Skírnir - 01.01.1865, Qupperneq 134

134
FRJETTIR.
Sv/þjóð og Noregiir.
á NorSurlöndum” og riti um (1trúarsiði Norímanna í heiSni”.
Ásamt Munch og Unger hefir hann starfaS aS ((útgáfum” fornrita, t.
d. Norskulaga gömlu, Konungs skuggsjár, Ólafs sögu helga og fl.
Keyser sál. ferSaSist til íslands á yngri árum sínum (1825) að nema
íslenzku og naut þar aS góSra tilsegjanda, er þeir voru Hallgr.
Schewing og Sveinbjörn Egilsson. — Af látnum mönnum Svía
nefnum vjer Anckarswftrd (Carl Henrik) greifa, er dó í vetur 23.
jan. á þriSja ári um áttrætt. Hann var einn af forgöngumönnum
í stjórnarbyltingu Svía 1809. SíSan 1817 hefir han mjög gengizt
fyrir um júngmál Svía í ((riddarasalnum” og optast horft öndverSur
viS stjóminni. Hann var jafnan talinn meS mestu J>ingskörungum
aS mælsku og framburSi, enda voru orS hans jafnan mikils
metin.
NorSurlandabúar játa og verSa aS játa, aS vort mál sje lykill
aS hugarlífi og hugmyndum forfeSra sinna, eSur aS skilningu norræns
anda, t>ví þessi andi flekk hjá oss sinn sæmsta búning: i skáldskap
og sagnaritum fornaldarinnar; þeir játa og, aS þjóSleg uppvakning
máls og bókmennta á NorSurlöndum á rætur sínar aS rekja til
vorrar bókfræSi. þetta er aS virSa, en hitt má gegna furSu, aS
J>aS skuli hafa vafizt svo lengi fyrir þeim, hvort J>eir ætti eSa
hvernig peir mætti koma íslenzku-námi til rúms í skólum sínnm.
J>aS verSur eigi af NorSmönnum dregiS, aS þeir hafa lagt mestan
áhuga á l>etta mál, og aS meiri stund er lögS á forn fræSi og
forna tungu í Noregi en annarstaSar á NorSurlöndum, en eigi
má kalla gjört til hlítar fyrr en )>aS nám er sett til jafns viS
aSrar námsgreinir, bæSi viS háskólann og látínuskólana. Málinu
hefir veriS hreift á ríkisjiingi NorSmanna; en mun j>angaS til verSa
upp tekiS aS fram gangi, og j>aS j>ykir mörgum góSs viti, aS
maSur, er Hartvig Nissen heitir, hefir fengiS forstöSu embætti í
stjórnardeild kennslumálanna; en sá maSur hefir ávallt lagt sem
einarSast fram meS því, aS norræna yrSi kennd í öllum heldri
skólum, hvort heldur kenndir eru viS látínu eSa gagnfræSi. Hjer
hefir minnst kveSiS aS Svíum, aS svo komnu. þeir hafa eitt
kennaraembætti viS hvorn háskólann, í Lundi og Uppsölum, er
kennist viS ((en norrænu mál” (de nordiske sprdken'), og er forn-
máliS og fornfræSi hjer undir skilin. Svo var og um tíma í Dan-