Morgunblaðið - 03.10.2000, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 2000
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Hlutabréfafj árfestingar einstaklinga
Sjóðir og
skráð félög
heppilegust
TALSMENN verðbréfafyrirtækja,
sem Morgunblaðið hafði samband
við, segja að það fari eftir viðkom-
andi einstaklingi hvernig ráðgjöf
hann eða hún fær varðandi kaup á
hlutabréfum á hinum svokallaða
gráa markaði. Heppilegast sé hins
vegar fyrir þá sem séu ekki þeim
mun betur settir fjárhagslega að
taka fyrstu skrefin á hlutabréfa-
markaði með því að fjárfesta í
verðbréfasjóðum eða skráðum fé-
lögum.
Morgunblaðið leitaði til nokk-
urra talsmanna verðbréfafyrir-
tækja í framhaldi af frétt í blaðinu
síðastliðinn laugardag þess efnis
að yfirmaður hjá norska fjármála-
eftirlitinu sagði að grái markaður-
inn væri ekki fyrir venjulegt fólk.
Fjármálaeftirlitið þar í landi hefur
til meðferðar umfangsmikil mál
þar sem nokkrir verðbréfamiðlar-
ar eru sakaðir um að hafa haft fé
af sparifjáreigendum með því að
ráðleggja þeim að fjárfesta á yfir-
verði í hlutabréfum á gráa mark:
aðnum, þ.e. í óskráðum hlutabréf-
um.
Sigurður Einarsson, forstjóri
Kaupþings hf., segir að taka þurfi
tillit til fjölmargra atriða þegar
verið sé að veita ráðgjöf varðandi
fjárfestingar á hlutabréfamarkaði.
Þar komi til aldur viðkomandi,
aðrar eignir, áhættufælni og ýmis-
legt fleira. Því sé ekki hægt að al-
hæfa um þessi mál. „Okkar grund-
vallar ráðlegging fyrir ein-
staklinga er að taka sín fyrstu
skref á hlutabréfamarkaði með því
að fjárfesta í verðbréfasjóðum.
Það er mjög góður kostur fyrir
flesta einstaklinga. Næst á eftir
verðbréfasjóðum koma skráð
hlutabréf sem eru með mesta
veltu. Það er þá bæði veltunnar
vegna og einnig vegna þess að
upplýsingagjöfin er mun meiri frá
þeim félögum."
Sigurður segir að Kaupþing hafi
séð um lokuð útboð með félög á
gráa markaðnum þar sem einstakl-
ingar hafi tekið þátt og boðið í. Að
hans sögn eru margir einstakling-
ar vel að sér í fjárfestingum á
hlutabréfamarkaði og það væri
ekki rétt í öllum tilvikum að ráð-
leggja þeim gegn fjárfestingum á
gráa markaðnum. „Þetta ræðst því
alfarið af viðkomandi einstaklingi
en fjárfesting í verðbréfasjóðum er
grundvallar ráðleggingin.“
Sigurður segir að Kaupþing hafi
ekki séð um mikil viðskipti á eftir-
markaði á gráa markaðnum nema
með bréf í deCODE, viðskipti með
þau hafi verið töluverð. Hann segir
að Kaupþing hafi hins vegar ekki
verið með beinar ráðleggingar um
kaup í óskráðum félögum.
Grái markaðurinn fyrir efna-
meiri fjárfesta
Þorsteinn Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri Búnaðarbankans
Verðbréfa hf., segir að grái mark-
aðurinn sé mikilvægur fyrir fyrir-
tæki til að afla sér fjár til þróunar
og uppbyggingar. Nauðsynlegt sé
fyrir atvinnulífið að fjárfestar séu
reiðubúnir til að fjárfesta í slíkum
fyrirtækjum. Uppbygging fyrir-
tækja sé oft áhættusamur þáttur
og því sé þessi hluti fjármálamark-
aðarins ekki fyrir alla. „Þar sem
grái markaðurinn er áhættusamari
en aðrar fjárfestingar á fólk ekki
að hafa nema lítinn hluta af sínum
sparnaði bundinn í félögum á hon-
um. Þessi markaður er því meira
fyrir efnameiri fjárfesta eða ein-
staklinga sem hafa fjárhagslega
burði til að taka meiri áhættu en
gengur og gerist.“
Þorsteinn segir að Búnaðar-
bankinn Verðbréf beini fólki, sem
er með minni sparnað, inn í sjóði.
Þar sé áhættudreifing og því verði
áföllin minni ef eitthvað bjáti á.
Hins vegar komi fyrir að fólk vilji
fjárfesta í óskráðum félögum. „Þá
höfum við yfirleitt farið þá leið að
láta fólk undirrita yfirlýsingu um
að það geri sér grein fyrir því að
um sé að ræða áhættusama fjár-
festingu og hætta sé á því að það
tapi henni að einhverju eða öllu
leyti.“
Að sögn Þorsteins hefur Búnað-
arbankinn Verðbréf gert nokkuð
að því að hafa milligöngu um fjár-
festingar á gráa markaðnum.
Ákvörðun um kaup verður að
vera meðvituð
Að sögn Hermanns Jónassonar,
forstöðumanns verðbréfasviðs
Landsbréfa hf., segir að greint sé
á milli fagfjárfesta, annars vegar,
og almennra fjárfesta, hins vegar.
Ráðgjöf Landsbréfa til almennra
fjárfesta sé að kaupa fyrst og
fremst í verðbréfasjóðunum, til að
dreifa áhættunni. Einstaklingum
sé bent á að hlutabréfakaup í ein-
stökum félögum sé áhættusöm
fjárfesting og að kaup í óskráðum
félögum sé mjög áhættusöm.
Ástæða þess sé sú að upplýsingar
séu af skornum skammti og seljan-
leikinn sé ekki sá sami og í skráð-
um félögum. „Ég get því vel tekið
undir það sem haft hefur verið eft-
ir yfirmanni hjá norska fjármála-
eftirlitinu að grái markaðurinn sé
áhættumeiri,“ segir Hermann.
„Það er hins vegar fjárfestinn sem
tekur hina endanlegu ákvörðun og
hún verður að vera meðvituð. Við
gerum einstaklingum því mjög vel
grein fyrir því hvað þeir eru að
fara út í ef þeir sækjast eftir því
að fjárfesta í óskráðum félögum."
Hermann segir að Landsbréf
hafi annast viðskipti með hlutabréf
á gráa markaðnum í nokkru mæli.
Gott fyrirtæki og hagstætt verð
eru grundvallaratriði
Sigurður B. Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri VÍB hf., segir að
varðandi hlutabréfakaup sé grund-
vallar atriði að kanna um hve góð
félög sé að ræða. f annan stað sé
spurning um hvort hægt sé að
í MORGUNKORNI FBA frá því í
gær segir að ef Alþingi fari að til-
lögum auðlindanefndar, sem kynnt-
ar voru síðastliðinn föstudag, sé
ljóst að mikilli óvissu verði eytt í
sambandi við nýtingu fiskistofna.
Þar af leiðandi ættu að skapast for-
sendur fyrir frekari hagræðingu í
sjávarútvegi, bæði þar sem leikr-
eglur um úthlutun aflaheimilda
yrðu tryggari og vegna aukinna
kaupa hlutabréf á góðu verði. Það
eigi hins vegar of oft við um fjár-
festingar fólks á gráa markaðnum
að það kanni hvorugt þessara at-
riða. Algengt sé að ef upp komi
nýtt nafn á markaðnum þá sé talið
sjálfgefið að það muni vera spenn-
andi.
„Ég tek ekki afstöðu til þess
hvort fólk ætti að fjárfesta í hluta-
bréfasjóðum eða einstökum félög-
um. Það finnst mér að eigi að fara
eftir áhuga eða viðhorfum hvers
og eins. Ekki er hins vegar nóg að
finna frábært fyrirtæki, verðið
verður jafnframt að vera hagstætt.
Þá er heldur ekki nóg að finna
sæmilegt fyrirtæki þó verðið sé
gott.“
Sigurður segir að VIB mæli ekki
sérstaklega með kaupum á hluta-
bréfum á gráa markaðnum og sé
ekki með sérstaka ráðgjöf í þeim
efnum. Ekki sé vafi á því að heppi-
legra sé fyrir fólk að fjárfesta í
sjóðum eða skráðum félögum.
„Það er staðreynd að það eru fyrst
og fremst góð fyrirtæki sem skapa
fólki hagnað og þau fyrirtæki birt-
ast sjaldan í hópi óskráðra félaga."
Sigurður segir að VÍB hafi haft
milligöngu um töluverð viðskipti
með hlutabréf í óskráðum félögum
í gegnum árin.
heimilda til framsals þeirra. Á móti
komi að gjaldtaka, hvort sem notuð
yrði fyrningar- eða veiðigjaldsleið,
muni draga úr hagnaði fyrirtækj-
anna og þar með verðmæti. Að end-
ingu segir í Morgunkorni FBA að
erfitt sé að meta hvor áhrifin séu
sterkari en það velti meðal annars á
því hve mikil gjaldtakan yrði og hve
langt gengið yrði í rýmkun reglna
um framsal aflaheimilda.
Sameining-
arviðræðum
Stiklu og
Irju slitið
VIÐRÆÐUM um sameiningu Stiklu
ehf. og Irju ehf. hefur verið slitið, en
þessi fyrirtæki hafa bæði unnið að
uppsetningu á tetra-fjarskiptakerfi
undanfarin misseri. Stikla ehf. er í
eigu Landssímans, Landsvirkjunar
og TölvuMynda hf., en Irja er dóttur-
fyrirtæki Línu.Nets. Irja samdi m.a.
á síðasta ári við Ríkiskaup um upp-
setningu á tetra-farsímakerfi fyrir
lögreglu og slökkvilið.
Formlegar viðræður höfðu staðið
yfir í rúmar sex vikur, en Guðmund-
ur Gunnarsson, framkvæmdastjóri
Stiklu ehf., segir að stjórnendur
Stiklu hafi ákveðið að slíta viðræðun-
um, þar sém upplýsingar sem bárust
frá Irju hafi ekki staðist.
„Við gerðum þeim ákveðið tilboð,
sem var byggt á upplýsingum sem
Irja gaf okkur um stöðu mála. Eftir
því sem á viðræðurnar leið kom bet-
ur og betur í ljós að þessar upplýs-
ingar stóðust ekki, og þær skuldbind-
ingar sem við hefðum þurft að taka á
okkur voru einfaldlega of miklar.“
Þótt viðræðum hafi verið slitið,
segist Guðmundur vera sannfærður
um að æskilegast væri að hafa eitt
tetra-kerfi í rekstri hér á landi, og
líklega væru eigendur Irju á sama
máli.
--------------
Landsbank-
inn semur
um 11 millj-
arða lán
LANDSBANKI íslands hf lauk í síð-
ustu viku erlendri lántöku að fjárhæð
um 130 milljónir dollara sem svarar
til 11 milljarða ki'óna. Upphaflega
var gert ráð íyrir að gefa út skulda-
bréf að fjárhæð 100 milljónir banda-
ríkjadollara, en vegna góðra undir-
tekta frá lánveitendum, var ákveðið
að hækka lánsfjárhæðina í 130 millj-
ónir bandaríkjadollara. Erlendu lán-
veitendumir reyndust hins vegar
reiðubúnir að lána 183,5 milljónir
bandaríkjadollara, samkvæmt írétta-
tilkynningu frá Landsbankanum.
Um var að ræða fimm ára lán og voru
kjör þess hliðstæð þeim sem aðrir ís-
lenskir bankar hafa notið undanfarið
á erlendum lánamörkuðum. Um tutt-
ugu bankar og fjái-málastofnanir í tíu
þjóðlöndum tóku þátt í útboðinu sem
var í umsjón Bankgesellschaft Berlin
AG í London. Megintilgangur lántök-
unnar er til endurfjármögnunar á er-
lendu láni sem er á gjalddaga um
þessar mundir.
Íslandsbanki-FBA um skýrslu
auðlindanefndar
Mikilli óvissu eytt
bíia var að renna í hiað
Nánarí upplýsingar fást á www.toyota.is
Við hjá Toyota - betri notuðum bílum höfum fengið fjöldann allan af
góðum og traustum Toyota Land Cruiser á sölu á Nýbýlaveginum.
Bílarnir, sem allir eru mjög nýlegir og koma frá Bílaleigu Flugleiða,
hafa fengið gott og reglulegt eftirtit og eru allir i ábyrgð.
TOYOTA
Betn notaðir bflar
Sími 570 5070
B \
^ , IV irhHmt