Ný félagsrit - 01.01.1851, Qupperneq 17
UM KVIDDOMA.
17
landi, og á Frakklandi og í mestum hluta bandaríkjanna,
þar sem menn eru settir af stjórninni til að höfba mál
gegn sakamönnum.
Öll sakamál á Englandi (nema aö nokkru leyti í Lund-
únum) eru kærb fyrir hérabsdómara (fribardómara.—justice
of peace), en þeir eru á flestum stöSum kosnir af stjórn-
inni mebal hinna ágætustu og efnubustu bænda eba húseig-
enda í hera&i, og þurfa þeir ekki ab vera löglærbir;
umbob þeirra er álitib mjög virbulégt, enda fá þeir engin
laun. En ab öbru leyti má skipta sakamálunum í tvo
flokka, og eru í fyrra flokkinum þau mál, sem kviÖdómur
á beinlínis og eingaungu úr aö skera, og er ætlunarverk
dómaranna í málum þessum ekki annaö en aö undirbúa
máliö; en í seinna flokkinum eru mál þau, sem dómarinn
leggur úrskurö á, en þaö eru þau mál, þar sem hegníngin
er ekki meiri en tveggja mánaöa varöhald. En um liinn
síöarnefnda flokk er aptur tvennt til, eptir því sem málin
þykja meiri eöa minni, aö annaöhvort eru málin útkljáö
áfríunarlaust af höraösdómurunum, eöa dómi þeirra má
skjóta undir kviödóm.
Vilji maöur kæra mál, þá veröur hann, einsóg þegar
var sagt, aö fara á fund heraösdómarans og skýra honum
frá afbrotinu og frá því, hvern hann hafi grunaöan.
Dómarinn ákveöur þá þegar stund og staö, og stefnir
hinum grunaöa til aö vera þar viöstaddur, en í hinum
stærri málum má setja hinn grunaöa í varöhald, og ber
þá aö leiöa hann fyrir dóm hiö bráöasta, og hafa lögin aö
ööru leyti vandlega sett skoröur viÖ því, aö mönnum sö
haldiö ránglega í varöhaldi, eöa aö lengi dragist mál
þeirra manna, sem í varöhald eru settir. Á hinum
ákveöna degi ber sækjandi fram ákæru sína fyrir dómi
og leiöir vitni sín, og má hinn ákæröi vera viö staddur
2