Skírnir - 01.01.1865, Qupperneq 99

Hiíssland.
FRJETTIR.
99
saman um, aS bafa svo undirbúning me8 höndum, a8 þá yröi sem
flest til taks, er færi gæfi á nýja leik, eða ef byltingar tækist í
grenndarlöndunum (Ungverjalandi eSa Dunárlöndum). J>a8 fannst
á oröum margra fundarmanna, að Póllendingum hefSi enn orSiS
mest mein og niSurdrep a8 sundurleitni og áskijnaSi þeirra, er
saman áttu a8 vinna. Endur og sinnum bárust Jesskonar ágrein-
ings sögur af forgöngumönnum uppreistarinnar, aS þá deildi þegar
á um rjettindi og rjettarfar stjettanna í landinu. HefSi bændurnir
veriS betur úr garSi gjörSir til rjettar og menningar, hefSi Kússar
eigi getaS beitt þeim sem nú, sigaS þeim sem rökkum móti þeirra
eigin mönnum. J>aS heföi lendir menn og aSrir málsmetandi átt
aS sjá fyrir löngu. þeir og allar stjettir samt áttu a<5 sjá, aS
menning, eljan og framfarir eru höfuSvarnir hverrar þjóSar , því
vanti þessa kosti verSur allt til skammbragSs er hreystin vinnur.
Flestum lesenda vorra mun kunnugt um hiS langvinna stríS
Eússa viS KákasusþjóSirnar (Tscherkassa), um hreystiverk Skamýls
og afdrif hans. Rússar hafa eigi frá öndverSu haft annaS til saka,
en aS hinir stóSu þeim í ljósi; þeir vildu eignast hálendiS og
leggja um þaS leiS sína til Austurlanda eSa suSur á miSbik Aust-
urálfunnar. Eptir þaS aS Skamýls missti viS, tóku Tscherkassar
aS ráSast úr landi og sóttu til samtrúenda sinna á Tyrklandi. Á
seinustú áram hafa Rússar látiS Kósakka færa bú sín og kastala
lengra upp í fjalllendiS og boSiS kynflokkunum aS hafa sig niSur
á sljettlendiS, einkanlega á völluna hinumegin viS KubanfljótiS.
Margir hafa látiS aS boSinu og lifa nú í kví Rússa, en flestir hafa
kosiS aS fara af landi. þeir hjetu Ubykhar, er seinast reyndu
aS verja frelsi sitt meS vopnum. þá er keisarinn var á ferS í
Kákasus í fyrra, sendu þeir menn á fund hans og beiddust aS
mega halda bústöS sinni í friSi og griSum, en því var svaraS, aS
þeir ætti um þrennt aS velja: færast niSur á sljettlendiS, fara
suSur á Tyrkland eSa berjast viS liS keisarans. þó þeir tæki af
enn þriSja kostinn urSu þeir skjótt ofurliSa bornir, og báSu þá
leyfis aS mega halda á burt og flytjast suSur á Tyrkland, en
síSan bafa æ fleiri lialdiS söinu leiS. TaliS er, aS 1863—64 (til
þess í júlí) hafi 247 þús. flutt sig suSur eptir, en meS því aS
svo mikill sægur hefir tekiS sig til ferSa eSa sótt til hafna viS
7*