Skírnir - 01.01.1908, Side 67

Upptök mannkynsins.
67
um, að Ernst Haeckel hefir dregið þar af lögmál eitt, sem
mjög er frægt orðið: að fóstursagan sé eins og endurtekn-
ing, stutt að visu og mörgu hleypt úr, á sköpunarsögu
tegundarinnar. Rófan langa t. a. m. og loðnan á fóstri
mannsins um eitt skeið, sé þá eins konar endurminning frá
þeim tímum, er forfeður mannkynsins voru loðnir og rófu-
langir. En jafnvel eftir að maðurinn er fullþroskaður
gætir slíkra endurminninga, og kemur það stundum fram
eins og líffærum sé ofaukið, eða einhver gerð á þeim
umfram það sem haganlegast væri, en sumt er aftur fremur
eins og vansmíðað. Meðal þess, sem Wiedersheim telur í
fyrra flokkinum, eru t. a. m. lokur í láréttum blóðæðum,
til að varna öfugstreymi í blóðrásinni. Voru slikar lokur
mjög nauðsynlegar í framhöllum bol einhvers af forl'eðr-
um mannsins, því að þar lágu æðar þessar upp og niður;
síður virðist þörf á þeim í uppréttum mannsbol, enda
dregur Wiedersheim dæmi saman til að sýna, að lokur
þessar muni vera í þann veginn að hverfa. En af van-
smíðum aftur á móti telja ýmsir það stafa, að manninum
hættir miklu fremur við kviðsliti en ferfættum dýrum:.
þrýstingur iðranna hefir breytt stefnu við það, að maður-
inn réttist upp, en umbúnaðurinn til að varna bilun ekki
styrkst að því skapi. Af líkri ástæðu er það, sem mönn-
unum fremur hættir til hjartabilunar: það er meiri hjarta-
raun að koma blóðinu uppeftir en frameftir, en hjartað
ekki þeim mun sterkara.
Enn eru ýmsir gallar á gerð mannslikamans, sem
stafa af ofmikilli fastheldni við fornt sköpulag. Sumt er
öllum áskapað, t. a. m. botnlanginn með þeirri háskalegu
gerð, er svo mörgum hefir að bana orðið. Aðrar endur-
minningar líkamans frá löngu horfnum forfeðrum eru t-
a. m. fleiri en tvær geirvörtur, dýrsleg loðna um allan
líkamann og rófa. Virðist þetta benda til þess að menn
hafi í sér upphaflega mögulegleika til sköpulags allra for-
feðra sinna; og er þetta mjög ihugunarvert, þó að ekki
verði farið lengra út í þá sálma hér í þessari ritgerð.
5*