Ný félagsrit - 01.01.1841, Side 95

DM ALÞlNG A ISLANDI.
95
mun flestum skiljast, aö þegar ein þjób ætlar a?> rá&a
fyrir annarri veríia þær a& vera mjög líkar ef vel á ab
fara, en ef þær eru ólíkar, ver&ur sú þjófein sem undir-
lægja er annabhvort aí> líkjast hinni sem mest, þ. e. aí>
afneita náttúru sjálfrar sín, eíia hún veríiur ab taka mann-
dóm til sín og framfylgja rétti sínum, svo hún geti náö
ákvörfeun þeirri sem guf> hefir ætlab henni, því hver þjóö
hefir a& vísu sína ákvöröun einsog hverr einstakur maÖ-
ur, og þaö er engri annarri þjóö ætlaö aö setja hana ept-
ir sinni vild. Nú liefir fariö svo fram len£i, aÖ stjórn-
arráöin hafa hagaö allri stjórn á Islandi eptir vild sinni,
en í stjórnarráöum þeim sitja Danir einir, og allir ókunn-
ugir Islandi*). þaö feraö líkindum, aö þeir leitast viö aö
gjöra Island sem dönskulegast, enda hefir þeim tekizt
þaö eigi illa. Síöan lögvitríngar vorir fóru aö læra viö
háskólann, hafa dönsk lög komizt smámsaman inn í land-
iö, og nú er oröiö svo, aö hin dönsku lög eru send
lieim jafnharöan, en blendíngur sá sem þaraf veröur kem-
ur því til leiöar, aö þaö er ekki mjög ýkt, aö sín lög sé
í hverri sýslu og hjá hverjum sýslumanni. En þaraf
leiöir slíka óvissu um, hvaö lög og réttur sé í landinu,
aö lögvitríngarnir sjálfir eru í vafa um hvaö lög sé eöur
ekki, og þaö í mörgum merkilegum gréinum, t. a. m. um
hefö. Ofaná þetta bætist, aö mesti hluti bréfaskrifta um
stjórnarmálefni landsins fer fram á dönsku, en þaraf
leiöir þrennt illt: fyrst, aö alþýöa getur ekki fylgt meöþví
sem fram fer, og veröur meö því fráhverf aö hugsa nokk-
**) |>aí) sýntll sig |)cgar Jón Einksson var i rentukaramerinu,
liversu inikill munur oss væri aí), J)ó ekki væri anna5 enn ab
cinn Islendíngur væri í hverju stjórnarráði, Rentukarameri o»
Kansellíi) á hans árum (1771 —1787) var meira gjttrt fyrir
Island enn á 100, já 600 árum alb undanfornu. En raunar
eru ekki allir hans raakar.