Skírnir - 01.04.1905, Page 55

Leturgerð og leturtegundir.
151
fullkomnu mynd er nú »saga ein« og enginn kann að
ráða þau fáu sýnishorn hennar, sem enn eru til. — Og
þó lítur út fyrir að heilar bókmentir hafi verið til á þessu
merkilega ritmáli, svo sem smágreinir sögulegs efnis, lög,
tilskipanir og því um líkt.
Af fornum kínverskum frásögnum má ráða, að hnúta-
skriftin hefur líka verið höfð um hönd fyrir þúsundum
ára i »hinu himneska riki«, og litur þannig út fyrir að
hún liafi á einu skeiði menningarinnar verið all-algengt
sagnfæri. Haldið er að Kínverjar hafi farið mjög dult
með hnýtingar og lestur þessarar skriftar. T. d. er það
sagt, að faðir hafi að jafnaði ekki fyr en á banasænginni
trúað öðrum fyrir list sinni, og þá þeim syninum erhann
unni mest.
Indíánar í Norður-Ameríku notuðu sagnfæri erWam-
pum nefndist, og var það því sem næst jafngildi hnúta-
skriftarinnar, sem frændur þeirra suður frá notuðu. Þessi
Wampum voru breið hálsbönd eða belti, alsaumuð hvít-
um og bláum skeljum, er settar voru í ýmsar reglubundnar
myndir. Þar sem myndirnar táknuðu hugmyndir og hug-
tök, mátti nota slík Wampum sem sagnfæri manna eða
þjóðflokka á milli. Þar var mikið undir litnum komið,
ekki síður en í hnútaskriftinni. Svo táknaði hvítt vináttu,
svart fjandskap, og var það haft þegar menn sögðu öðrum
stríð á hendur. Wampum, sem átti að tákna frið og
bandalag með þremur Irokesaflokkum, leit út svo sem nú
skal greina: A Ijós-fjólubláum feldi var hvítt hjarta tengt
með hvítum skeljaröðurn við dálitla hvíta ferhyrninga til
beggja handa. Það þýðir: I bandalaginu er að eins eitt
hjarta, er samtengir flokkana alla í senn og hvern við
annan.
Sagnfæri, sem í mörgu svipar mjög til Wampums
Indiánanna, áttu Forn-Gotar sér þar sem herörin var.
Það var stafur og var rist á hann merki, sem ráðin voru
eftir fornum og föstum venjum. Vera má að í orðinu
»bókstaíur« (á þýsku: Buchstabe) eimi enn þá eftir af endur-
minningunni um herörina og notkun hennar. Menn