Skírnir - 01.12.1908, Side 43

Kvenréttindahreyfingin i Ameriku.
331
hafi konur kosið á fyrstu lýðveldisárunum. í New-Jersey
fekk kvekari nokkur sett orðin »hann« og »hún« inn í
stjórnarskrána, þar sem talað var um kosningarnar, um
1790. Og við forsetakosninguna 1800 kusu margar konur.
En 1807 místu þær þessi réttindi, og þessi hreyfing dó út
um sinn.
Á árunum 1820—1830 voru þó stöku konur, sem
hreyfðu þessu máli i Ameriku. Má þar einkum til nefna
auðuga og ættstóra skozka konu Frances Wright, sem
fluttist til Ameríku og settist þar að. Hún ferðaðist með
landa sínum Robert Dale Owen, sem var jafnaðarmaður,
og flutti fyrirlestra um jafnaðarmensku og kvenréttindi.
Hún var fyrsta konan í Ameríku, sem bæði í riti og ræðu
barðist fyrir þessum málum. Þau Owen gáfu út blaðið
The Free Inquirer; það barðist íyrir jafnaðarkenningunni
og réttindum og jafnrétti kvenna á við karlmenn í öllum
greinum.
önnur kona, Ernestine Rose, dóttir pólsks Gyðingaprests,
fluttist til Ameríku um 1830. Hún kyntist þeim Frances
Wright og Owen og fylgdi fram kenningum þeirra. Árið
1836 sendi hún áskorun til löggjafarþingsins í New York-
ríkinu uin að giftar konnr skyldu hafa sérstök fjárráð.
Uudir áskorunina tókst henni með miklum erfiðismunum
að fá 5 — f i m m k v e n n a — undirskriftir. Hún ferð-
aðist um landið nokkur ár og hélt fyrirlestra um réttindi
kvenna, þrælafrelsismálið og kenningar jafnaðarmanna.
Þriðja konan, sem um þessar mundir braut bág við
venjuna og flutti almenningi fyrirlestra, var hin alkunna
kvekarakona Lukretia Mott. Hún var fædd 1794 og var
náskyld Benjamín Franklín. Hún giftist kornung ötulurn
kvekarakaupmanni. Frá barnæsku hafði hún heyrt for-
eldra sína, og ýmsa kunningja, sakt'eila þrælavei zlunina
og ekki vilja hafa nein verzlunarviðskiíti við þrælaeig-
endur. Lukretia var að öllu hin mesta ágætiskona, bæði
að gáfum, mannkostum og allri framkomu. Svo mikils
metin var hún, að hún var prestur kvekara í Philadeiphiu.
Þar átti hún heima. Hún hafði á ferðum sínum milli