Morgunblaðið - 30.12.1999, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
FIMMTUDAGUR 30. DESEMBER 1999 1 3
umferðinni í höfuðborginni, þegar
hún ók þar um á gamla pallbílnum
sínum.“
Seldi jörðina og stofnaði
Asusjóð
Eftir því sem árin liðu fór Ása æ
meir að fá áhuga fyrir náttúrufriðun
og skrifaði hún m.a. hingað til ís-
lands hvatningarorð um þær hug-
sjónir sínar. Tók hún að hýsa á setri
sínu náttúruskoðara, sem komu til
þess að kanna lífið í skóginum og að
lokum fór svo að hún hóf að starf-
rækja gistiheimili fyrir fuglaskoð-
ara. Eins og fyrr greinir seldi hún
síðan búgarðinn samtökum náttúm-
verndarsinna og notaði hún hluta að
andvh'ði eignarinnar til þess að
stofna verðlaunasjóð við Vísindafé-
lag íslendinga, sjóð sem nú er kall-
aður Ásusjóður. Er nú liðið þrjátíu
og eitt ár frá því sjóðurinn vai' stofn-
aður til minningar um dr. Newcome
og nokkur náin ættmenni, og hafa
jafnmörgum íslenskum vísinda-
mönnum verið veitt verðlaun úr
sjóðnum síðan þá. Annar hluti fjár-
ins, sem fékkst með sölu jarðarinn-
ar, fór til þess að stofna sjóð við
Þjóðminjasafn Islands, og hefur
hann það að markmiði að stuðla að
því að hingað megi bjóða erlendum
fræðimönnum til að flytja fyrirlestra
á vegum safnsins.
Sennilega hafa ekki margir ís-
lendingar sótt heim Asa Wright
Nature Centre en Már Guðmun-
dsson segir að ástæðan fyrir því að
hann hafi átt leið þar um sé sú að
hann hafi unnið þar tímabundið sem
ráðgjafi fyrir seðlabanka Trinidad
og Tobago. I einni af ferðinni til
Trinidad, eða í júlí 1998, tók hann
fjölskyldu sína með og notaði hún
m.a. tímann til að skoða Ásu-garðinn
og gistiheimilið þar sem geymir m.a.
smekklegu húsgögnin hennar Ásu. I
þessari sömu ferð hitti Már forseta
Trinidad, Arthur N.R. Robinson, og
notaði hann m.a. tækifærið til að
segja Robinson sögu Ásu G. Wright.
„Honum þótti þessi saga mjög
merkileg vegna þess að hann þekkti
náttúrulega Ásu Wright-garðinn
mjög vel og hafði að því er mér skild-
ist hitt hana þótt honum hefði ekki
verið ljóst að hún væri íslensk," út-
skýrir Már og segir einnig frá því að
Robinson hafi síðar sagt sér að hann
hafi aftur heimsótt Ásu-garðinn og
þá sér meðvitandi um það að garður-
inn væri kenndur við konu sem ætti
rætur sínar að rekja til eyju langt
norður í Atlantshafi. Það þótti hon-
um merkilegt.
Áhrifamikill kvenvíkingur
Elsa og Már hafa undir höndum
tímarit og bækur um Trinidad og
Tobago sem fjalla m.a. um Asa
Wright Natural Centre. I einni bók-
inni, sem fjallar um fólkið og menn-
ingu Trinidad-eyjarinnar er, m.a.
greint frá Ásu-garðinum og „frú
Wright“ sem hafi verið áhrifamikill
kvenvíkingur. Þá er í flugtímariti
Trinidad og Tobago-flugfélagsins
tekið fram að Asa Wright Nature
Centre hafi hlotið verðlaun tímarits-
ins Islands Magazine á Karabíeyjum
árið 1998 í vistvænni ferðamennsku.
Bar garðurinn þar með sigurorð af
yfir áttaíu vistvænum ferðasvæðum
í 25 löndum. Verðlaunin hlaut garð-
urinn m.a. fyrir einstakt fuglalíf.
„Eftir að ég sá þetta flugtímarit í
vélinni á leið til Trinidad hitti ég
Robinson forseta aftur og sagði
hann mér að rætt hefði verið um það
við verðlaunaafhendinguna að garð-
urinn væri stofnaður af íslendingi,“
segir Már.
Þau hjón hafa fleiri sögur að segja
um ágæti garðsins og vinsældir
hans, m.a. segja þau frá bandarísk-
um hjónum, sem haíi vart átt orð til
að lýsa ánægju sinni með dvöl sína í
garðinum og umhverfinu þar.
Að lokum segir Elsa að hún gæti
vel hugsað sér að dvelja í garðinum,
jafnvel í viku eða svo, og njóta nátt-
úrunnar þar. „Eg gæti vel hugsað
mér að dvelja þarna og skoða mýr-
arnar og skógana og hlusta á hljóðin
í dýrunum," segir hún og bendir á að
þarna séu hundruð fugla sem syngi
hver í kapp við annan og stundum,
segir hún, er eins og maður sé stadd-
ur inni í miðri hljómsveit ásamt fiðr-
ildum, flugum og öðrum villtum dýr-
um.
Með hugbúnaði sem fyrirtæki íslenskrar konu hefur þróað
er unnt að þýða á milli fjökla tungumála
Hefur samið við Evrópu-
sambandið um notkunina
Hugbúnaðarfyrirtækið ESTeam, sem er í
meirihlutaeigu Guðrúnar Magnúsdóttur á í
viðræðum við íslenska utanríkisráðuneytið
um mögulega samvinnu til að flýta fyrir
þýðingum í ráðuneytinu. Erla Skúladóttir
ræddi við Guðrúnu, sem stödd er hér á
landi, og Asgeir Bjarnason, forstjóra
NovaMedia.
Morgunblaðið/Þorkell
Guðrún Bjarnadóttir ásamt Ásgeiri Bjarnasyni og Halldóri Axelssyni
hjá NovaMedia og Hildi Kristínu Vésteinsdóttur sem unnið hefur að ís-
lensku þýðingunni.
ESTeam er sænskt hugbúnaðai’fyr-
irtæki sem sérhæfir sig meðal ann-
ars í þróun þýðingahugbúnaðar fyrir
fýrirtæki. Hjá ESTeam starfa
tungumálaverkfræðingar, tölvu-
verkfræðingar og tungumálasér-
fræðingar. Fyrirtækið er í eigu fimm
einstaklinga; Guðrúnar Magnúsdótt-
ur, sem á meirihluta í því, og fjög-
urra Grikkja.
ESTeam var stofnað árið 1995 en
áður starfaði Guðrún sem lektor í
tungumálaverkfræði við háskólann í
Gautaborg. Hún vann einnig við að
veita fyrirtækjum á borð við Volvo
og Siemens ráðgjöf við val á þýðinga-
kerfum. „Yfirleitt ráðlagði ég þeim
að gera ekki nokkurn skapaðan
hlut,“ sagði Guðrún í samtali við
Morgunblaðið. Ástæðan var sú að
hún taldi þann hugbúnað sem var á
markaðnum ekki nógu góðan til að
hann nýttist fyrirtækjunum sem
skyldi
Falið að hanna kerfi fyrir
bandarískt stórfyrirtæki
Áiið 1994 setti bandaríska sam-
steypan Thomson Corporation, sem
samanstendur af um 350 fyrirtækj-
um, sig í samband við Guðrúnu og
bað hana um að athuga hvort hún
gæti þýtt tölvubanka samsteypunn-
ar á önnur tungumál. Guðrún ráð-
lagði Thomson að verða sér úti um
tölvuþýðingavél sem henni var svo
falið að hanna.
„Þeir vildu alveg endilega að ég
ynni þetta verk en ég var eiginlega
ekki til í það því ég hafði það mjög
gott í háskólanum í Gautaborg. Ég
var ekki mjög hrifin af að ganga al-
gjörlega inn í iðnaðarbransann,"
sagði Guðrún en hún kveðst ekki
hafa getað hafnað tilboði Thomson
því henni buðust allir þeir peningar,
búnaður og aðstaða sem hið viða-
mikla verk krafðist. Þetta verkefni
varð hvatinn að stofnun ESTeam.
„Síðan hef ég bara valið fyrirtæki
sem ég vinn með,“ sagði Guðrún.
Hún segir fyrirtæki sitt algjörlega
skuldlaust sem gefi aukið svigrúm til
vals á verkefnum. „Ég þarf ekkert að
selja meira en ég vil,“ sagði Guðrún.
ESTeam á enn samstarf við Thom-
son Corporation sem Guðrún kveður
nota þýðingabúnaðinn daglega. Sam-
steypan hefur nú pantað brasilísk
portúgalska þýðingu af ESTeam.
Tungumálunum fjölgar ört
Þýðingabúnaður ESTeam hefur
vakið mikla athygli og umfjöllun í
Bandaríkjunum, einkum í kjölfar
stórs samnings sem gerður var við
bapdarískt fyrirtæki síðastliðið vor.
Þá var hægt að þýða á milli ellefu
tungumála með aðstoð hugbúnaðar-
ins en þeim fjölgar ört. Guðrún segir
að núna sé hægt að þýða á milli allra
þeirra tungumála sem töluð eru í
löndum Evrópusambandsins fyrir
utan finnsku og portúgölsku. Að auki
sé unnt að þýða norsku og hafist hef-
ur verið handa við að bæta íslensku
við tungumálaflóruna sem fyrir er.
Sérstöðu þýðingabúnaðar EST-
eam segir Guðrún vera fólgna í því að
hann veiti heildstæðari þýðingu en
annar hugbúnaður á sama sviði.
Búnaðurinn sameinar orðaþýðingar
og þýðingarminni sem þýðandi fyllir.
Þegar unnið er í kerfinu á tilteknu
sérsviði er þýðingin miðuð við það
svið sem um er að ræða hveiju sinni.
Guðrún leggur áherslu á að hugbún-
aðurinn veitir ekki fullkomna þýð-
ingu og segir rétt að leita þýðanda
séu kröfur gerðar um slíkt, enda sé
tölvuþýðingin er ekki löggilt. Hún
bendir þó á að tölvuþýðing geti í
sumum tilfellum verið öruggari en
þýðing þýðanda, kerfið stuðli þannig
að samræmdri þýðingu orða.
Besti samningur ESTeam til
þessa
ESTeam gerði samning við
Evrópusambandið um notkun þýð-
ingabúnaðar fyrirtækisins 17. des-
ember síðastliðinn. Guðrún segir
þennan samning líklega þann besta
sem ESTeam hafi gert. Hún kveður
samninginn hafa mikla þýðingu fyrir
fyrirtækið, auk hinnar beinu fjár-
hagslegu þýðingar veiti hann búnaði
ESTeam ákveðinn gæðastimpil.
ESB hefur prófað búnaðinn í tvö og
hálft ár og hugsar sér að nota hann
meðal annars til þýðinga á lögreglu-
upplýsingum og vöramerkjaskrán-
ingu.
Guðrún á nú í viðræðum við utan-
ríkisráðuneytið sem hún segir hafa
áhuga á að koma íslenskunni inn í
kerfi ESTeam til að unnt sé að nota
það til að flýta fyrir þýðingum í ráð-
uneytinu. íslensk orðabók er nú þeg-
ar inni í kerfinu en íslenskt tölvuþýð-
ingarminni hefur ekki enn verið gert.
Náist samningar við utanríkisráðu-
neytið segir Guðrún líklegt að unnt
verði að þýða úr og á íslensku í kerf-
inu í lok ársins 2000 eða byrjun árs
2001.
ESTeam hefur einnig gert vís-
indasamning við Evrópusambandið
um gerð hugbúnaðar til að auðvelda
leit að myndum með því að nota bæði
texta og tal.
Samstarf systkinabarna
ESTeam hóf í nóvember samstarf
við fyrirtækið NovaMedia, sem hef-
ur starfstöðvar á íslandi, Englandi
og í Svíþjóð. NovaMedia rekur meðal
annars íslensku leitarvélina leit.is. og
notast við hugbúnað frá bandaríska
fyrirtækinu Infoseek. Guðrún Magn-
úsdóttir og Ásgeir Bjarnason, for-
stjóri Nova Media, era systraböm og
hafa mikinn áhuga á starfi hvors
annars svo það lá beint við að efna til
samvinnu.
Ásgeiri er hugleikið mikilvægi
þess að brúa tungumálabilið milli
landanna sem þátt taka í Evrópu-
samstarfinu. Hann bendh' til dæmis
á að til þess að fyrirtæki í ólíkum
löndum geti tekið þátt í útboðum á
svæðinu þurfi þau að skilja útboðs-
gögnin. Þar geti þýðingahugbúnaður
skipt miklu máli. Þýðing orða í leitar-
vélum er nýjung í starfi ESTeam og
Guðrúnu finnst NovaMedia gott og
spennandi fyrirtæki að starfa með.
Norræn leitarvél fyrsta verk-
efnið
Fyi'sta samvinnuverkefni fyrir-
tækjanna verður að koma á fót nor-
rænni leitarvél þar sem unnt verður
að leita að efni á Netinu með því að
nota hvert hinna norrænu tungu-
mála sem er. Niðurstöður leitarinnar
verður hægt að þýða á milli tungu-
málanna, sem og tengd skjöl eða
Netsíður.
Þá áforma fyrirtækin tvö að þróa
íslenska Netþýðingarvél sem gerir
notendum kleift að þýða íslenskar
Netsíður sjálívirkt á 15 tungumál.
NovaMedia og ESTeam kynntu
Infoseek hugmyndir sínar í lok nóv-
ember og verið er að leggja lokahönd
á samning um samstarf fyrirtækj-
anna í Norður-Evrópu.
Innlausnarverð vaxtamiða
verðtryggðra spariskírteina ríkissjóðs
Hinn 10. janúar 2000 er 28. fasti gjalddagi vaxtamiða verðtryggðra
spariskírteina ríkissjóðs í l.fl.B 1986.
Gegn framvísun vaxtamiða nr. 28 verður frá og með 10. janúar nk. greitt sem hér segir:
Vaxtamiði með 50.000 kr. skírteini = kr. 5.617,30
Ofangreind fjárhæð er vextir af höfuðstól spariskírteinanna fyrir tímabilið
10. júlí 1999 til 10. janúar 2000 að viðbættum verðbótum sem fylgja hækkun i
sem orðið hefur á lánskjaravísitölu frá grunnvísitölu skírteinanna. |
Athygli skal vakin á því að innlausnarfjárhæð vaxtamiða breytist aldrei eftir gjalddaga. >
Innlausn vaxtamiða fer fram gegn framvísun þeirra í afgreiðslu Seðlabanka íslands,
Kalkofnsvegi 1, Reykjavík og hefst hinn 10. janúar 2000.
Reykjavík, 30. desember 1999
SEÐLABANKIÍSLANDS