Skírnir - 01.12.1911, Page 7

Um lifshætti álsins.
311
hrygndi ekki í ósöltu vatni, en hlyti annaðhvort að gera
það á grunni, nærri löndum, eða úti í djúpi, líkt og frænd-
ur hans, og þá skoðun höfðu tveir merkir náttúrufræð-
ingar á Norðurlöndum N i 1 s s o n í Svíþjóð og K r ö y e r
í Danmörku látið í ljósi þegar um miðja 19. öld. En menn
þektu þá ekki yngri aldursstig en glerálinn, er leitar frá
sjónum upp í vötnin.
t
4. Alalirfur (Leptocephali).
Leptocephali. Þegar snemma á 19. öld lærðu dýra-
fræðingar að þekkja einkennilega srnáfiska, er vart hafði
orðið við á djúpum sjó í Atlanzhafi og Miðjarðarhafi, eink-
um í Messínasundi. Þeir voru nefndir Leptocephali
o: smáhöfðar. Fiskar þessir eru allir smáir, 6—15 cm.
langir, þunnir eins og hnífsblað og hæstir um miðjuna
(líkir í vexti og vogmær) og alveg glærir; höfuðið lítið,
með litlum, tiltölulega stórtentum munni, uggafaldur lág-
ur í kringum sporðinn, meltingarfærin mjög lítil, eins og
strengur eða görn meðfram kviðarröndinni, — æxlunar-
færi engin. Menn fór smámsaman að gruna, að þetta
mundu vera einhver íiskaseiði, og kom þýzkur náttúru-
fræðingur, J. V. Carus, fram með þá kenningu 1861.
Hinn frægi enski fiskafræðingur, Dr. Grtinther, setti
fram þá skoðun að þeir væru seiði einhverra fiska, er
hrygndu á grunni eða við botn, en þau bærust svo af
straumum burt frá löndum eða upp í sjó, gætu ekki
þrifist og liðu að síðustu undir lok. Bandaríkja-náttúru-
fræðingurinn T h . G i 11 lét loks í ljósi þá skoðun, árið
1864, að þessir svo nefndu Leptocephalar væru lirfur
ýmissa álkynjaðra fiska, og að ein tegund þeirra, er nefnd-
ist Leptocephalus Morrisii, væri hafáll á lirfustigi.
Hafálslirfan. Gill réð þannig gátu, er menn höfðu
verið lengi að reyna að ráða, en það leið á löngu, áður
full sönnun fengist fyrir þessari kenningu og Gtinther hélt
því jafnvel fram 1880, að L. Morrisii væri vansköpuð
(ekki eðlileg) hafálslirfa. En 1886 gerðist merkilegur at-
burður: frakkneskur vísindamaður, D e 1 a g e að nafni,