Skírnir - 01.12.1911, Blaðsíða 41

Listin aö lengja lifið.
345'
honum er holt. Innanhúss venjast margir miklu meiri-
hita en þörf gerist og holt er, og klæða sig óskynsamlega
ýmist dúða sig of mikið eða ganga klæðlitlir í kulda. Um
líkamsherðingu er sjaldan að tala, bæði er það hugtak
óþekt öllum fjölda manna og svo eru allflestir þeir dauf-
ingjar, að þeir sumpart nenna því ekki, eða þá kynoka
sér við að láta nokkuð á móti sér, þó til góðs horfl.
Vinnan fyrir daglegu brauði og lífsins viðhaldi er allajafna
svo einhliða, að að eins tiltölulega fáir vöðvar og likams-
partar taka öflugan þátt í lienni, en af því leiðir, að
líkamsþroskinn líður og líkamsbyggingin verður ósamræm
og fer á mis við heilsusamlegan þroska. Kreptir flngur,.
bogin bök og luralegir útlimir eru launaviðbótin, en eftir-
launin gigt og lúi. Mikill hluti manna vinnur í sprettum,
stundum af miklu kappi og ofreynir þá líkams og sálar-
krafta, en annað veifið liggur fólk í atvinnuleysi og í
leti og ómensku og tapar þreki og tápi til áreynslu seinna.
Hvíldar og svefns þarf líkaniinn misjafnlega eftir aldri
og eftir erfiði og þunga. dagsins, en hvorttveggja veitist í
misjöfnum mæli og óréttlátum, svo að þeir verða mest
út undan þessum gæðum, sem mest ríður á þeim heilsu
sinnar vegna.
Þetta er nú svarta hliðin á mannlífinu og því miður
eru það þúsundir og aftur þúsundir, já, miljónir manna,
sem eiga við alt það óheilnæmi að búa, sem hér er upp
talið. En það er þessi svarta hliðin, sem gerir mennina
svo næma fyrir alls konar sjúkdómum, að henni má líkja
við Akkillesarhælinn, sem var eini sári bletturinn, sem
yrði vopni særður. — Berklaveiki, taugaveiki, holdsveiki,
meltingarsjúkdómar, blóðleysi, taugaveiklun, gigt og svo
margir, margir kvillar, og vesöld ásækja þá,. sem meir
eða minna eiga við þessi illu kjör að búa. Fátæktin á
sök á miklu, en langt frá því nema í hæsta lagi þriðj-
ungnum eða svo. Fátæktina þarf að afnema úr heimin-
um, því að fátækura er ekki hægt að leggja heilræði svo
að dugi, nema með því að auðga þá um leið. Heilsusam-
legt líf fæst ekki ókeypis. — Það er líka segin saga, að1