Ný félagsrit - 01.01.1851, Page 28

28
UM KVIDDÓMA.
er oríiinn sekur um, undir hegníngarlagabob ]>au, sem
þar eiga vib, og ákveba meb dómi hegnínguna, og er
dómarinn vanur aí> lialda um leib áminníngarræbu til
hins seka.
þegar lokib er einu máli, er byrjab á öðru, og er
því haldiö áfram þángaö til búin eru öll mál, sem und-
irbúin voru til skíris-kviödómsins.
þaö er einn aöalmismunur á lögum vorum um dóma í
sakamálum og á hinum ensku lögum, aö á Englandi eiga ólög-
læröir menn aÖ gefa atkvæöi um þaö, eptir óspiltri skynsemi
sinni og samvizku, hvort hinn ákæröi se sekur eöa eigi,
eöa um verkiö sjálft (factum), en dómarinn kveöur upp
lögin (j'us), eöa laga - hegnínguna. Kviöurinn leggur á
úrskurö eptir sannfæríngu sinni og samvizku, og er ekki
bundinn viö fastar sönnunarreglur; má því nærri geta, aö
mjög mörg mál eru þar dæmd eptir líkum; en í fáeinum ein-
stökum málum er samt b a n n a ö aö leggja á áfellisúrskurö,
nema því aö eins aö fram komi gegn hinum ákæröa t. a.
m. tvö vitni, eöa eitt vitni og aörar kríngumstæöur, en
aptur er á hinn bóginn aldrei s k i p a ö kviömönnum aö
dæma áfellisdóm, ámóti sannfæríngu sinni, hversu miklar
sannanir sem fram kunna aö þykja komnar.
Kviöarúrskuröum er yfirhöfuö ekki kostur aö áfría
til æöra dóms, en einstöku sinnum má þó skjóta málinu
undir efri málstofu ríkisins (lávaröastofuna), og á hinn bóg-
inn getur dómarinn í kviödóminum einnig einstöku sinnum
látiö máliö koma undir annan kviö, ef honum þykir fyrri
kviöurinn hafa lagt rángan úrskurö á máliö; en nærri
ætíö er látiö lenda viÖ þann kviöarúrskuröinn, sem í fyrstu
hefir veriö gefinn.
þaö viröist mega fullyröa, aö meö kviödómum þess-
um se jafn vandlega gætt þess, aö hinum seku se rel'saö,