Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Side 38

38
þvíað þau hafa viltan fyrir okkr stíg í allan dag; eg heíi aldrei fyrr
villr farið á ævi minni“. Helgi gengr nú út og lætr opið hofið,
stendr nú fjúk um alt hofið. Snýr Helgi þá ofan að öNe1 ogþeir,
og svo upp eftir nesinu, unz þeir kómu á Víðivöllu. þar var tekið
við þeim með blíðu, og var þá af dagsetri. þeir eru þar nokkurar
nætr og léttir þá hríðinni. Droplaug var löngum á tali við sonu
sína, og vissu menn ekki til, hvað í erindum var, og fara þeir síð-
an heim, er þeim þykir tími til kominn“.
Droplaugarsona saga, Kh. 1847, er 1 aðalatriðunum samhljóða
því, sem hér segir, enn hún segir styttra frá og nefnir ekki goðin
í hofinu, bl. 10—11: „Einn tíma talaði Droplaug við sonu sína: Ek
vil senda ykkr til Vápnafjarðar í Krossavík til Geitiss.“ þeir fóru
heiman ok vestr á heiði; ok er þeir höfðu af fjórðung, laust áfirir
þeim hríð mikilli, ok vissu ekki, hvar þeir fóru, fyrr enn þeir komu
under húsvegg einn ok gengu um sólarsinniss. þá fundu þeir dyrr,
ok kenndi Helgi, at þat var blóthús Spakbessa. Sneru þeir brott
þaðan ok komu heim, er þriðjungr var eptir nætr, á Arneiðar-
staði. En hríðin hélzt hálfan mánuð, ok þótti mönnum þat langt
mjög; en Spakbessi sagði þat valda svá langri hríð, er þeir Drop-
laugarsynir höfðu gengit sólarsinniss um goðahús hans, ok þat ann-
at, at þeir höfðu ekki lýst vígi Tordýfils at lögum, ok hefði goðin
þessu reizt“. Hún segir og bls. 7: „Bessi hét maðr, er bjó á Bessa-
stöðum; hann var Össurarson; Hólmsteinn hét son Bessa“. þessu
er og Landnámab. samhljóða, bl. 242, og neðanmáls á sömu bl.,
og bl. 244 segir Landnb. frá afkomöndum Bessa Össurarsonar.
Freyr2 og þór sýnast hafa verið mest tignaðir í þessu hofi,
þar sem þeir höfðu hin œðstu sæti. En það sem hér er einkum
athugavert, er, að ásynjurnar Frigg og Freyja eru taldar þar næst
sem helztu goðin, þvíað annarstaðar man eg ekki til að þær sé
sérstaklega nefndar í hofi.
far sem talað er hér um öndvegi á hinn œðra bekk, þar sem
goðin vóru, þá mun það eiga að skiljast þannig, að Freyr og þór,
sem œðstu goðin, hafi setið á þverveggnum eða stallinum miðjum,
samkvæmt því sem segir í Kjalnesingasögu, og þá, ef til vill, fieiri
goð til beggja hliða; enn ásynjunum hafi þá verið gerðr sérstakr
1) þannig er þetta orð ritað, og mun hér eiga að standa »ónne» = ánni.
2) þorvarðr Kerulf, héraðslæknir í Múlasýslu, hefir sagt mór, að til væri
enn munnmælasaga um, að hofið á Bessastöðum hafi verið brent, þegar
kristni kom á ísland, enn goðunum hafi verið lcastað % Lagarfljót og þau
hafi rekið á eyrum nokkurum, sem ganga neðan til út í fljótið, og til merkis
um þetta heiti enn í dag Freysnes, þar sem Frey rak, enn þórsnes, þar sem
pór rak. þessi saga á hér vel við og styrkist við það, sem Droplaugar-
sona saga hin lengri segir, að Freyr og þór væri œðstu goð í hofinu á Bessa-
stöðum, og sýnir hún, hvé munnmælasögur geta þó haldizt lengi við.J