Ný félagsrit - 01.01.1851, Qupperneq 102

102
Y.
UM f>ÁNGBRENNSLU.
Naumast er grasaríkib á íslandi jafnauímgt af nokkru
eins og af sæjurtum, en ekkert nota Islendíngar ser mibur
heldur en þessa liafsins auhlegö, enda þótt henni s& hægra
ah ná en flestu öbru, af því er sækja skal á mararbotn.
Allskonar þáng inniheldur meira ebur minna af lútarsöltum
(Alkalier), til þessara salta teljast einkum kalísalt og natron-
salt, og eru þau annahhvort unnin af hafsalti eöur þángi,
helzt kló-þángi. Bæfii þessi sölt eru höfij til margskonar
ihnafcar og til vörusmíhis, til a. m. sápu og glergjörðar,
ptífurs og saltpetursgjörfiar, lerepta-bleikíngar og þar afi
auki í margskonar læknismeföl. Af þessu kemur, af
ymsir ifnarmenn sækjast mjög eptir lútarsöltunum, og
mega þau þar fyrir teljast mefial hinna útgengilegustu
vörutegunda.
Allstabar í útlöndum, þar sem gnægö er af þángi.
vinna menn af því lútarsölt efur hafa þafi til áburfar á
engi og akra, annafhvort brennt til ösku ellegar blandaf
mef ö&rum áburfar-tegundum, svosem kalki, en þá er
þaf ekki brennt áfiur. þó þykir Englendíngum hvafi mest
» varif í þángif til áburfar, og eru þeir svo ötulir í því
af> draga þaf) af sör, afi þeir sækja þángösku (sem þeir
kalla Kelp) til annara heimsálfa og flytja til Englands.