Skírnir - 01.01.1865, Side 41

Frakklnnd.
FKJETTIK.
41
en er nú útlagímr nálega á öll NorSurálfumál. Rénan neitar í
Ijessari bók Krists guðdómlega uppruna í feim skilningi, sem
kristin kirkja kennir hann og játar, og er bann eigi einn um J>a8
mál á vorum tímum. Ýmsir guðfræðingar bæSi af enni prótestant-
isku og enni kaþólsku kirkju hafa ritað móti bókinni, en á Ítalíu
og Spáni hafa lderkar láti?) brenna hana á torgum úti. í vor e<5
var ætlaoi keisarinn aS bæta Rénan embættismissinn og Ijet bjóöa
bonum umsjónarembætti viS bókasafniS í Parísarborg, en hann J>á
það ekki og kvaS sjer jækkara aS verja tíma sínum til ritstarfa
og jieim fræSum í þarfir, er sjer hefSi veriS sæmd í aS þjóna.
En Rénan heldur fyrirlestra sína heima bjá sjer, og eru þeir sem
fjölmennast sóttir af vísindaiSkendum í Parísarborg. — Yjer meg-
um bjer geta annars rithöfundar af Frökkum, cr dó í sumar í út-
legS (í Br'ússel), en sá er Pierre Joseph Proudhon, aSalfræSi-
meistari jafnaSarmanna1. Hann hefir þótt meS enum djarftæk-
ustu rithöfundum á Frakklandi í sinni grein, en hefir einkanlega
ritaS um jafnan efnahags og rá? gegn fátækt. (1HvaS er eign”?
var sú spurning er hann leysti úr í einu riti sínu, en svariÖ var
þaS, afe eign væri stuldur. þar hefir öllum boriS saman um, a5
vart geti skarpskyggnari mann en Proudhon til aÖ sjá misfeilur á
aldarhag og skipan, e6a orbhæfnari og snjallari til a?> lýsa ann-
mörkunum, en sá segir villtum manni verst til vegar, er vísar
honum á foraS, og svo þótti honum fara, er hann skyldi vísa til
umbótanna. Enginn hagfræ?>ingur hefir getaS botnaS í e?a fallizt á
ýmsar kenningar hans, t. a. m. afe um alian i?maS skyldi verkmenn
beinast svo, a? ar?inum yr?i skipt jafnt milli allra; a? öil fasta-
eign skyldi af numin, en landi? e?a jarSarpartarnir seldir þeim á
leigu af stjórninni, er þá atvinnu (jarSyrkjuna) þekkjast. |>á var
og þa?, a? Proudhon vildi gjöra peninga óþarfa, en láta kaup og
sölur fara á þann hátt, a? hlutur kæmi mót hlut, eSa móti skulda-
brjefi, þar er hlutir stæSi fyrir ve?i. Hann reyndi sjálfur a? stofn-
setja þesskonar veSsjóSi, en sú tilraun fórst fyrir. Svo orShagur,
sem hann þótti vera í ritum sínum, brá honum opt til frekju og
svéesni, enda er líklegt a? lík refhvörf og þau, er fyrr eru fær?
*) Svo ætlum vjer megi fý<:a orbib Socialistes. f>ví þeir menn vilja skapa
öllum sem jðfnust kjðr ab ytra lagi.