Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Page 81

8i
er Drafnarnes heitir; þar er garðr hjá og heitir Haugsgarðr“.
Eg hafði ekki getað spurt upp, hvar þetta Drafnarnes var, þvíað
eg hafði aldrei komið svo langt fram í Laxárdal áðr; þó hafði einn
maðr sagt mér, að hann hefði heyrt það nefnt, enn um hauginn
vissi enginn áðr; nes þetta er nú kallað Lambastaðanes og er að
norðanverðu við Laxá, fyrir framan Goddastaði, hér um bil miðja
vega milli þeirra og Lambastaða. Nes þetta er nokkuð stórt um
sig og myndast þannig, að Laxá rennr þar í miklum bug fyrir
sunnan það. Fyrir ofan gengr löng brekka grasi vaxin, sem heitir
Goddabrekka. þar niðr undan rétt í miðju nesinu er haugr þórðar
godda. Er hann glöggr og auðþektr eftir orðum sögunnar. Utan
um hann hefir verið hlaðinn kringlóttr garðr (haugsgarðr), sem er
50 fet í þvermál. Hann er sums staðar enn 2 fet á hæð eða
meira, og vantar hvergi í hann; innan í miðjum garðinum stendr
haugrinn. Hann er orðinn mjög blásinn að utan og þannig
orðinn aflangr, og blásin vik inn í hann; haugrinn snýr frá
norðri til suðrs, enn hallar þó heldr til vestrs og austrs.
Hann er á lengd 17V2 fet, enn á breidd 9—10 fet, á hæð
3—3V2 fet. í kringum garðinn eru grasi vaxnir móar, enn að inn-
an orðið meira blásið, og í kringum hauginn hálfgert flag. Hann
hefir líklega upprunalega verið kringlóttr. Eg tók mynd af haug-
inum og garðinum í kring, eins og það nú lítr út; sjá hér að aftan
við Árbókina. Síðan gerði eg tilraun að rannsaka hann, enn varð
að hætta við fyrir klaka, þvíað eg sá, að það myndi ekki annað
gera enn spilla þeim kennimerkjum, sem þar kynni að finnast.
þ>etta er sá fyrsti haugr, sem eg hefi fundið hér með garði í kring,
og annað er líka merkilegt, og það er, hvað garðrinn hefir haldizt
vel við síðan á síðara hluta 10. aldar. Hann mun þó hlaðinn úr
tómu torfi, því að engan stein fann eg i honum, að því er eg gat
fundið með stálstaf mínum. þetta er meðal annars órækr vottr
þess, að tóttir hér, þó þær sé frá 10. öld, geta enn í dag verið
glöggvar, ef þær eru þar, sem mikill er jarðvegr og góð grasrót,
sem hlífir, einkannlega sé þær í túni eða rœktaðri jörð, þar sem
er harðvelli. Ekki þarf að efast um, að haugrinn í Drafnarnesi er
fornmannahaugr, og getr hann þá einskis annars haugr verið, enn
f>órðar godda, þvíað enginn getr heimtað meira enn að finna al-
veg hin sömu kennimerki, sem sagan lýsir. f>að myndi sannast,
ef haugr þessi yrði rannsakaðr af þeim, sem vit hefði á þeim kenni-
merkjum, sem einkenna forna hauga, að þau myndi koma í ljós,
jafnvel þó að mjög væri í honum fúið, sem líklegt er.
Síðan fór eg ofan að Hjarðarholti; enn þá kemr þettaatriði
í Laxdœla sögu um flutning Olafs pá frá Goddastöðum og ofan að
Hjarðarholti. Mér var forvitni að sjá, hvað þessi vegr er langr.
Eg hefi oft heyrt það gert að umtalsefni, hvort Ólafr pá hafi
6 a