Skírnir - 01.01.1908, Qupperneq 63

Upptök marmkynsins.
63-
haft næsta mikil áhrif á hið upprennandi mannkyn, og-
þekking á þeim er ómissandi til að geta áttað sig nokkuð-
á frumsögu mannkynsins. Menn hafa einnig nefnt pleistó-
cena tímabilið ísaldatímabilið, þvi að þá er það sem sann-
nefndur Fimbulvetur aftur og aftur færist yfir ýmsa þá
hluta jarðar, er nú byggja hinar mestu menningarþjóðirr
og hylur þá jökli. Þvi var það svo einkar óheppilegt,
þegar sagnfræðingurinn frægi, Th. Carlyle, taldi rann-
sóknir á jöklum svo hlægilegar, óþarfar og fjarstæðar
sögu mannkynsins. An þekkingar á eðli jökla og áhrif-
um þeirra á jarðmyndun hefðu menn enga vitneskju feng-
ið um ísaldirnar. Og nú virðist einmitt ísaldafræðin ekki
hvað sízt ætla að eiga drjúgan þátt í því að leiða til
skilnings á sögu mannkynsins og lifsins á jörðinni yflrleitt.
Ef ísland á þá framtíð, sem vér allir vonum, og ment-
un og vísindi þróast hér eftir því sem vitsmunir eru til,.
þá er ekki ólíklegt, að íslenzkir menn muni, þegar fram
líða stundir, leggja ýmislegt mikilsvert til málanna í þess-
um greinum. Rannsóknarefni er hér ærið, og vænlegt til
fróðleiksauka.
Það heflr á síðustu árum verið leitt í ljós, að Island
er býsna fjölskrúðugt að isaldamenjum, svo að landinu
má líkja við eitthvert hið auðugasta safn, sem kunnugt er
um frá þeim tímum. Ef til vill þykir það einhvern tíma,-
þegar farið verður að skilja hvers konar uppgötvan hér
er um að ræða, skemtilegra til frásagnar í menningarsögu
þjóðarinnar, að það var íslendingur, sem fyrstur sá rétt
til leiðar í meginatriðum í jarðsögu íslands, þrátt fyrir
misskilningsþoku þá, sem frægir útlendingar (einkum
Sartorius v. Waltershausen) höfðu leitt yfir landið. Heflr
þoka sú vilt ýmsa góða menn og villir enn.
ísland er merkilega geymið. Það hefir geymt þriðja
málið (hér er margt ósagt), og undir eldflóðum sínum frá.
ísaldatímabilinu varðveitt hin mikilvægustu jarðsöguskjölr
þó að öllum dyldist fram að síðustu aldamótum, hvílíkir
fróðleiksfjársjóðir þar eru fólgnir.