Skírnir - 01.01.1865, Side 59

FKJETTIR.
59
iíali’i).
clicon) þa3, er nefnt er í Frakklandsfjætti. f>ar er í 80 greinum
allt f>a8 taliS upp, er páfinn kveSur í banni eða lýsir ókvætt og
ófjolandi í vísindakenningum, lagasetningum og fjelagsskipun vorra
tíma. Yjer höfum eigi rúm fyrir alla þessa forboSunar dælu, og
nefnum Jjví fátt eina. Páfinn forboSar og fordæmir allar efasemdir
um jarteiknir og kraptaverk, er leitt hefir af framförum náttúru-
fræSinnar, allar kenningar heimspekinnar um rannsóknarfrelsi skyn-
seminnar í trúarefnum, allskonar skynsemistrú og f>á trú, aS
sáluhjálp geti fengizt fyrir utan ena kajiólsku kirkju. Hann segir,
aS öll biblíufjelög og samtök klerka, heimugleg e8ur opinber, hafi
veri8 átumein í kirkjunni, enda sje peim optlega formælt. Hann
forboíar umburSarlyndi í trúarefnum og segir Jpa8 vera eins sak-
næmt og hirSuleysi eSur afskiptaleysi. Eigi er vægar a8 kve8i8
um allar lagasetningar e8a skipan, er lúta a8 skattaálögum á .
klerka, a8 forbo8i gegn afskiptum kirkjunnar af veraldlegum mál-
um, a8 jöfuum rjetti kirkju og ríki.s, a8 forstö8u ríkisins fyrir
uppfræ8ingu og skólum, a8 afnámi klaustra, og fl. Jpessh. Til
ennar sömu fordæmingar er J>a8 og nefnt, er hjúskapur sje haf8ur
úr tölu sakramentanna og leyf8ur utan vígslu, og hitt, sem nærri
má geta, er menn efast um a8 heillakjör heil. kirkju sje komin
undir veraldarvaldi páfans, og krefjast fiess af honum, a8 hann
sætti sig vi8 J>a8, er kalla8 er frelsi og framfarir. — j>a8 hafa
margir ætla8, a8 páfinn hafi vilja8 sýna me8 J>essu brjefi, a8 hann
stæ8i jafnrjettur eptir samning þeirra konungs og Frakkakeisara.
A8 J>ví enn er kunnugt or8i8, mun páfinn draga allt undanlát sem
lengst e8a samþykki til þess í samningnum, er hann varSar. Svo
segir einn ma8ur, er þykist fara me8 sanna sögu, af tali þeirra
de Sartiges greifa (sendiboSa Frakka í Rómaborg) og páfans; en
sendibo8inn fór á fund páfans a8 tilkynna honum samninginn.
(1J>jer munu koma me8 tí8indin, greifi gó8ur!” sag8i páfinn, er
hann sá hann. (ISvo er víst”, sag8i hinn, 1(jeg á a8 tilkynna y8ur,
heil. fa8ir! a8, og s. frv. Y8ur má eigi koma þetta rá8 keisarans,
míns herra, á óvart, því Frakkland gat þó eigi haldi8 löndum
páfans í hervörzlu um allar aldir”. (1Nei, þa8 er au8vita8”, svar-
a8i páfinn, 1(a8 minnsta kosti/, ef slíkt ætti a8 eiga undir enum
nýja rjetti um allsherjar atkvæ8agreizlu. Yæri enn gamli rjettur,