Skírnir - 01.01.1908, Page 52

52
Prédikaiinn og bölsýni hans.
í 7,15; 8,10.12a og 14 er því haldið t'ram, að hé-
gómi sé að trúa því, að guð umbuni ráðvöndum, en hegni
illræðismönnum. — En í 7,17 og 8,5. 12 b. 13 fullyrðir
höf. að illgerðamönnunum sé hegnt með því að hrífa þá
burt af starfsviði lífsins með skyndilegum dauða, en ráð-
vöndum mönnum og guðhræddum umbuni guð með því
að varðveita þá frá hvers konar ógæfu.
I 7,2 hvetur höf. mennina til þess að hugsa um dauð-
ann með sem mestri alvöru, því að hann bíði allra. —
En í 5,17 og 9,7—10 eru þessar sömu hugleiðingar um
vissu dauðans (sbr. 5,14 n. og 9,5 n.) notaðar til þess, að
hvetja mennina til þess að eta og drekka og njóta fagn-
aðar alla æfi, því að þegar dauðinn komi sé alt úti, og-
hinir dauðu hljóti engin laun (9,4).
I 11,9 a hvetur höf. æskumennina til þess að gefa sig
á vald löngunum sinum og girndum. — en þegar í niður-
lagi sömu málsgreinar (v. 9 b) minnir hann á, að guð
leiði þá fyrir dóm fyrir alt þetta. Og enn dettur lesand-
anum í hug: Er ekki þetta niðurlag málsgreinarinnar
innskot frá síðari tímum?
I 1,2—10 er því haldið fram, að órjúfanlegt náttúru-
lögmál ráði atvikum lífsins, og fyrir því sé alt strit mann-
anna árangurslaust (2,17.20; 3,9). Og þetta fyllir huga
höfundarins örvæntingu. — En í 3,22 og 5,18.19 er ná-
kvæmlega gagnstæðu haldið fram: að strit mannanna hafi
oft góðan árangur og veiti sanna lífsgleði.
Tvær gagnstæðar skoðanir á hjúskapnum virðast og
koma fram í ritinu. í 7,26—28 segir höf. að konan sé
beiskari en dauðinn, og þar sem finna megi þó e i n n
ágætismann af þúsundi, þá muni ekki vera unt að
finna eina slíka meðal þúsund kvenna. — En i 9,9
ráðleggur hann þetta: Njót þú lífsins með þeirri konu,
sem þú elskar, því að það er hlutdeild þín og það, er þú
fær fyrir strit þitt í lífinu.
Enn fleira þessu líkt mætti til nefna, en þetta mun
nægja. Og erfitt verður að halda því fram, eins og reynt