkomendur víkinga og bænda. Menntun á heilbrigðis- sviði, eða a.m.k. nasasjón, er gagnleg en ef ekki væri nægilegt framboð af slíku fólki mætti stofna til skyndi- námskeiða fyrir gagnagranns-mat- ara, sem gæfu héraðsbundin réttindi, en það mundi stuðla að sveitarfestu. Störfin mundu líka stuðla að auknum mannlegum samskiptum. I strjálbýl- inu mundi vakna lffleg umræða um það hvaða upplýsingar gagnagranns- mataramir settu í granninn og um hverja. Þá mætti stofna til viðskipta með upplýsingamar við matarana um að þeir settu þetta en ekki hitt um þennan eða hinn í gagnagrann- inn. Möguleikamir era endalausir og líklega er hér á ferðinni gagn- merkasta framlag til að stuðla að jafnvægi í byggð landsins sem séð hefur dagsins ljós um árabil. Megi ís- lenska þjóðin njóta snilli heilbrigðis- ráðherra vors og forstjóra Islenskrar erfðagreiningar um ókomin ár. ÁRNI BJÖRNSSON, fv. yfirlæknir. Islendingar dagsins Auðuni Braga Sveinssyni: FYRIR alllöngu gat ég um bók eina hér í blaðinu, sem út kom hjá Vöku- Helgafelli 1994, og prentuð hefur verið a.m.k. tvívegis síðan. Bókin heitir Dagar íslands og er tekin saman af Jónasi Ragnarssyni. Þarna er getið um helstu atburði íslands- sögunnar í tímaröð, við alla daga árs- ins. Þetta er brautryðjandaverk og allra góðra gjalda vert, enda notfæra sér fjölmiðlar greinilega þessa vit- neskju. í fyrra (1998) sendi Vaka-Helga- fell frá sér bók með líku fyrirkomu- lagi og fyrr er frá greint, en nú era það þekktir íslendingar sem fylla síður hennar. Hún er tekin saman af Jónasi Ragnarssyni og ber heitið Is- lendingar dagsins. I raun er hér um afmælisdagabók að ræða. Við hvern dag era nefndir fimm þekktir íslend- ingar, í aldursröð, tveir á hverri síðu. Eftir einn þessara manna eru síðan tilfærð ummæli, annaðhvort í bundnu eða óbundnu máli. Sum era fræg, eins og eftir Halldór Laxness: „Sannleikurinn er ekki í bókum, og ekki einu sinni í góðum bókum, held- ur í mönnum sem hafa gott hjarta- lag.“ Auðvitað er umdeilanlegt, hver eigi að velja, þegar tilgreina skal þekkta íslendinga í rit sem þetta. Við 3. apríl era tilnefndir, eftir aldri: Sveinn Hannesson skáld frá Elivog- um (1889), Bergsveinn Skúlason rit- höfundur (1899), Nína Sveinsdóttir leikkona (1899), Eiríkur Guðnason seðlabankastjóri (1945) og Einar Sveinsson framkvæmdastjóri (1948). Og þarna era eftirfarandi Ijóðlínm- eftir Svein, síðari hluti vísu: Ást, von trú og ánægjan aldrei snúi við þér baki. Þetta er nefnt sem dæmi um efnis- tök þessarar bókar. Mér finnst hún vera hinn mesti kjörgripur og vænt- anlega er hún það mörgum, ekki síst þeim sem áhuga hafa á persónusögu og snjöllum tilvitnunum. Þá má nefna, að framan við hvern mánuð era rithandarsýnishom eigin- nafna nokkurra þeirra, sem afmæli eiga í mánuðinum. Nokkur skrifa ljómandi vel. En því miður era sum nöfn ekki jafn glæsilega rituð. Þau, sem rita góða rithönd, teljast ótví- rætt: Vigdís Finnbogadóttir, fyrrum forseti; Vilborg Dagbjartsdóttir, rit- höfundur; Freysteinn Gunnarsson, skólastjóri; Þórbergur Þórðarson, rithöfundur, og Armann Kr. Einars- son, rithöfundur. Mörg fleiri mætti að sjálfsögðu nefna, en þetta læt ég nægja að sinni. - Ég þakka þessa ágætu bók. AUÐUNN BRAGI SVEINSSON, Hjarðarhaga 28, Reykjavík. Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga- safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.