Skírnir - 01.04.1905, Side 71

Leturgerð og leturtegundir.
167
lega, að við byrjun hverrar línu myndaðist þrístrend
hola, eins og naglahaus í laginu. Þessi litli þrihyrningur
fékk smám saman æ meira gildi.
í fyrstu var hann dálítil breikkun
við byrjun hverrar línu, komin af
tilviljun einni, en varð svo að lok-
um það sem bezt einkennir allar
fleygrúnir.
A myndinni, sem hér er sýnd,
koma fleygarúnirnar fram í sinni
fullþroskuðu mynd. Eins og kín-
verska letrið, var assýrisk-baby-
lonska letrið lika í fyrstu hugtaks
letur, en snemma breyttist það að
nokkru leyti í samstöfu- eða hljóð-
ritun Fleygrúnir á tigulsteini úr
rústum Babylonar.
Helgirúnir og stafróf.
A hofrústum, legsteinum og öðrum minnismörkum frá
blómatíð Forn-Egipta sjást enn í dag hinar einkennilegu
myndir, sem heimurinn gat ekki ráðið um hálfa aðra þús-
und ára. »Hieroglýfur« heita þær, og er orðið komið úr
grísku máli og þýðir: helgirúnir. En þangað til fyrir
einni öld, þýddu þær annað og meira í hugum manna al-
ment. Þær voru tákn hins óskiljanlega, hins órannsakan-
lega. I þeim lá fólgin Svingsar-gátan.
En sú kom tíðin að einnig þessar myndir og tákn,
sem virtust vera svo óskiljanleg, urðu að kasta dular-
gerfinu og gera grein fyrir háttum og störfum löngu lið-
inna kynslóða, frammi fyrir dómstól vísindanna. Því að
árið 1799 bar það við einn dag, að franskur stórskotaliðs-
foringi fann stein við bæinn Kosette á Neðra-Egiptalandi
og var rist á steininn með þrens konar letri — helgirúnum,
»demotisku«, og grísku — hátíðleg yfirlýsing frá egipzkum
prestum til heiðurs Ptolemaiosi Konungi Y. Þessi fundur