Ný félagsrit - 01.01.1851, Qupperneq 15
Ij'M KVIDDÓMA.
15
aí> taka sumt þaí) til greina, sem vakib hefir hjá honum
efa efea sannfæríngu, en sem eigi má takast ab lýsa skrif-
lega, svo yfirdómur geti fallizt á ástæfeur hans, og er
atrihi þetta í mjög nánu sambandi vih sönnunarreglurnar.
Sö dómara hætt vih afe verha hlutdrægur gegn hinum
grunaba, þá má heita ab meö bókuninni se honum lagt
á vald ab beita hlutdrægni þessari í verkinu.
Ver höfum nií skýrt frá atribum þeim, er oss þykja
helzt lýta mebferb þá, sem höfb er á sakamálum á Islandi,
eptir lögum þeim, sem þar eru gild, og mætti ab vísu
telja til fleiri atribi, en þau er ver höfum nefnt, en bæbi
er þae, aiii ef skýra ætti nákvæmlega frá öllum göilum
þessum, þá þyrfti til þess heila bók, enda þykir oss reyndar
rnest vert ab gaumur se gefinn ab þeim atribunum, sem
ver höfum þegar getiö.
Ver munum nú í stuttu máli skýra frá mebferb þeirri
á sakamálum, sem heita má aö sé nálega ab öllu gagn-
stæb þeirri, sem tífekast á voru landi, bæí)i ab skipun
þeirri, sem er á höfbun málsins og aí> sönnunarreglum
og ab dómaskipun. Mebfero þessi á einkum h'eimili sitt
á Englandi, og hefir sóknarreglan og eibsvaradómarnir efea
kvibdómarnir blómgazt þar frá aldaöbli, og mega kvib-
dómarnir heita ai> öllu samvaxnir hinu enska þjóblífi og
stjórnarlífi. Ver köllum dórna þessa kvibdóma, vegna þess
ab mjög er líkt meb eibsvara - úrskurbum þeim, sem vib
eru hafbir í dómum þessum, og kvibburbum forfebra vorra
á frelsisöldinni. Frá Englandi fluttust kvibdómarnir til
Frakklands síbast á átjándu öid, en Frakkar breyttu mjög
hinum enska kviö í mefcferbinni og má nú álíta aí> tvær
abalreglur se á skipun kvibdómanna, hin enska og hin
fraklcneska. þaí> mun samt ekki ofsögum sagt, at> hinn
enski kvibur beri í flestum greinum af hinurn frakkneska,