Ný félagsrit - 01.01.1851, Síða 107

UM BRGNISISTEIN A ISLANDI.
107
keypti þær af þeim fyrir sýslur og umbo&slén þar nyr&ra.
Árin frá 1561 til 1572 var nnninn mikill brennisteinn;
ágóbinn var herumbil 10,000 dala, og stundum meira á
hverju ári um þetta tímabil. En eptir þessi 10 ár virbist
svo, sem deyfb hafi komib á brennisteinsaflann, af því
ab konúngur hafbi ekki eins duglega forstöbumenn og
ábur. þá var brennisteinn seldur fyrir 30 ríkisdali hver
tunna, og ef reiknab er a& í hverri tunnu se 530 pund
af bræddum brennisteini, þá sjá menn ab pundiÖ hefir
kostab rúma 5 skildínga. Brennisteinn var um þær
mundir girnileg vara, einkum á Hollandi, og seldi Frib-
rekur konúngur þángab einusinni 50 lestir í einu fyrir
18,000 dala. Mikiö af brennisteininum gekk til púbur-
gjörbar í Danmörku, einkum meban sjö ára stríbib stóö
yfir, og útflutníngar af brennisteini úr ríkinu voru opt
bannaöir*).
Horrebow talar um brennisteinsnámurnar í ferbabók
sinni**) og segir þær se mjög aubugar. Hann segir svo
frá, ab þar sem nægtir brennisteins se mestar, megi fá á
einni stundu nóg uppá 80 hesta, og beri hver hestur 12
lísipund. „Landsmenn eru,“ segir hann, „fúsir á ab vinna
sbr inn skildíngsvirbi fyrir brennistein sinn, og er þab
Ijóst af því, ab þeir heldu áfram ab safna brennisteini og
flytja hann til kaupstabarins þángabtil ekki var tekib vib
meiru, og þeir þrír menn, sem höfÖu gjört felag meb sér
til ab safna brennisteininum, urbu ab láta meira en 100
*) Frá ,öllu þessu er nákvæmlega skýrt í ritgjörö Hann-
esar biskups um brennisteinsnám og kaupverzlan, í
ritum hins íslenzka lærdóms lista félags IV. Bind.,
bls. 1—48.
**) P. Horrebow. Tilforladelige Efterretnirlger om
Island. Kjöbenhavn /752. bls. 71.