Morgunblaðið - 16.06.2000, Blaðsíða 1

136. TBL. 88. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 16. JÚNÍ 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Boða bætt samband
Rússa og Þjóðvena
1. AP, Reuters.
LEIÐTOGAR Rússlands og Þýzka-
lands, Vladimír Pútín forseti og Ger-
hard Schröder kanzlari, lýstu því yf-
ir í Berlín í gær að sambandi
þessara tveggja mestu þungavigtar-
ríkja Evrópu yrði nú komið á nýjan
og betri grundvöll.
En Pútín, sem á dögum kalda
stríðsins starfaði sem útsendari sov-
ézku leyniþjónustunnar KGB í Aust-
ur-Þýzkalandi, minnti tæpitungu-
laust á þau atriði sem ráðamenn í
Kreml telja að stefni góðri sambúð
Rússlands og grannríkja þess vestar
í álfunni í hættu - þ.e. stækkun Atl-
antshafsbandalagsins til austurs og
áform Bandaríkjamanna um að
koma upp eldflaugavarnakerfí. f
ræðu sem Pútín hélt fyrir fulltrúum
Efnahagsmál
efst á baugi í
viðræðum leið-
tog-a þjóðanna
þýzks viðskiptalífs sagði hann þetta
geta truflað valdajafnvægið í heim-
inum. Hvatti hann til eflds alþjóð-
legs öryggismálasamstarfs.
„Við erum sammála um að vilja
koma samskiptum okkar á alveg
nýjan grundvöll," tjáði Schröder
blaðamönnum við embættissetur
sitt, sem á dögum kalda stríðsins
hýsti stjómarráð austur-þýzku
kommúnistastj órnarinnar.
Pútín sagðist vænta þess að við-
ræðurnar sem hófust í gær og lýkur
í dag, með þátttöku ráðherra og
háttsettra embættismanna úr ríkis-
stjórnum beggja landa, myndu bera
ávöxt. Lýsti hann Þýzkalandi sem
„lyklinum að hinni nýju Evrópu".
Efst á baugi viðræðna leiðtoganna
voru efnahagsmál. Rússum er mikið
í mun að ná samningum um skuld-
breytingar, en þýzkir aðilar eru lán-
ardrottnar hátt í helmings allra er-
lendra skulda Rússlands, sem eru
samtals yfir 12.400 milljarðar króna.
Ekki er þó búizt við að neitt sam-
komulag náist um skuldbreytingar í
slíkum tvíhliðaviðræðum.
Frá Berlín heldur Pútín til París-
ar í dag.
Eldflaugavarnakerfí Bandaríkj anna
Clinton heQi
framkvæmdir
Washington. Reuters.
LÖGFRÆÐINGAR Bandaríkja-
stjórnar hafa tjáð Bill Clinton
Bandaríkjaforseta að hann geti hafið
smíði fyrsta áfanga íyrirhugaðs eld-
flaugavarnakerfis hersins án þess að
brjóta ABM-sáttmálann frá 1972.
Kemur þetta fram í leynilegri
skýrslu sem sagt var frá í bandaríska
dagblaðinu New York Times í gær.
Leyniskýrslan var rituð af lög-
mönnum stjórnvalda að beiðni for-
setaembættisins og er talið fullvíst
að niðurstöðu hennar verði hafnað af
rússneskum stjómvöldum sem segja
að áætlanir Bandaríkjamanna um
eldflaugavarnir brjóti í bága við
ABM-sáttmála Rússlands og Banda-
ríkjanna.
New York Times segir að í skýrslu
lögmannanna komi fram að Clinton
geti lýst því yfir að hafist verði handa
við smíði eldflaugavamakerfisins og
látið síðan verðandi forseta landsins
taka ákvörðun um hvort ABM-sátt-
málinn verði brotinn eftir kosning-
arnar í haust. Slíkt myndi enn frem-
ur gefa Bandaríkjamönnum færi á að
gera fleiri tilraunir á kerfinu og auk-
ið svigrúm til samninga við rússnesk
stjómvöld.
Reuters
Mótmælendur íklæddir rússneskum herklæðum veifa rauðum hönzkum fyrir framan minnismerki Rauða hersins í Berlín í gær til að sýna óánægju sfna
með heimsókn Pútíns Rússlandsforseta. Rauðu hanzkarnir eiga að tákna að hendur Pútíns séu ataðar blóði úr Tsjetsjníustríðinu.
Ríkisstjórn og fyrirtæki semja um framtíð kjarnorkuvera í Þýskalandi
Lokað inn-
an 32 ára
Berlín. Reuters, AFP.
ÞÝSKA ríkisstjómin og orkufyrir-
tæki í Þýskalandi komust að sam-
komulagi í gær um að loka öllum
kjamorkuverom landsins á 32 ára
tímabili og samkvæmt samningnum
gæti raforkuvinnsla við síðasta
kjamorkuverið hætt árið 2020.
Samkomulagið náðist eftir langt
samningaferli stjómvalda og aðila í
þýska orkugeiranum og er sögulegt
að því leyti að þetta er í fyrsta sinn
sem stórt ríki, er nýtir kjarnorku til
raforkuframleiðslu, ákveður að
hætta shkri starfsemi. Kjarnorkuver
í Þýskalandi eru alls nítján og sam-
kvæmt samningnum er unnt að loka
þeim fyrir árið 2020 þótt almennt sé
talið að eigendur þeirra muni nýta
sér undanþágur sem kveða á um að
kjarnorkuvinnslu verði lokið innan
32 ára.
Stjómarandstaðan hefur gagn-
rýnt samkomulagið harðlega og hét
því í gær að slíta samningnum er hún
kæmist til valda. Þá létu ýmsir þing-
menn Græningjaflokksins, sam-
starfsflokki Jafnaðarmanna í ríkis-
stjóm Gerhards Schröders kanslara,
í ljós óánægju vegna samningsins
sem þeim þykir ekki hrinda lokun
kjamorkuveranna nægilega
snemma í framkvæmd. Schröder
lýsti því hins vegar yfir að samning-
urinn væri mikil skuldbinding af
hálfu stjórnvalda og að ákvörðunin
væri viturleg hvað varðaði efnahags-
lega hlið málsins.
Nýlegar skoðanakannanir sýna
fram á að meirihluti þýsku þjóðar-
innar er á móti kjarnorku og hefur
ákaft verið þrýst á Græningjaflokk-
inn að beita sér fyrir lokun kjarn-
orkuvera. Ekki ero þingmenn
flokksins þó á einu máli um hve hratt
lokunin á að koma til framkvæmda
og sagði Antje Radcke, annar
tveggja varaformanna flokksins, að
hún færi fram á það á aðalfundi
flokksins í næstu viku að samningn-
um yrði hafnað.
Efasemdir
um dauða-
refsingu
Huntsville. AP.
DAUÐADÆMDUR fangi var tekinn
af lífi í Texas í Bandaríkjunum í fyrra-
dag og hefur þá 21 maður verið líflát-
inn í ríldnu frá áramótum. Meirihluti
bandarískra kjósenda er enn hlynnt-
ur dauðarefsingum en umræður um
réttmæti þeirra fara þó vaxandi.
I ársskýrslu Amnesty Intemation-
al, sem út kom fyrir nokkrum dögum,
ero dauðarefsingar fordæmdar og yf-
irvöld í Bandaríkjunum sökuð um
„gróf mannréttindabrot“ með því að
lífláta fólk yngra en 18 ára.
I nýrri könnun kemur fram að um
73% kjósenda ero hlynnt dauðarefs-
ingu, en það segir þó ekki alla söguna
því að um 40% telja að hún eigi aðeins
að gilda um mjög skelfilega glæpi og
margir telja að lífstíðarfangelsi án
náðunar geti leyst dauðarefsinguna af
hólmi. Þá kemur fram í könnim Col-
umbia-háskólans, að tveimur þriðju
allra dauðadóma sé vísað frá í áfrýj-
unarrétti vegna ófullnægjandi máls-
meðferðar, t.d. lélegrar vamar og
beinna réttarfarsbrota saksóknara.
■ Mistök/30
-------»-H-------
Sáttmáli á
sunnudag
Addis Ababa. Reuters.
ERÍTREAR og Eþíópíumenn lýstu
því yfii’ í gær að friðarsáttmáli er
bindur enda á tveggja ára landa-
mærastyrjöld þeirra verði undirrit-
aður nk. sunnudag.
Samkvæmt friðarsáttmálanum,
sem Einingarsamtök Afríku höfðu
milligöngu um, er kveðið á um að
skærom skuli hætt og að gæzluliðar
Sameinuðu þjóðanna gæti 25 km
breiðs landsvæðis Erítreumegin
landamæralínunnar er deilur ríkj-
anna stóðu um.
MORGUNBLAÐIÐ16. JÚNÍ 2000