Skírnir - 01.04.1905, Blaðsíða 68

164
Leturgerð og leturtegundir.
kona og barn táknar »að elska«, munnur og fugl
»fuglasöng«, vatn og auga »tár« osfrv.
Tala þeirra hugmynda sem hægt var að tákna á
þennan hátt var þó mjög takmörkuð, ekki sizt fyrir þá
sök að táknin voru oft allmargbrotin og þvi erfitt að
mynda ný sambönd. En neyðin kennir naktri konu að
spinna, og þörfin á fieiri hugmyndatá knum kendi Kinverj-
um að láta leturtáknin þýða ákveðin hljóð eða hljóðasam-
bönd í stað ákveðinna hugtaka, eins og áður hafði verið.
Eftir það merkir táknið þá ekki framar hlut eða hugtak,
heldur hljóðið sem haft er til að tákna það með, en á því
auðgaðist málið mjög.
Til þess að skilja þetta, betur, skulum vér hugsa oss
að það væri ekki í Kína, heldur t. d. á Islandi, að þetta
stig væri stigið frá hugtaksletri til hljóðritunar. Mynd af
beri mundi þá ekki lengur tákna ávöxtinn sem ber
heitir, heldur hljóðið ber. A þennan hátt gæti myndin
þýtt bæði ávöxtinn ber, ber (nakinn), ber (af sögninni
»að bera« í öllum hennar merkingum).
Það er auðsætt að hljóðritun er af sömu rótum runnin
og myndagáturnar.
Assýrisk-babylonska letrið
er vanalega kallað fieygrúnir, sökum þess hvernig frum-
drættir þess eru lagaðir. Forn-Grrikkir og Forn-Rómverjar
gáfu því lítinn gaum. Að vísu getur einn einstakur höf-
undur (Plinius) um það, að Babyloníumenn riti á leirspjöld,
en hann skýrir ekkert frá því hvernig letur þeirra líti út.
Á miðöldunum snerist áhuginn allur um skólaspeki, dul-
speki og drauga, og hafði þá auðvitað enginn hugmynd
um fieygrúnir. Það var ekki fyr en fyrir hér um bil 300
árum, að menn fengu vitneskju um tilveru þeirra. Ferða-
menn frá Evrópu fundu þær, er þeir voru að róta upp
rústum Persepólis, sem var höfuðstaður hins forna Persa-
ríkis, og gerðu eftirrit af þeirn. En eftirritin voru svo
ónákvæm, að ekki tókst að skýra þau. Það varð þá fyrst