Skírnir - 01.01.1865, Side 92

92
FRJETTIR.
Þýzkaland.
mörg e8a flest öll þessara ríkja má segja, aS þau sje til aS eins
fyrir köfSingja sinn, þau vilji <tlifa og deyja” meS konginum eSa
hertoganum eSa ((furstanum” sínum — en fá sje allt og samt.
Yjer ætlum Stanley lávarS hafa rjett mælt í sumar á einum mál-
fundinum (til kjósenda sinna); ((smálkaríkin á þýzkalandi eru til
einkis gagns í NorSurálfunni, nema miSur sje, j)ví Jiau geta hæg-
lega orSiS aS styrjaldarkveikju, sem Jægar hefir raun á orfcið.
Jeg get ekki sjeS neitt af stjórnmála lotum, er vísi til, aS þeim
eigi aS halda viS lýSi, og jm væri mjer hugfelldara, aS j)au hyrfi
sem fyrst af uppdráttarblaSi NorSurálfunnar”. YiS hitt má j)ó
eigi dyljast, aS sum af miðríkjunum hafa skipaS svo frjálslega
um lög sín og stjórnarhag, aS j)au hefir dregiS fram úr enum
stóru ríkjum. Til þess má einkanlega nefna stórhertogadæmiS Ba-
den; þa8 er orSiS aS fyrirmyndarríki á þýzkalandi. þar er hezta
samkomulag milli beggja þingdeilda, en hertoginn frjálslyndur
maSur; þar eru settir kviSdómar og svo skipaS kirkjumálum, aS
aSskilnaSur er gjörSur á þeim og ríkismálefnum. — Bayem er
stærst og fjölbyggSast af miSríkjunum (5 millj. íbúa), enda hefir
þaS gengizt fyrir um samband þeirra og vill fyrir þá forustu dragast
fram til jafnaSar viS stórveldin eSa verSa hiS þriSja stórveldiS á
þýzkalandi. Hjer eru líka sett frjáls lög í flestum greinum, enda
var Bayern hiS fyrsta ríki á þýzkalandi er rjeSi sjer þingbundna
konungsstjórn (1818). Bajarar þykjast vera nokkurskonar þýzkur
þjóSkjarni, og því kalla þeir þaS fara aS eSli og burSum er þeir
ráSast til forgöngu upplandsríkjanna. Von der Pfordten er einn
hinn helzti af stjórnmálamönnum Bajara og hefir lengi veriS erind-
reki þeirra á sambandsþinginu. Hann hefir fengizt mjög viS
mál hertogadæmanna og jafnan haft forsæti í þeim nefndum, er
þeim málum hefir veriS til vísaS. Hann samdi og í fyrra langt
rannsóknarskjal um erfSarjett til hertogadæmanna, eSur rjettara:
um rjett hertogans af Águstenborg, því niSurstaSa rannsóknar-
innar var sú, aS FriSrik hertogi stæSi fremstur allra, er tilkall
mætti veita. Hjer var fenginn lagastaSurinn fyrir því, er miSríkin
vildu fram hafa, en stórveldin tókumáliS úr þeirra umsýslu eSa brjál-
uSu, sem fyrr er sagt. MiSríkin hafa beSiS byrjar í þessu máli,
en hvort sem þeim bregzt færiS eSur ekki, eSur stórveldin í annaS