Skírnir - 01.04.1905, Qupperneq 11

Nokkur orð um llfsaflið.
107
Skurðir geta f>róið á tvennan hátt.
Ef unt er að koma börmunum saman, seytlar vessi
út úr börmunum; hann storknar og límir þá saman, og
myndar á þann hátt nokkurs konar bráðabirgðarör. En
innan skamms taka frumpartarnir (sellurnar) í báðum
börmunum til að æxlast og mynda þannig nýtt hold, sem
vex saman frá einum barmi til annars. I þessu nýja
holdi kvíslast svo nýfæddar æðar, sem myndast úr gömlu
æðunum, á svipaðan hátt og nýir frjóangar spretta á
jurtum út úr gömlum. Samfara þessu breiðast ný-
fæddar yfirhúðarsellur frá barmi til barms, og þar með
er skurðurinn gróinn og myndað ör
Af því að bilið er svo stutt á milli barmanna, þegar
unt er að leggja þá saman, gróa skurðir á þennan hátt
á furðu stuttum tíma, venjulega á 5—10 dögum, og það
er auðskilið, að það skiftir minstu, hvort skurðurinn er
stuttur eða langur. Það er breidd bans, bilið milli barm-
anna, sem ræður tímalengdinni. Ut úr s^ona skurðum er
engin útferð, meðan þeir gróa.
En það gróa ekki allir skurðir á þennan hátt. Hafi
svo stórt stykki skorist úr holdinu eða ttumbrast, að ekki
er unt að koma börmunum saman, þá er skurðurinn
opinn og fiakandi. Sama er að segja, ef bólga hleypur i
barmana og grefur í skurðinum, þá sprengjast barmarnir
sundur eða rifna hvor frá öðrum, og sárið flakir. Þá
verður gróðrarmátinn annar. Botninn á þess konar opnu
sári er grá-gulur fyrstu dagana, og það sem þvi veldur er
einmitt sama efnið sem eg sagði áðan að storknaði og
limdi saman barmana á lokuðum skurðum. Þetta efni
svitar líka út úr opnu skurðunum og storknar. En eftir
fáa daga verður sú breyting á, að sárið »hreinsast«, eins
og menn komast að orði. Það sjást á 2.—4. degi hárauðir
dílar á gulgráum botninum, og eítir því sem dögunum
fjölgar, fjölga þessir dílar og stækka og renna saman, og
þá verður loks allur fcotninn fagurrauður. Um leið grynn-
ist sárið og síðar meir holdfyllist það svo, að botninn
verður jafnhár börmunum. Þetta rauða efni, sem fyllir