Morgunblaðið - 11.11.2000, Blaðsíða 46

MORGUNBLAÐIÐ
» 46 LAUGARDAGUR 11. NÓVEMBER 2000
Alltí
uppnámi
Líklegra sé að það telji að Gore beri
hreinlega skylda til að ganga eins langt
oghann mögulega getur innan ramma
laganna til þess að reyna að tryggja að
meirihluti þjóðarinnar ráði.
Eftir Hönnu
Katrínu
Friðriksson
Þetta var allt tiltölu-
lega niðurnjörvað af
stjórnmálaskýrend-
um. George W. Bush
átti að ná flestum at-
kvæðum á landsvísu þótt A1
Gore ætti ágætar líkur á fá þann
kjörmannafjölda sem þai-f til að
ná forsetaembættinu. Nadar átti
að vera lítilmagninn sem setti
svip á kosningarnar með því að
narta í fylgi demókrata, aðrir
lítilmagnar áttu ekki að skipta
máli.
Og það sem var auðvitað það
augljósasta af öllu var að niður-
staða kosninganna átti að vera
ljós á þriðjudagskvöld.
umunpr Nokkrum
vivnunr sólarhringum
frá því að
kjörstöðum
var lokað í
Bandaríkj-
unum er allt enn upp í háaloft.
Verið er að endurtelja atkvæði
og bíða eftir utankjörstaðar-
atkvæðum í Flórída, fylkinu sem
mun hafa lokaorðið um hver
verður næsti forseti landsins.
Nema reyndar að það verði end-
urtalið í fleiri fylkjum eins og
Oregon, Ohio, Michigan eða
Nýju-Mexíkó. í þessum fylkjum
hafði Gore naumlega yfirhönd-
ina í fyrstu umferð og það verð-
ur því auðvitað ekki talið aftur
nema Gore hafi Flórída af Bush.
Og það er ekki einu sinni víst að
þá verði endurtalið.
Miðað við hvernig repúblik-
anar hneykslast á því að Gore
skuli ekki viðurkenna ósigur
sinn eins og maður heldur
hengja sig í smáatriði eins og
nokkur hundruð atkvæði til eða
frá, hljóta þeir að vilja að þeirra
maður taki mögulegum ósigri
eins og maður.
Ósigur virðist reyndar vera
mjög fjarri Bush þessa dagana
þar sem hann situr og styttir sér
stundir á meðan hann bíður eftir
endanlegri niðurstöðu með því
að skipa fólk í ráðuneyti sitt.
Það eru ekki allir jafnhrifnir af
því, þykir framferðið lýsa full-
miklum hroka.
Það fer líka álíka mikið fyrir
brjóstið á fólki (það er að segja
demókrötum) að hann skuli
gagnrýna Gore fyrir að vilja
hanga á nefndum smáatriðum
eins og mistöldum atkvæðum og
atkvæðum sem hafa ekki enn
borist kjörstjóm. Þessi hegðun
sé í mótsögn við vilja almenn-
ings sem vilji krýna sinn forseta
og engar refjar. Gore sé
beinlínis að hæða reglur þessa
merka lýðveldis.
Bush stendur þarna væntan-
lega nokk sama um vilja þess
rúma helmings þjóðarinnar sem
ekki kaus hann. Aðrir leyfa sér
hins vegar að efast um að það
fólk líti málin sömu augum.
Líklegra sé að það telji að Gore
beri hreinlega skylda til að
ganga eins langt og hann
mögulega getur innan ramma
laganna til þess að reyna að
tryggja að meirihluti þjóðar-
innar ráði. En það er nú einu
sinni svo að hugtakið meirihluti
þjóðarinnar getur orðið afskap-
lega teygjanlegt í huga fólks
sem á hagsmuna að gæta.
Utankjörstaðaratkvæðin sem
enn á eftir að telja í Flórída geta
auðveldlega fallið á hvorn
veginn sem er. Talið er að
meirihluti þessara atkvæða komi
annars vegar frá hermönnum
staðsettum utan Bandaríkjanna,
sem almennt eru sagðir
hliðhollari repúblikönum, og
hins vegar frá bandarískum
gyðingum sem búsettir eru
a.m.k. hluta ársins í Israel.
Þessir kjósendur eru alla jafna
hallari undir demókrata.
Það eru hins vegar ónýtu
atkvæðin á Pálmaströnd sem
eru mest í umræðunni, en þar
voru rúmlega nítján þúsund
atkvæði úrskurðuð ógild. í
lögum kjördæmisins er kveðið á
um að nöfn frambjóðenda eigi að
vera í röð vinstra megin á
kjörseðli og að kjósendur eigi að
merkja við sinn mann í reit
hægra megin. Umræddir
kjörseðlar voru hins vegar með
þeim ósköpum gerðir að
reitirnir voru í miðjunni á milli
tveggja nafnalista. Sérstakar
pílur voru síðan notaðar til að
tengja á milli nafna
frambjóðanda og viðeigandi
reits.
Svo virðist sem mörgum
kjósendum hafi tekist að
misskilja þennan óvenjulega
kjörseðil og algengustu mistökin
voru að merkt var við Buchanan
í stað Gore, en sumir reyndu að
bæta fyrir með því að merkja
líka við Gore, í stað þess að biðja
um nýjan kjörseðil. Fólk þarf að
vera ansi illa fyrirkallað til þess
að gera slík mistök, en svo má
spyrja, á ekki kosningaseðill að
vera nægilega einfaldur til þess
að leyfa illa fyrirkölluðu fólki að
nýta kosningarétt sinn?
Hægri öfgamaðurinn
Buchanan fékk í þessu
kjördæmi tæp fjögur þúsund
atkvæði, mun fleiri en annars
staðar í fylkinu. Hann á auðvitað
erfitt með að stilla sig um að
koma höggi á fjandvini sína
repúblikana og hefur lýst því
yfir í fjölmiðlum að það sé ljóst
að hluti þessara atkvæða hafi
verið ætlaður Gore.
Það er nokkuð ljóst að harðar
deilur munu verða um niður-
stöðuna hver sem hún verður.
Það er hins vegar rangt að
bandarískur almenningur vilji
bara drífa málið af og velja
forseta. Hann sér samasem-
merki milli uppákomunnar í
Flórída og frétta sem
bandarískir fjölmiðlar hafa flutt
af kosningaklúðri í fjarlægum
löndum. Viðbrögð hafa gjarnan
verið þau að hæðast að þessum
vanþróuðu ríkjum þar sem
mönnum takist ekki einu sinni
að halda skammlausar
kosningar.
Ef það er eitthvað sem
Bandaríkjamönnum er illa við
þá er það að verða aðhlátursefni
heimsbyggðarinnar. Ef hægt er
að koma í veg fyrir það með því
að fara vel og vandlega ofan í
þessi mál, má forsetatilnefningin
bíða um sinn.
MENNTUN
Námsferð/Hópur frá FB fór á nemendaþing í Alden Biesen í
Belgíu 22. okt. sl. með „lagafrumvarp“ um refsingar vegna fíkni-
efnabrota. Ingibjörg Högna Jónasdóttir nemi segir ferðasöguna...
FB-hdpurinn fyrir framan kastalann merka, Alden Biesen. Kastalinn var stjórnarsetur riddarareglu sem kennd
var við Tutonic League, en stórmeistarar hennar réðu yfir stórum hluta Mið-Evrópu á miðöldum.
Menntun
sameinar
Evrópu
• Tækifæri nemenda til að skiptast á
skoðunum um brýn málefni.
• Alla vikuna voru stanslausar um-
ræður í gamla kastalanum.
SÍÐASTLIÐIÐ vor auglýstu
skólayfirvöld í Fjölbrauta-
skólanum í Breiðholti eftir
nemendum sem hefðu
áhuga á að fara í námsferð til Belgíu
nú í haust. Tilgangur ferðarinnar
var að taka þátt í sameiginlegu þingi
nemenda alls staðar að úr Evrópu
sem haldið er reglulega í gömlum
kastala sem heitir Alden Biesen og
er í Belgíu. Fjöldi nemenda lýsti yfir
áhuga á að komast í ferðina og 13
þeirra voru valdir og strax og
kennsla byrjaði í haust hófst undir-
búningurinn af fullum krafti. A með-
al þess sem við þurftum að gera var
að semja lagafrumvarp sem átti svo
að reyna að fá samþykkt á þinginu.
Við vildum taka fyrir efni sem okkur
fannst öllum mikilvægt og þess
vegna ákváðum við að semja frum-
varp sem stuðlaði að betrí og sam-
hæfðari aðgerðum á svæði Evrópu-
sambandsins í sambandi við
refsingar vegna fíkniefnabrota. Við
sömdum síðan fyrirlestur um efnið
og fjölluðum m.a. um mismunandi
refsingar vegna fíkniefnabrota,
reynslusögu fíkniefnaneytanda,
áhrif og sögu ýmissa fíkniefna og
efnahagsleg áhrif fíkniefnasmygls.
Einnig var haldið út í mikla fjár-
öflun til að kosta ferðina og gekk
hún með ágætum. Menntamálaráð-
herra veitti svo mikilvægan styrk
vegna þessarar ferðar.
Þegar í kastalann var komið, 22.
október, hittum við krakka frá Belg-
íu, Bretlandi og Finnlandi á aldrin-
um 17-20 ára. Fyrsta kvöldið var
eins konar kynningarkvöld þar sem
okkur var sögð saga kastalans og
riddarareglunnar sem hann átti allt
frá miðöldum. Einnig komu krakk-
amir fram og hver hópur kynnti sig,
heimabyggð sína og skólann sinn
með mjög skemmtilegum og vel
undirbúnum kynningum.
Á að ritskoða
sjónvarp?
Þingið sjálft var byggt upp á svip-
aðan hátt og ráðherraráð Evrópu-
sambandsins. Hver skóli flutti fyrir-
lestur um sitt efni og að honum
loknum vai- okkur skipt niður í um-
ræðuhópa þar sem rædd voru ýmis
málefni sem við komu lagafrum-
varpi og fyrirlestri hvers skóla.
Breski skólinn fjallaði um bætta
samvinnu í sambandi við innflytj-
endur, Finnarnir ræddu erfðabreytt
matvæli og Belgarnir töluðu um rit-
skoðun á efni sjónvai-psþátta. Allt
fór þetta fram á ensku og frönsku
og það var sérstaklega krefjandi að
ræða svona mikilvæg málefni á öðru
tungumáli en sínu eigin móðurmáli.
Upplýsingaskrifstofur um Evrópumál
MEDIA II-áætlunin
MEDIA 2,
áætlun Evr-
ópusambandsins til stuðnings
evrópskum kvikmynda- og sjón-
varpsiðnaði, er nú á lokaári (1996-
2000) og hefur stutt við eftirfar-
andi:
► Þróun 1.350 evrópskra mynd-
verka (kvikmynda, sjónvarps-
mynda, heimildannynda, teikni-
mynda og verkefna byggð á nýrri
tækni) þar á meðal: Elizabeth í
leikstjórn Sheka Kapur (6 verð-
laun frá BAFTA og Golden Globe
árið 1999), East is East í leikstjórn
Damien O’Donnell (hlaut BAFTA-
verðlaunin fyrir bestu bresku kvik-
myndina árið 2000 og Espigo de
Oro-verðlaunin í Valladolid sama
ár), Solas eftir Benito Zambrano
(vann 5 Goya Prize-verðlaun og Ir-
is d’Or-verðlaunin á kvikmyndahá-
tíðinni í Brussel árið 2000). Dancer
in the Dark í leikstjórn Lars von
Trier (Gullpálminn í Cannes árið
2000), Pane e Tulipani í leikstjórn
Silvio Soldani (7 David di Donat-
ello-verðlaun árið 2000) og Kirikou
and the Sorceress eftir Michel
Ocelot (vann Grand Prix-verðlaun-
in á teiknimyndahátíðinni í Annecy
1999);
► Stuðningur við þróun 210
evrópskra framleiðslufyrirtækja;
► Stuðningur við meira en 1.830
herferðir í markaðssetningu og
dreifingu 360 evrópskra kvik-
mynda: Aprile í leikstjórn Nanni
Moretti, Same Old Song í leik-
stjórn Alain Resnais (César-verð-
launin 1998 og Louis Deluc-verð-
launin sama ár), Life is Beautiful
eftir Roberto Begnini (Grand Prix
Jury á kvikmyndahátíðinni í Cann-
es árið 1998 og Oskarsverðlaunin
fyrir bestu erlendu kvikmyndina
árið 1999), Festen í leikstjórn
Thomas Vinterberg (Jury Prix í
Cannes árið 1998), Lola Rennt í
leikstjórn Thomas Twycker, All
About my Mother eftir Pedro Alm-
odovar (leikstjórnarverðlaunin á
kvikmyndahátíðinni í Cannes árið
1999 og Óskarsverðlaunin fyrir
bestu erlendu kvikmyndina árið
2000), Asterix. í leikstjórn Claude
Berri.
Stuðningur við
kvikmyndahús
Á fjórum árum hefur evrópskum
kvikmyndum sem dreift er utan
heimalands fjölgað um 85% (frá
246 kvikmyndum árið 1996 uppí
456 á árinu 1999). Þegar þessar
tölur eru skoðaðar í samanburði
við framleiddar kvikmyndir í
Evrópu á sama tímabili hefur
fjöldi þeirra kvikmynda sem hafa
fengið dreifingu utan heimalands
aukist úr 13,71% í 22,19%.
► Samframleiðsla og sýning 275
sjónvarpsverkefna (leiknar mynd-
ir, heimildarmyndir og teikni-
myndir), svo sem Greifinn af
Monte Cristo, St Ives, Carvalho,
Mobutu, Konungur Zaire og
Simsalagrimm.
► Útgáfa og dreifing u.þ.b. 200
sölupakka af evrópsku efni á
myndböndum.
► Stuðningur við 350 kvikmynda-
hús (í heild 831 salur í 213
evrópskum borgum og bæjum) til
að sýna evrópskar kvikmyndir fyr-
ir 75 milljóna manna áhorfenda-
hóp.
► Árlegur stuðningur við 64 kvik-
myndahátíðir þar sem sýndar hafa
verið 7.500 evrópskar myndir og
voru áhorfendur á þriðju milljón
manna.
► Stuðningur við 145 námskeið
þar sem 4.000 fagmenn (framleið-
endur, handritshöfundar og lista-
menn) hafa þróað færni sína til að
vinna fyrir alþjóðamarkaðinn.
Allar nánari upplýsingar er
hægt að fá hjá MEDIA-upplýs-
ingaþjónustunni í síma 562-6366.