Skírnir - 01.12.1908, Page 78

366
Ritdómar.
öllum frágangi og sannkallað augnayndi. Útgefandinn sýnir sjálfur,
að hann skilur það, sem hann er að fara með. Fyrir framan bók-
ina er sýnishorn af einni blaðsíðu handrits þess, sem rímurnar eru
skrifaðar eftir undir prentun, en það er handritlð No. 146, 8to í
Árnasafni í Kaupmannahöfn. Rímurnar eru ortar fyrir miðja 17.
öld, því að höfundur rímnanna, síra Einar Guðmundsson, var á lífi
síðast 1640, það menn vita til. Útgefandinn hefir ritað fróðlegan
og skemtilegan formála (Introductiou) fyrir framan (bls. 1—16).
Því næst er ágrip af æfi höfundarins á íslenzku (bls. 17—25). Þar
eftir koma u'murnar (bls. 27—103). Þær eru 6 að tölu, en þar
fyrir aftan er fróðlegt orðasafn úr rímunum og ýmsar kenningar,
með enskum skýringum, sem bera ljóst vitni um yfirburða fróðleik
og nákvæma þekkingu á mörgum íslenzkum fræðum, sem þessum
enska útgefanda er svo gagnkunnug að uudravert er. Þar fyrir
aftan (bls. 120-—142) er sagan, sem rímurnar hljóða um, rituð á
miðaldadönsku, eða frá þeim tíma, sem sagan gerist, sumarið 1600.
Vér íslendingar megum vera þakklátir þeim útlendu ágætis-
mönnum, sem á einhvern hátt stuðla að því, að leiða í ljós bók-
mentir okkar, og ekki sízt þann hluti þeirra, sem vér höfum
sjálfir ekki mannrænu á að verja töpun og tjóni, svo sem rímur
og kveðskap frá miðöldunum, en gleypum allan útlendan sora og
saur, hversu óhollur sem er. Hinn heiðraði útgefandi, prófessor
Dr, W. A. Craigie í Oxford, á sannarlega þakkir skilið fyrir þessa
útgáfu sína af rímunum, því þær verða þó lesnar meðal ensku-
mælandi vísindamanna, þótt íslendingar hafi lært það af Jónasi
Hallgrímssyni að fyrirlíta sína eigin fjársjóði, rímurnar.
S. Gr. Borgfirðingur.
*
* *
JÓN TRAUSTI: HEIÐARBÝLIÐ. Framhald sögunnar Höllu. Fyrsti þáttur.
Barnið. Reykjavik [Arinbj. Sveinbjarnarson og Þorst. Gíslason] 1908.
Eins og nafn skáldsögu þessarar ber ireð sér, er hún framhald
sögunnar Höllu, er kom út fyrir rúmum tveimur árum. Hór
greinir. frá samvistum Höllu og Ólafs sauðamanns, sem hún hefir
gifzt til þess að bjarga sæmd sinni og mannorði prestsins. Hún
elur barn það, er síra Halldór var faðir að, á bæ einum í sókn
síra Halldórs. En af kvíða fyrir og ótta við, að barnið muni h'k-
jast föður sínum og koma þannig öllu upp, fær hún Ólaf mann
sinn til þess að flytja sig búferlum í aðra sveit á eyðikot eitt upp
til [fjalla. Segir svo f.rá ferð þeirra til Heiðarhvamms og hinni