Morgunblaðið - 30.12.1999, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 30. DESEMBER 1999 9
__________FRÉTTIR________
Varði aðra doktors-
m

2000 GLÖSIN, SÍÐASTI SJENS
ANNARS NOTUM VIÐ ÞAU Á MORGUN
S
Óðinsgötu 7 IWW'
Sími 562 8448 i
ritgerð sína
Morgunblaðið/Ásdís
Kristján Sigurðsson
KRISTJÁN Sigurðsson, yfirlæknir-
Leitarstöðvar Krabbameinsfélags-
ins, vai’ði á dögunum doktorsritgerð
við Norræna heilbrigðisháskólann í
Gautaborg, Svíþjóð. Kristján lauk
þar með annarri doktorsritgerð sinni
en hann varði ritgerð við Háskólann í
Lundi árið 1982.
„Eg hóf nám í heilbrigðisháskólan-
um árið 1994 og hafði áhuga á því
námi sem þeir bjóða upp á í heilbrigð-
isstjórnun. Skólinn er rekinn af nor-
rænu ráðherranefndinni og er fyrst
og fremst hugsaður fyrir stjórnendur
í heilbrígðisgeiranum á Norðuriönd-
um,“ segir Kristján, sem endaði þó á
því að fara út í rannsóknir sem lauk
með doktorsritgerð.
„Ritgerðin fjallai' almennt um
gagnsemi leghálskrabbameinsleitar.
Rannsakaðar voru breytingar á dán-
artíðni og nýgengi leghálskrabba-
meina, dreifingu illkynja vaxtar við
gi-einingu auk breytinga á tíðni for-
stigsbreytinga sjúkdómsins og niður-
stöðm’ tengdar við framkvæmd leit-
arstarfsins hér á landi frá því að
skipulögð leit hófst árið 1964. Þá voru
kannaðar breytingar á nýgengi og
dánartíðni sjúkdómsins á hinum
Norðurlöndunum og þær niðurstöður
tengdai- við framkvæmd legháls-
krabbameinsleitai- í þessum löndum
en þar hefur hliðstæð leit verið rekin
á annan hátt hvað varðar aldurshópa
og millibil skoðana," segir Kristján.
Hann bætir við að hvatinn að rann-
sókninni hafi verið að fá vísindalegt
mat á það hvort rétt hafi verið staðið
að skipulagi leitar hér á landi eða
hvort verið væri að eyða fjármunum
hins opinbera í vitleysu.
76% lækkun dánartíðni
sjúkdómsins
Það er skemmst frá því að segja að
niðurstöður rannsóknarinnar stað-
festa að starfsemi Leitarstöðvarinnar
hefur leitt til um 76% lækkunar á
dánartíðni sjúkdómsins sem er hvað
mesta lækkun dánartíðni á Norður-
löndunum.
„Það kom í ljós að áhrif leitar á
Norðurlöndunum tengjast beint
skipulagi leitar í þessum löndum þar
sem áhrifin eru mest hér á landi og í
Finnlandi en minnst í Noregi."
Skipulögð leit að leghálski-abbameini
hófst á Norðurlöndunum upp úr
1960, nema í Noregi þar sem hún
hófst ekki fyrr en á árinu 1995. ís-
lendingar og Finnar hafa verið um-
fangsmestir í leitinni, en Danir og
Svíar ekki náð til eins margra
kvenna. Kristján segir athyglisvert
að þrátt fyrir að Islendingar hafi boð-
að stærri aldurshóp kvenna í leit (25-
69 ára) en Finnar (30-55 ára) þá hafi
árangurinn verið svipaður í báðum
löndunum. Skýringu þessa segir
Kristján fyrst og fremst geta byggst
á mismunandi áhrifum áhættuþátta
hjá þessum þjóðum, t.d. megi ætla að
konur hafi byrjað fyiT að stunda kyn-
líf hér á landi en í Finnlandi. Ekkert
hafi hins vegar komið fram sem styðji
að ekki sé rétt staðið að aldurshópum
og millibili skoðana hér á landi.
Annar tilgangur rannsóknarinnar
vai' að kanna hvort ný próf væru betri
en hefðbundin frumupróf til að
greina þær konur sem eru í áhættu
að þróa sjúkdóminn. „Það hafa komið
fram vísbendingar á síðari árum um
að orsakir leghálskrabbameina megi
rekja til veiru sem nefnist human
papilloma veira(HPV). Komið hafa
fram próf til að greina þessa veiru hjá
konum en niðurstaða ritgerðarinnar
er að hefðbundin leitaraðferð, þ.e.
frumustrokið, sé enn besta aðferðin
til að greina þær konur sem teljast í
áhættu að þróa sjúkdóminn."
Þriðja doktorsprófíð
í ellinni?
Það er ekki mjög algengt aðmenn
ljúki doktorsprófi tvisvar en Kristján
segir það hafa verið hálfgerða tilvilj-
un að það varð úr. „Það er aldrei að
vita hvað gerist þegar maður er kom-
inn á eftirlaun," er svarið þegar spurt
er hvort hann hyggist bæta enn einni
gi’áðunni við.
Kristján hefur verið yfirlæknir
Leitarstöðvar Ki’abbameinsfélags Is-
lands síðan 1982 og sviðsstjóri leitar-
sviðs félagsins í rúman áratug. Hann
er einnig yfirlæknir á krabbameins-
lækningadeild kvennadeildar Land-
spítalans og hefur starfað þai’ frá ár-
inu 1982 eftir að hann varði fyrri
doktorsritgerð sína í Lundi. Hún
fjallaði um meðferð og forspárþætti
eggjastokkakrabbameina og var
lengi vel stuðst við niðurstöður þeirr-
ar rannsóknar við meðferð þessa
sjúkdóms á kvennadeild Landspít-
alans.
Eiginkona Kristjáns er Sigrún Ósk
Ingadóttir viðskiptafræðingur hjá
Landssíma íslands.
Útsala
á handhnýttum, austurlenskum gæöateppum
á Grand Hótel, Reykjavík,
25-40% afsláttur ef greitt er með korti
5% aukaafsláttur m.v. staðgreiðslu
I dag, fimmtudaginn 30. des.,
frá kl. 13-19
HÓTEL
REYKJAVIK
Sími 8614883
B5 I
RÁBGREIÐSLUR
Lyf til nota í hjálpar-
starfi í Lesóto
RAUÐI kross íslands fékk í gær af-
hentar 820 þúsund Parkódíntöflur
að gjöf frá Delta hf. og Lyfjaverslun
íslands hf. Lyfin eru ætluð til notk-
unar í hjálparstarfi félagsins í Lesó-
tó í Afríku. Verðmæti gjafai’innar
er vel á sjöttu milljón króna. Sigi’ún
Árnadóttir, framkvæmdastjóri
Rauða kross Islands, segir gjöfina
ákaflega mikinn stuðning við hjálp-
arstarfið í Lesótó, en Islandsdeild
Rauða krossins hefur aðstoðað við
að reka tvær heilsugæslustöðvar
þar. I Lesótó er aðeins einn læknfr
á hverja 18 þúsund íbúa og oft mik-
ill skortur á einföldum lyfjum á
borð við Parkódín, sem er bæði
verkjastillandi og hitalækkandi.
*
Rauði kross Islands fær veglega gjijöf
Morgunblaðið/Golli
Sigrún Árnadóttir tekur við gjöf lyQafyrii*tækjanna fyrir hönd Rauða krossins.
Reyklaus
átímamótum! m
Fagleg ráðgjöf
við val á
NICORETTE
lyfjum
Mælum kolmonoxíð í
útöndunarlofti í dag frá kl. 14-18
í Apótekinu Smáratorgi
Reyklaus árangur
NICORETTE'
ApOtekið
Smáratorgi - S.564 5600
OPIÐ 09-24
ALLTAF Á VAKTINNI