Ný félagsrit - 01.01.1851, Page 109

UM BRENNISTEIN A ISLANDI.
109
aö vinna námur og bræöa málma, var býsna ófullkomin,
en þessu tvennu hefir fleygt áfram á seinni tínnim, vegna
þeirra framfara sem menn hafa náö í jaröarfræöi og í
efnafræöi. þaö er eitt verk einna merkilegast, sem eptir
Henkel Iiggur, aö hann hefir mælt víöáttu námanna og
þykt brennisteinslaganna, og víöa hvar allnákvæmlega.
Menn sjá af því, aö brennisteinninn er ekki svo lítill í
námum þessum, einsog 'sumir af þeim, sem feröazt hafa
síöan, og komiö snöggvast afe námunum, hafa taliö mönn-
um trú um. — Um Krýsuvíkur-námurnar fer Henkel
þessum oröum:.
„Námur þessar eru hvorki miklar í ser ne víöáttu-
miklar, því þar eru reyndar her og hvar blettir nokkrir,
þar sem brennisteinn myndast, en þeir eru haröla smáir;
tveir era helztir og stærstir, og liggja efst uppi í fjallinu,
annar herumbil 60 faöma lángur og frá 8 til 1Ö faöma
breiöur, en annar, sá sem hæst liggur, er 70—80 faöma
lángur og 10—20 faöma breiöur. í þessum tveimur
blettum er mesti brennisteinninn, og þar er hann beztur
og lireinastur". þykt brennisteinsins segir hann se frá 2
til 6 þumlúnga, en ekki er þess getiö hvenær þar hafi
seinast veriö tekinn brennisteinn, eöa hversu lengi náman
hafi veriö hvíld. Frásagnir höfundarins um, hvernig
brennisteinninn myndist, sýnir hugmyndir þær sem þá
voru almennar, einsog vænta mátti; liann hefir nokkurs-
konar grun um, aö brennisteinninn spretti fram með gufu-
magni neöan lír jöröunni, en hvernig þaö kemur til, eöa
hvernig efnin blandast til aö efna til hans, um hvorugt
þetta hefir hann neina hugmynd.
Henkel rannsakaöi einnig brennisteinsnámurnar á
Noröurlandi, í nánd viö Húsavíkur kaupstaö. Hann skiptir
námum þessum í þrjá flokka: Fremri-námur, Hlíöarnámur