Morgunblaðið - 09.05.2000, Blaðsíða 67

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ 2000 67
SKAK
B a 1 i, I n d 6 n e s f u
JAPFA CLASSIC 2000
22. apríl -2. maí 2000
STERKASTA skákmóti sem hald-
ið hefur verið í Indónesíu lauk 2. maí
með sigri Judit Polgar. Mótið var í
16. styrkleikaflokki. Meðal þátttak-
enda voru Anatoly Karpov (2.696),
fyrrverandi heimsmeistari, og Alex-
ander Khalifman (2.656) heims-
meistari FIDE, sem deildu 2.-3.
sæti. Einna mesta athygli vakti þó
þátttaka stigahæsta skákmanns
Burma (Myanmar), Zaw Win Lay
(2.633). Þótt Burma eigi engan
heimsmeistara eiga þeir þó heims-
met í stigahækkunum og fjölgun
skákmanna á stigalista FIDE.
Marga grunar að skákmenn frá
Burma hafi óhreint mjöl í pokahorn-
inu, en þeir hafa á mjög stuttum tíma
eignast sex skákmenn í hópi 100
stigahæstu skákmanna heims. Um
mitt ár 1998 voru 73 Burmamenn
með skákstig og sá stigahæsti (Zaw
Win Lay) var með 2.465 stig. Einu og
hálfu ári síðar hafði þeim fjölgað í
202 og hækkað meira á stigalistan-
um en dæmi eru til og þar var Zaw
Win Lay ekkert einsdæmi.
Mótið á Bali var fyrsta skákmót
Burmamanns gegn sterkum vest-
rænum skákmönnum, en stigahækk-
unina á undanförnum árum má að
öllu leyti rekja til skákmóta sem
Bunnamenn einir tóku þátt í. I
mörgum tilfellum skortir reyndar
töluvert á að góðar upplýsingar um
mótin séu aðgengilegar. Það var því
beðið með mikilli eftirvæntingu eftir
viðureign Alexander Khalifman við
Zaw Win Lay í fyrstu umferð Japfa
Classic-skákmótsins. Khalifman
setti skýringar við þessa skák og
hefur veitt leyfi til þess að birta
skýringarnar í skákþætti Morgun-
blaðsins. Skýiingar Khalifmans voru
gerðar strax eftir fyrstu umferð
mótsins.
Hvítt: Zaw Win Lay
Svart: Alexander Khalifman
Þátttaka mín í Japfa Classic-mót-
inu í Denpasar á Bali markaði þátta-
skil í tvennum skilningi. í fyrsta lagi
var þetta í fyrsta skipti sem ég steig
fæti á suðurhvel jarðar - Eg hef
aldrei áður farið suður yfir miðbaug,
en það er að vísu viðburður sem ein-
ungis hefur persónulegt gildi fyrir
mig og mína nánustu. I öðru lagi, og
langt frá því að takmarkast við pers-
ónulegan áhuga minn, þá stóð fyrir
dyrum viðureign sem skákheimur-
inn hefur lengi beðið eftir. Stiga-
hæsti skákmaður Burma „undra-
maðurinn“ Zaw Win Lay (2.633) tók
nú í fyrsta skipti þátt í stórmeistara-
móti þar sem allir tefla við alla.
Reyndar er þetta fyrsta skákmótið í
16. styrkleikaflokki í Asíu. Það hefur
mikið verið skrifað um „skákundrið“
í Burma og ég ætla ekki að endur-
taka það sem aðrir hafa þegar skrif-
að. Ég sé eina leið til að stöðva (eða
a.m.k. draga úr) umræðunni um stig
skákmanna frá Burma (6 þeirra birt-
ust skyndilega á listanum yfir 100
stigahæstu skákmenn heims í janúar
á þessu ári). Skákmótin þar sem
þessir skákmenn hækkuðu svona
gríðarlega á stigum voru reiknuð til
stiga af FIDE og því hljóta skorblöð-
in frá mótunum að vera til. Ég vil því
biðja FIDE að leyfa skákmönnum
heimsins að skoða þessar skákir, eða
skyldi skáksamband Burma þurfa að
tilkynna að því miður hafi þessum
skákum ekki enn verið safnað sam-
an? Það að þessar skákir skuli ekki
hafa verið birtar gerðu mér nokkuð
erfitt fyrir þegar ég var að undirbúa
mig fyrir þessa skák. í skákskóla
mínum, Stórmeistaraskólanum, höf-
um við safnað saman skákum úr öll-
um heimshornum. Gagnagnmnurinn
inniheldur nú tæplega 2.000.000
skákir, en ég fann einungis 60 skákir
með Zaw Win Lay, sem er afskap-
lega lítill fjöldi fyrir skákmann með
yfir 2.600 stig. Verra var þó, að ein-
ungis 14 þeirra voru frá 1999 þegar
stig hans hækkuðu úr 2.465 í 2.633.
Flestar skákanna voru gegn stiga-
lausum mönnum, eða skákmönnum
með u.þ.b. 2.200 stig. Það var því erf-
itt að gera sér grein fyrir hvers kon-
ar skákmaður Zaw Win Lay var.
Fyrstu niðurstöður mínar, sem
byggðust á skákum frá 1997-9, voru
þær að hann væri sókndjarfur skák-
Heimsmeistarar á Bali
maður af styrkleika alþjóðlegs
meistara (u.þ.b. 2.450 stig). Því mið-
ur, ágætu lesendur, þrátt fyrir nið-
urstöðu þessarar skákar (0-1 í 21
leik) þá gefur hún ekki svarið við því
hvort stig hans séu of há, eða (sem
ólíklegra er) að styrkleikinn sé meiri
en stigin gefa til kynna. Við verðum
að bíða eftir framvindu mótsins.
Engu að síður sýnir þessi skák tvær
staðreyndir: 1) Zaw Win Lay hefur
góða þekkingu á nútíma byrjunum.
2) Eftir slaka frammistöðu mína með
svörtu í einvíginu við Peter Leko
reyndi ég mitt besta til þess að bæta
byrjanaval mitt með svörtu. Franska
vörnin, sem hafði reynst mér nokkuð
vel í Linares, dugir hér loksins til
vinnings.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Nd2 c5 4. exd5
Dxd5 5. Rgf3 cxd4 6. Bc4 Dd6 7. 0-0
Rf6 8. Rb3 Rc6 9. Rbxd4 Rxd4 10.
Rxd4 a6 11. Hel Dc7 12. Bb3 Bd6
Satt að segja átti ég í nokkru sál-
arstríði þegar hér var komið sögu.
Að leiða taflið inn á langa og flókna
leið þar sem góð þekking á „opin-
bem“ teoríu gat dugað til jafnteflis
gegn nær óþekktum andstæðingi
(2.633?? en hver veit hinn raunveru-
lega styrkleika hans? 2.300? 2.800?)
var örlítið vafasamt. Hvað sem því
h'ður, þá minntist ég vituriegra orða
hins gamla rússneska meistara
Vassily Panov: „Ég tel sérhvern and-
stæðing minn vera sterkan skák-
mann þar til hann sýnir mér fram á
annað“ og ákvað að tefla eðlilega -
nákvæmlega eins og ég hefði gert í
Linares.
13. Rf5
Hið hógværa framhald 13. h3 0-0
14. Bg5 Bh2+ 15. Khl Bf4 er svört-
um hættulaust.
13. ...Bxh2+ 14. Khl 0-0 15. Rxg7
Hd8 16. Df3 Kxg7 17. Bh6+
17. g3? b5! er alveg jafnslæmt fyr-
ir hvítan - nokkrar skákir í byrjun
tíunda áratugarins sýndu þetta svo
ekki var um villst. 18. Kxh2 (18. Bf4
Bb7 19. Bxc7 Bxf3+ 20. Kxh2 Rg4+
-/+; 18. Bh6+ Kg6 19. Kxh2 Bb7 20.
Df4 Dc5 -+) 18. ...Bb7 A) 19. De2
Hd4 20. Kh3 (20. Bg5 Rg4+ 21. Kh3
He4 22. Df3 Dc5 -/+) 20. ...He4 21.
Be3 Rg4 -/+; B) 19. Df4 Dc6 20. Hgl
Hdl 21. Be3 (21. Dh6+ Kg8 22.
Dg5+ Kfó 23. Be3) 21. ...Hxal 22.
Dg5+ Kf8 23. Dc5+ Ke8 24. Dxc6+
Bxc6 25. Hxal Rg4+ 26. Kh3 Rxe3
27. fxe3 Hd8 -/+ Wolff, P. - Gulko,
B. /Bandaríska meistaramótið 1992.
17. ...Kg6 18. Radl?
„Fersk hugmynd" samkvæmt
stórmeistaranum Lev Psakhis þar
sem hann skýrir skákina Ponomar-
iov-Sadvakasov (sjá síðar). Þessi
leikur var einnig talinn athyglisverð-
ur af stórmeistaranum Sergey Ivan-
ov í ítarlegri umfjöllun hans um
þetta afbrigði í nýjasta tölublaði
New in Chess „árbókarinnar“ . Það
er óhætt að segja, að þetta sé ferskt
og athyglisvert, því leikurinn hefur
einungis sést tvisvar áður sam-
kvæmt gagnagrunni Stórmeistara-
skólans. í bæði skiptin í stórmeist-
araskákum og í bæði skiptin sigraði
hvítur. Einhvern veginn hef ég á til-
finningunni, að ekki eigi eftir að sjást
fleiri skákir með hinum „ferska og
athyglisverða" leik 18. Hadl eftir
þessa skák. Leikurinn hefur einung-
is einn galla - skákin tapast sam-
stundis. 18. c3 Rh5 er aðalafbrigðið
sem minnst var á hér að framan og
hefur á sér jafnteflisyfirbragð.
18. ...Rxdl 19. Rxdl
19. ...e5!
Nýjungin. í reynd má segja að
skákinni sé lokið eftir þennan leik.
Svartur opnar fyrir franska biskup-
inn á c8 og er einfaldlega manni yfir
án þess að hvítur hafi nokkrar bæt-
ur. Það verður að teljast stórmerki-
legt, að hvorugur stórmeistarinn
sem hafði þessa stöðu fyrir framan
sig, eða (sem er jafnvel enn merki-
legra) stórmeistararnir sem skýrðu
þessar skákir skyldu veita þessum
leik athygli. 19. ...Bd7 20. Hd4 De5
21. Be3 Bc6? 22. Hg4+! Rxg4 23.
Dxg4+ Kf6 24. Dh4+ Kg7 25. Bd4
og hvítur stendur betur, Komeev, O.
- Vakhidov, T./Ubeda op 1997; 19.
...De5 20. Be3 Dh5 Það er erfitt að
finna betri leik, en nú fær hvítur
skýra og örugga yfirburði í endatafl-
inu. 21. Dxh5+ Kxh5 22. Kxh2 Rg4+
23. Kg3 Rxe3 24. fxe3 og hvítur
stendur betur, Ponomariov, R. -
Sadvakasov, D/Lausanne 1999; 19.
...Be5 20. De3 Re4! leiðir einungis til
jafnteflis eftir 21. Dxe4+ Kxh6 22.
Dh4+ Kg623. Dg4+ Kf6]
20. Kxh2
Zaw Win Lay hugsaði u.þ.b. 40
mínútur um þennan leik, en aðrir
leikir leiða ekki til neins. Svartur
lýkur einfaldlega liðsskipan sinni og
vinnur. Að vísu lítur staðsetning
svarta biskupsins einkennilega út á
h2 eftir 20. g3 Rg4, en honum líður
ágætlega þar sem hann er og maður
er maður, þrátt fyrir allt. 20. c3 Bf4
21. Bxf4 exf4 22. Bc2+ Kg7-+; 20. g3
Rg4 A) 21. Be3 Bf5 22. Bd5 (22. c3 e4
23. De2 Hd8 -+) 22. ...Dxc2 23.
Bxf7+ Kxf7 24. Dxb7+ Kg6 25.
Hd6+ Kh5 26. Df7+ Bg6-+; B) 21.
Bf8 Bf5 22. Bd6 Dc6-+.
20. ...Ng4+ 21. Kgl Kxh6
Nú gafst Zaw Win Lay upp. Var
uppgjöfin ótímabær? Sennilega ekki.
Þegar ég sýndi stórmeistaranum Al-
exey Lugovoi 19. ...e5! í Linares þá
var hann hissa og fannst ótrúlegt að
hægt væri að hrekja 18. Hadl svo
auðveldlega. I lokastöðunni prófaði
hann því ýmsa leiki, en sagði svo að
lokum: „Hvers vegna ættum við að
vera að skoða þetta? Svartur er ein-
faldlega manni yfir.“ Þessi niður-
staða virðist vera hárrétt.
21. ...Kxh6 A) 22. Dh3+ Kg7 Al)
23. Dh5 h6 24. Hd6 (24. Hd3 e4 -+)
24. ...De7; A2) 23. Dg3 23. ...a5!?-+;
B) 22. Dg3 Bf5 23. Hd4 Kg5!-+; C)
22. Bd5 Kg7 23. c4 (23. Dg3 Dxc2-+)
23. ...a5 24. Dg3 Ha6 25. f3 Dc5+ 26.
Kfl De3-+; D) 22. Bxf7 e4 23. Dh3+
Kg7 24. Bh5 (24. Dh4 De5 25. Hd8
Rf6 -+) 24. ...Rf6 25. Dh4 De5 -+; 21.
...Rxh6? 22. Dg3+ Bg4 23. f3-/+ 0-1
Yfirburðir Guðjóns Heiðars
og Guðmundar
Tveir af okkar efnilegustu skák-
mönnum, Guðmundur Kjartansson
og Guðjón Heiðar Valgarðsson, unnu
báðir öruggan sigur á Landsmótinu í
skólaskák sem fór fram um helgina í
Borgarfirði eystra. Báðum tókst
þeim að sigra alla andstæðinga sína,
níu að tölu. I eldri flokki urðu þeir
Bjöm Ivar Karlsson og Halldór
Brynjar Karlsson í 2.-3. sæti með 7
vinninga. í 2.-4. sæti í yngri flokki
urðu Dagur Arngrímsson, Stefán
Ingi Arnarson og Agúst Bragi
Bjömsson með 6!/2 vinning. Eftir
aukakeppni náði Dagur öðm sæti og
Stefán Ingi því þriðja. Lokaúrslit
urðu sem hér segir:
Eldri flokkur:
1. Guðjón Heiðar Valgarðsson Rvk. 9 v.
2. -3. Bjöm í. Karlsson Suðurl. 7 v.
2.-3. Halldór B. Halldórss. Nl. eystra 7 v.
4. Birkir Örn Hreinsson Reykjan. 6!é v.
5. Sigurjón Kjæmested Rvk. 4!é v.
6. -7. Grímur Daníelsson Rvk. 3 v.
6.-7. Arnljótur Sigurðsson Rvk. 3 v.
8. Steingrímur J. Steingrímss. Vestf. 2 v.
9. -10. Olgeir Pétursson Austurl. 1 'k v.
9.-10. Hallgrímur I. Ólafss. Austurl. Vk v.
Yngri flokkur:
Guðmundur Kjartansson Rvk. 9 v.
2. Dagur Arngrímsson Rvk. 6!4v.
3.Stefán Ingi Arnarson Reykjan. 6V2 v.
4. Ágúst Bragi Bjömsson Nl. eystra 6V2 v.
5. Benedikt Om Bjarnason Rvk. 5'k v.
6. Sölvi Guðmundsson Reykjan. 5 v.
7. -8. Sigurður Max Jónsson Austurland 2 v.
7.-8. Sæþór Tryggvason Vestf. 2 v.
9.-10. Agnar Logi Rristinsson Suðurl. 1 v.
Þórarinn Páll Andrésson Austurl. 1 v.
Ögmundur sigrar
á Öðlingamóti
Skákmót öðlinga fór fram 15.
mars - 3. maí og voru þátttakendur
átta, sem tefldu allir við alla. Um-
hugsunartími var IV2 klst á 30 leiki
og síðan 30 mínútur til að ljúka skák-
inni. Urslit urðu þau að Ogmundur
Kristinsson bar sigur úr býtum, en
hann hlaut 6 vinninga af 7, jafn-
marga og Sverrir Norðfjörð en var
hærri á stigum. Röð efstu manna
varð sem hér segir:
1. Ögmundur Kristinsson 6 v.
2. Sverrir Norðfjörð 6 v.
3. Bemard J. Scudder 4 v.
4. Bjami Magnússon 4 v.
5. Halldór Garðarsson 3!ó v.
6. Kristján Örn Elíasson 3 v.
7. Grímur Grímsson 1!4 v.
Skákstjórn annaðist sem fyiT
Ólafur Asgrímsson. Verðlaunaaf-
hending og hraðskákmót fer fram
10. maí kl. 19:30 í félagsheimili TR og
er öllum sem náð hafa 40 ára aldri
heimil þátttaka.
Góð byijun Þrastar
á New York Open
Stórmeistarinn Þröstur Þórhalls-
son er meðal þátttakenda á New
York Open-skákmótinu, sem fram
fer 5.-11. maí. Það er óhætt að segja
að Þröstur hafi byrjað vel á mótinu. í
fyrstu umferð mætti Þröstur Joseg
Basas Gamazo (2104) og sigraði. í
annarri umferði sigraði Þröstur síð-
an Albert C. Chow (2291) og var þar
með kominn í hóp 32 skákmanna
sem enn höfðu fullt hús. Þá fór róð-
urinn að þyngjast hjá Þresti, endg^.
eru á fimmta tug stórmeistara með á'
mótinu. Þröstur mætti einum þeirra
í þriðju umferð, bandaríska stór-
meistaranum Alexander Shabalov
(2592). Þröstur gerði sér lítið fyrir
sigraði þennan sterka meistara. í
fjórðu umferð var andstæðingur
hans svo einn af allra sterkustu
skákmönnum heims, Vladimir Ep-
ishin (2667), en hann er í 23. sæti á
styrkleikalista FIDE. Þröstur lét
það ekki koma sér úr jafnvægi og
hélt jöfnu í skákinni, þrátt fyrir að
vera með svörtu mennina. Eftir
þessi úrslit var Þröstur í 2.-13. sæti.c
I fimmtu umferð mætti Þröstur
brasilíska stórmeistaranum Rafael
Leitao (2.565) og hafði hvítt. Þröstur
tapaði skákinni og er nú með 314
vinning og er í 24. sæti ásamt fleiri
skákmönnum. í 6. umferð teflir
Þröstur með svörtu gegn bandaríska
stórmeistaranum Joel Benjamin.
Daði Orn Jónsson
Alexander Khalifman
UTS/ALfl
EGGERT
feldskeri
Sími 551 1121
- efst á Skólavörðustígnum