Skírnir - 01.12.1911, Page 47

Listin að lengja lífið.
351’.
þar sem óþrifnaður er mikill. Hvers vegna? Vegna
þess að allur óþrifnaður hlynnir að vexti og þróun sótt-
kveikjanna, bakteríanna. Veraldarsagan kann þar frá
mörgu að segja. Forfeður vorir á. miðöldunum voru
mestu sóðar og kunnu ekki að ræsta burt óþverrann frá
heimilum sínum, þorpum né bæjum. Þess vegna fór eins
og fór, í hvert skifti sem einhver næm sótt kom upp, að
hún óð yfir eins og eldur í sinu. Nú vitum vér að næm-
ar sóttir orsakast af bakteríum, sem forfeður vorir gátu
ekki komið auga á, en sem vér erum orðnir það skyggn-
ari að geta séð og varast.
Alt hreinlæti stuðlar að útrýmingu sóttkveikjanna og
er því í rauninni öflugt sóttvarnarmeðal. Hvort sem vér
þvoum sjálfum okkur, fatnaðinn og herbergi, eða eyðum
ryki og sjáum vandlega um burtrýmingu saurinda, skolps
og rusls frá híbýlum voium, þá miðar það alt að því
sama, að eyða þeim jarðvegi, sem bakteríurnar elska að
fá að þroskast í. Munum eftir því að holdsveiki hefir
víðast hvar dottið úr sögunni þar sem þrifnaður heflr
komist á hátt stig. Taugaveiki og tæring fylgja sömu
reglum. Sullaveiki og aðrir kvillar sem orsakast af
snikjugestum í eða á líkamanum þverra einnig að þvi
skapi sem þrifnaður eykst. Blóðeitrun, fingurmein og
ígerðir eru ólíkt tíðari hjá þeim, sem vanrækja að ræsta
hörund sitt. Og þannig má margt fleira týna til. Þrifn-
aður er heilsubót. Mikil sápueyðsla er alment talin bera
vott um hátt menningarstig1).
4. heilrœði: Hollur matur og drykkur.
Það er hollur matur og hollur drykkur, sem mönn-
um verður yfirleitt gott af. Og yfirleitt má segja að
hollusta matar og drykkjar fylgi góðu bragði. Það sem
gott er á bragðið er vanalega holt, en það sem ilt er á
bragðið er óholt. Smekkurinn hefir leiðbeint okkur frá
alda öðli. Löngu áður en nokkur efnafræði varð til,
*) Um þýðingu þrifnaðarins fyrir heilsuna hef eg ritað ítarlegri
grein í 10. árg. Eimreiðarinnar 3. hefti.