Skírnir - 01.01.1908, Qupperneq 60

60
Prédikarinn og bölsýni hans.
ast stórum við þá vissu eða þekking, að endalaus 611®
taki við fvrir handan landamæri lífs og dauða.
Þegar þessa er gætt, að von eilífs lífs vantaði, verð-
ur bölsýni Prédikarans vottur um djúpsæi anda hans.
Hversu miklu lengra er hann kominn en sumir spekingar
síðustu alda, þeir er hafnað hafa trúnni á guð og eilíft
líf, en hyggja samt að forða mannsandanum frá bölsýn-
inu með því að halda þeirri hugsjón að oss, að þótt hver
kynslóðin eftir aðra um þúsundir eða miljónir ára sökkvi
ofan í algleymisdjúp tilveruleysisins, þá sé sá tilgangur
lifsins nægilega glæsilegur, að hefja mannkynið til full-
komnunar hér á jörð — einhverja kynslóð, sem einhvern
tíma verður til áður linöttur þessi ferst. Þangað stefni
framþróunin. Mikil er trú þeirra manna. Eins og slík
hugsjón, svo fagurlega óeigingjörn sem hún virðist, full-
nægi nokkuru því hjarta, sem vaknað er til sín sjálfs —
fullnægi eilífðarþránni, þorstanum eftir samfélagi við guð!
Slikir spekingar þekkja ekki mannlegt hjarta eins vel og
Prédikarinn. Þeir eru enn á yfirborðinu. Dýpstu lindir
hjartans eru þar enn ekki komnar upp.
Þessi bölsýni höfundur er kominn svo langt, að hann
íinnur til þess, að engin jarðnesk gæði fullnægja instu
þrá mannsandans. Bak við orð hans er sem hin heitasta
þrá eftir guði geri vart við sig. Hann gerir upp hið and-
lega bú gyðingdóiusins, trúar þjóðar sinnar, og kemst að
því, að það er þrotabú. Á þennan hátt undirbýr hann
hugi mannanna undir æðri opinberun og fullkomnari
þekking á guði og tilverunni. Einn þarfasti undirbúning-
urinn undir nýja opinberun er að koma þeirri tilfinning
inn hjá þeim, er veita eiga hinu nýja viðtöku, að hið
gamla sé ófullkomið og ófullnægjandi. Að þessu leyti
verður Prédikarinn til þess að ryðja opinberun Krists braut.
Nú vona eg að lesandanum sé það ljóst, að mikill
munur er á Prédikaranum og guðspjöllunum, og að ekk-
ert vit er í því að tala um slík rit sem eina heild. Mun-