Skírnir - 01.01.1908, Page 84

84
Ritdómar.
sem 8áttmálitii) upphaflega (bls. 162—163). Af þessu ieiðir eðli-
lega, að skoðuu höf., að sérstaka þjóðarfulltrúasam-
koniu þurfi til þess, að á formlega lóglegan
hátt verði haggað við stöðu íslands, eins og
hún er að róttum lögum, f u I I tr úasamkom u, er
menn séu kosnir í, sem hafi sérstakt uraboð til
þess að ráða þessu máli ti! lykta (bls. 221).
Þetta er aðalkjarninn í kenningu höf., og er við þvt' búið, að
sumunt þyki nystárlegt að heyra, og að kenning hatts sæti attdmæl-
um frá ýmsum hliðum. Er vonandi, að mál þetta verði rætt af
gætui og stillingu af þeim mönnum, er bezt hafa vit á, og að
menn að loknnt hafi það eitt fyrir satt og rét.t, er með flestum og
beztum rökum verður stutt, hvað sem stjórnmálaskoðutium li'ður
að öðrtt leyti og hverju sem frant hefir verið haldið að undanförnu.
Jón Jónsson, sagnfr.
*
* *
ÓLÖF I ÁSI. Fært hefir til betra máls sögn sjálfrar hennar GUÐMUNDUR
FRIÐJÓNSSON. [Prentsmiðja ísafoldar 1907].
Það virðist ekki vera neitt árennilegt Guðm. Friðjónssyni að
láta prenta bækur eftir sig. Viðtökurnar eru hjá sumum mönnum
líkastar því, sem þeir hefðu orðið fyrir mikilli móðgun, sem þeir
geti ekki fyrirgefið. Fyrir nokkurum árum kom út ljóðasafn eftir
þennan höfuttd. Ljóðin báru þess vitni, að höf. var eitt af merkis-
skáldum þjóðarinnar. Yrkisefnin voru uý og hugnæm. Meðferðin
var óvenju frumleg. í ítarlegasta ritdóminum um þá bók var
einskis látið getið annars en þess, að höf. væri hið aumasta og kátleg-
asta leirskáld; að þ v í einu var reynt að færa rök í mjög löngu
máli. Nú hefir verið prentuð skáldsaga eftir G. F., bók, sem er í
raun og veru mjög lík ljóðunttm. Yfir hana hefir í sumum blöð-
unum verið dembt úrhellis-óvirðing, svo sem höf. væri ekkert ann-
að en afglapi.
Þessir áfellisdómar stafa ekki eingöngu af því, að hér á landi
-eru að jafnaði ýmsir menn að rita um skáldskap, sem bera nauða-
lítið skyn á hann. Þeir stafa jafnframt af kostum og göllum höf-
undarius. G. F. er frumlegur höfundur, svo að afburðum sætir.
Svo gjarnt er honum til þess að fara sínar götur, að honum er það víst
óeðlilegt að orða hugsanir sínar með þeim hætti, sem tíðastur er í
rituðu máli. Með sama markinu hafa verið brendir ýmsir af mestu
rithöfundum þjóðanna. Þeir hafa ávalt sætt mikilli mótspyrnu, þar