Skírnir - 01.01.1865, Side 90

90
FKJETTIR.
Þýzkaland.
aS eigi er vi8 góSu búizt. J>ar bryddi á óeirðum í sumar og
flokkar rísu upp og lögðust út upp í fjöllum í Friaulfylki; en um
sama leyti varS stúdentum svo órótt viS háskólann í Padua, aS
stjórnin varS a8 setja suma þeirra í varShald, en vísa mörgum á
burt. Austurríkismenn gátu bælt niður uppreistaróróann, en liS
Ítalíukonungs var á vörSum vib landamærin og bannaSi útrásir;
J>ví fyrst mun eiga aS reyna me<5 öllu gó8u móti hva0 fengizt
getur af Austurríkiskeisara. Stjórnin hefir þegar minkaS setu-
herinn um 20 þúsundir, en sagt er, aS fjárþröngin ein hafi rekiS
hana til þess, þó hún kalli gjört af tillátsemi vi0 Frakkakeisara
og til a8 sýna af sjer friSarmót vi8 Italíu. I Böhmen hást hvoru-
tveggju vi0, sem fyrr, J>jó8verjar og Czeckar, og þó stjórnin eigi
dragi svo taum hinna fyrri, sem hún á8ur átti vanda til, dauf-
heyrist hún jafnan heldur vi8 kvö0um Czecka, ef þær lúta a0
rjettarjafna8i vi0 þjóSverja. I sumar var samþykkt á landsþinginu,
a0 Czeckamál skyldi á líkan hátt gjört a8 skyldunámi í þýzkum
skólum, sem þýzkan væri þa0 í enum czecksku, en stjórnin hefir eigi
enn viija8 veita sitt samþykki til þess máls. Ör8ugast veitir þó
stjórninni a0 finna úrlausnir í máli Ungverja. Schmerling kva0
hafa sagt eitt sinn, a8 hann vissi vel, a8 Ungverjar myndi þrauka
vi0 sem lengst á8ur þeir gengi í lag vi8 Austurríki eptir tilætlan
stjómarlaganna nýju, en þá kæmi undir hvorir lengst þyldi a8
bí0a. A0 svo stöddu hafa Ungverjar eigi láti0 þokazt fótmál frá
því, er þeir kalla sinn rjett, en stjórnin hefir haft ýmist í rá0i
til samkomulags. Stundum kemur henni til hugar a0 slaka til vi0
framfaraflokkinn (Deaks flokk) bæ0i um stö0u landsins og rjett og
landstjórnarlög innanlands, en fyrir skemmstu leita8i hún til vi8 flokk
lendra manna, er sag0ur er fús á a8 ganga í ríkislög vi0 Austurríki
og senda fulltrúa á Yínarþingi8, en vill hafa aptur þau lönd tengd
vi0 Ungverjaland, er frá því eru dregin. Ekkert hefir þó enn veri8
af rá8i8, svo menn viti, en tala8 er jafnan um a0 kve8ja Ung-
verja á þing (landsþing sitt) sem fyrst, þó sumar sögur segi, a0
því muni fresta0 fram á sumari0.
14. nóvembermán. setti keisarinn ríkisþingtö, svo stýft sem
þa0 á vanda til, Hann ljet eigi minna yfir sigurvinningunum en
Prússakonungur, og tala0i um „forkunnar fagurt sigurverkkaup, er