Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Page 3

Um hof og blótsiðu í fornöld,
eftir
Sigurð Vigfússon.
Um hofin.
(Framhald).
Eg hafði gert ráð fyrir því í Árbók fornleifafélagsins x 880-81,
að tala nokkuð meira um fornan átrúnað og ýmsa helgisiðu í forn-
öld, enn mál þetta er eigi jafnauðvelt sem margr kynni að ætla, sé
það rannsakað að nokkurri hlít, með því efni þetta er margbrotið
og þarf mörgu til að safna; mér er heldr ekki kunnugt neitt, sem
aðrir hafa áðr rítað, og beinlínis snertir þetta efni, nema það sem
er eftir professor R. Keyser í hans „Samlede Afhandlinger'1 í kafla
þeim, sem er um „Nordmœndenes Religionsforfatning i Heden-
dommenu, enn þetta hið lærða rit hans gengr þó nokkuð í aðra
stefnu. Hvað sjálfum hoftóttunum viðkemr eða lögun þeirra, þá
er þar þó fengin meiri sönnun enn í fyrra, er eg gerði hina fyrri
ritgjörð mína, með því að þá var ekki fundin nema sú eina hoftótt,
nefnil. blóthúsið að f>yrli. Fornleifafélagið lét í sumar er leið rann-
saka tvær hoftóttir vestr í Breiðafirði ásamt öðru fleiru, og verðr
allri þeirri ferð og rannsókn nákvæmlega lýst hér fyrir aftan í
þessa árs Árbók ; líka fylgja hér prentaðar myndir af hoftóttunum
báðum; enn eg verð þó nú þegar að lýsa þessum hoftóttum, því að
þær eru grundvöllr þess efnis, sem hér er um að rœða.1
1) þannig eru þá hér á íslandi rannsakaðar þrjár hoftóttir. Pró-
fessor B. Keyser segist ekki vita til, að nokkur þess konar bygging sé enn
til, og ekki eínu sinni svo mikið sem leifar af rústum þeirra, sem gefið geti
nokkura hugmynd um lögun þeirra og fyrirkomulag. Hann segir: »De
hedenske Nordmcends Templer benœvntes almindeligst hof; de kaldtes og-
saa g 0 ðahús (Gudehuse) eller blóthús (Offerhuse). Ingen af dísse Byg-
ninger staar nu, saa vidt vides, tilbage, ei engang Buiner af dem, der kunne
give os Begréb om deres Indretning, thi Christendommens forste Udbredere
vare omhyggelige for at faa enhver saadan Bygning edélagt, eller i det mindste
omdannet til en christen Eirke, under hvilken Forvandling den ældre Form
snart blev ukjendelig. Man maa saaledes lade sig nöje med gamle Beskri-
velser, og af disse findes i vore Sagaer nogle temmelig fuldstændige*.