Morgunblaðið - 25.01.2000, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 25. JANÚAR 2000 31
LISTIR
Skírnorqiofir
(med bœn og nafni
Sýnisbók í píanótækni
Miklós Sergei Fryderyk
Dalmay Rachmaninoff Chopin
TONLIST
S a I u r i n n
EINLEIKUR Á PÍANÓ
Miklós Dalmay flutti
sex prelúdíur og b-moll-sónötuna
eftir Chopin
og tvær prelúdíur og
sónötu í b-moll eftir
Rachmaninoff.
Sunnudaginn 23. janúar.
UNGVERSKI píanóleikarinn
Miklós Dalmay hélt tónleika í Salnum
sl. sunnudagskvöld og hóf þá með því
að leika sex af 24 prelúdíum op. 28
eftir Chopin. Fyrsta prelúdían sem
Dalmay lék er nr. 6 í h-moll, Lento
assai, þar sem laglína er í bassanum,
mjög faliegt verk. A eftir kom svo nr.
7, stysta prelúdían í safninu, 16 takt-
ar, og þá önnur einnig stutt, 18 takt-
ar, og er sú nr. 10. Þá kom nr. 11 í H-
dúr og síðan ein frægasta prelúdían,
nr. 15 í Des-dúr, með sinn drungalega
miðþátt og hafa margir það fyrir satt,
þótt ekki séu allir sammála, að hér sé
um að ræða svonefnda regndropa-
prelúdíu. Síðasta prelúdían sem
Dalmay lék er nr. 9 og ein af sér-
kennilegu prelúdiunum, þar sem
mjög reynir á tóngæði í sterkum leik.
Valið á prelúdíunum er nokkuð sér-
kennilegt en allar voru þær vel flutt-
ar en oft með nokkuð miklu „rúbato“.
Sónatan fræga í b-moll er líklega
eitt besta verk Chopins og gerir mikl-
ar kröfur til flytjandans, bæði hvað
varðar tækni og tónmótun. Dalmay
lék frábærlega vel og á persónulegan
máta, bæði hvað varðar hryn- og
blæmótun, eins og t.d. í hinum fræga
sorgarmarsi, sem fer vel á að leika án
tilfinningatúlkunar, marsinn sem
þungstígt göngulag en tríóið sem
hreinan og blíðan sorgarsöng. Auð-
vitað er hægt að leika þennan þátt á
þúsund vegu. Skersóið var frábær-
lega flutt og hinn sérkennilegi loka-
þáttur, sem er allur í áttundum, var
glæsilegur i meðferð Dalmay.
Seinni hluti tónleikanna var helg-
aður Rachmaninoff og fyrir utan
prelúdíui-nar tvær var sónatan op. 36
(1913) sannkölluð sýnisbók í píanó-
tækni. Fyrsta prelúdían var sú op. 3,
nr. 2 í cís-moll, eitt frægasta píanó-
verk Rachmaninoffs, enda er þetta
mjög gott verk og heilsteypt. Seinni
prelúdían, op. 32 nr. 10, er af mörgum
talin ein besta prelúdía Rachmanin-
offs og er verkið kröfuhart um tón-
gæði og glæsilegt að yfírbragði. Báð-
ar prelúdímmar voru mjög vel
leiknar, dáh'tið yfirdrifnar í styrk og
hraða en sú seinni var afburða vel
flutt, enda fallegt verk.
Sónatan op. 36 í b-moll er að mörgu
leyti flókið verk og erfitt bæði fyrir
flytjendur og áheyrendur, því meira
er gert úr því að sýna margvísleg
blæbrigði og tækniútfærslur, sem
geta verið þreytandi, en raunveru-
lega tónræna uppbyggingu og úr-
vinnslu, sérstaklega í lokaþættinum,
sem í raun og sannleika er ein alls-
herjar flugeldasýning. Miklós Dalm-
ay fór á kostum í þessu erfiða verki.
Hann er óumdeilanlega mikill
píanisti, þótt verkin væru helst til ein-
hæf til að Dalmay gæfist tækifæri á
að sýna annað en getu sín í galdraleik
rómantískrar tónlistar og væri fróð-
legt að heyra meira frá hans hendi og
þá t.d. eitthvað eftir klassísku meist-
arana og jafnvel verk eftir fleiri róm-
antísk tónskáld en Chopin og Rachm-
aninoff. Hvað sem þessu líður er það
næsta víst, að fáum er slíkur leikur
léttur í hendi sem Dalmay bauð upp á
í Salnum sl. sunnudagskvöld.
Jón Ásgeirsson

ÖRYGGI
KRAFTUR
Grjóthálsi 1 • Sími söludeildar 575 1210
www.bl.is
ÞÆGINDI
ABS • Tveir loftpúðar * Þriggja punkta belti í öllum sætum
5 höfuðpúðar • Styrktarbitar í hliðum • 4X4 sídrif
120 hestafla 4 strokka vél / 97 hestafla 2000 cc dísilvél
Vökva- og veltistýri • Fjarstýrð samlæsing og afturrúða
Topplúga • HDC (haliaviðhald) • Þjófavörn • Sjálfstæð fjöðrun
FREELANDER