Skírnir - 01.12.1908, Qupperneq 84

Erlend tíðindi.
Höfuðtíðindin síðustu mánuði ársins, önnur et) landskjálftarnir
á Italíu, hafa gerst suður á Balkansskaga og koma mjög
við hinn sjúka mann, er svo hefir verið nefndur langa hríð, en það
er Tjrkjaveldi, — frá því geigur sá hinn mikli, er öðrum Norður-
álfuþjóðum stóð af Tyrkjum, snerist í meðaumkun yfir bágbornum
högum þeirra, er úr varð greinileg uppdráttarsýki, sem bakaði
stórveldunum miklar áhyggjur og varð að vandræðamáli þeirra í
milli og nefnt löngum austræna málið. Þær áhyggjur
voru þó satt að segja ekki ekki sprotnar af brjóstgæðum við sjúk-
linginn, heldur miklum kvíða um voða-skálmöld og skeggöld, um
allsherjar-ófriðarbál, er að því kæmi að skifta reitum hans, miklum
löndum og fögrum og frjósömum, en illa hirtum alla þá hríð, 4—5
aldir, er hann hafði haft þau undir höndum. Þeim þótti undar-
legt, eins og Agli forðum, ef allir skiftu vel silfrinu, er því yrði
sáð að því allsherjar-lögbergi.
Því er það, að vestrænu stórveldin hafa skorist í leik hvað
eftir annað, er úlfurinn í Austurvegi, Rússinn, hefir gerst fjöl-
þreifinn um hjörð Tyrkja. Þau gengu á hólm með þeim fyrir
rúmlega hálfri öld (Krímstn'ðið 1853—1856) og nær fjórðung aldar
eftir það hrifsuðu þeir úr höndum Rússa töluvert af herfangi þeirra
eftir mannskæðan hernað á hendur Tyrkjum og afarkostnaðarsaman
(1878). Það gerðu þau með ófriðarhótunum við sigurvegarana víg-
móða og allsherjarráðstefnu í Berlín s. á.
Öll lótust stórveldin vera að hjálpa kristnum þjóðum í ríki
Tyrkjasoldáns, hvert sinn er þau hlutuðust til um hans mál. En
því olli rígurinn þeirra í milli, að jafnan skiftust þau í sveitir og
urðu sum með honum, en önnur í móti. Þar varð Rússakeisari
hinum kristnu þjóðum drengur beztur, er i harðbakka sló, þótt
minst þyki vera um siðmenning með Rússum. En eigi þótti þar
heilt undir búa með öllu, heldur ágirnd fjár og landa um leið.