Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Page 83

83
þvíað hann fór jafnan raeðal búa sinna með 80 manns, bls. 124.
Hafi nú Ólafr pái haft þenna pening eða meira, ætla eg, að hann
hafi nœgt til að gera úr honum lest, sem náði millum þessara bœja,
einkannlega ef þau orð sögunnar: „var hvergi hlið á“, ekki eru
tekin mjög bókstafiega. Enn Ólafr hefir getað haft miklu meira
lifanda pening, þvíað eptir það hann hafði keypt Hrappstaðaland
(Hjarðarholtsland), hafði hann undir 4 jarðir, eftir því sem nú er
skipað: Goddastaði, Hjarðarholt, Hrappstaði og Fjós. Á Hrapp-
stöðum þorði þá enginn að byggja fyrir aftrgöngum, enn bœrinn
Fjós er síðar bygðr upp úr fjósum Ólafs. þar að auki gat hann
haft undir báðar jarðirnar, sem liggja hinum megin við hálsinn,
Vígholtsstaði og Spágilsstaði, sem nú eru hjáleigur frá Hjarðar-
holti, enn þess hefir varla þurft. Hinar fjórar myndi nœgja. Laxd.
s., bls. 96, segir um Hrappstaðalendur: „þvíat þat vóru víðar lendur
ok fagrar ok mjök gagn-auðgar. Miklar laxveiðar ok selveiðar
fylgdu þar; vóru þar ok skógar miklir“. Hversu miklu ógrynni
af kvikfé hafa menn þurft að slátra til að halda slíkar stórveizlur,
eins og t. d. erfið á Höskuldsstöðum, Laxd. s., bls. 106, þegar
Ólafrpái býðr frá lögbergi öllum goðorðsmönnum og bœndum, og
hverjum, er þiggja vildi, sælum og vesölum til hálfsmánaðar veizlu
á Höskuldsstöðum um haustið, og þar að auki hét hann því, að
enginn hinna meiri manna skyldi gjaflaust á brott fara; nú segir,
að hér hafi komið saman um 900 manns. þ>að var nú sök sér að
halda öllum þessum fjölda veizlu í 15 daga með vist og drykk og
öllum aðbúnaði; enn hitt var jafnvel meira, þegar það bœttist hér
við, að gefa öllu stórmenni gjafir þar á ofan. Hefði nú ekki þetta
enzt vel að lokunum, myndi ekki frægðarorð hafa farið af því.
Nú má fœra rök að því, að um erfi þetta hlýtr að vera sagt satt.
þ>að var um 985. þ>að má ætla með vissu, að Snorri goði hafi
verið að þessu erfi. Hann var þá fyrir 6 árum kominn til mann-
virðingar í þórsnesi, og hafði tekið við búi að Helgafelli. Snorra
hefir því verið kunnugt um erfi þetta. þuríðr spaka, dóttir Snorra,
mundi föður sinn, og Ari fróði nam af henni marga fræði, Prolo-
gus fyrir Heimskringlu, bls. 3. Er þá líklegt, að þuríðr hafi sagt
Ara þetta ásamt öðru, sem hún hefir heyrt bæði eftir föður sinn
og aðra. Ari vitnar og sjálfr til þuríðar í íslendingabók, bls. 4.
það er kunnugt, áð Ari mun hafa ritað margt og mikið fleira enn
þá íslendingabók, sem nú er til; margr vitnar til hans á ýmsum
stöðum. það er ekkert liklegra, enn að ýms atriði í Laxdœla sögu
og Eyrbyggja sögu sé rituð eftir Ara sögnum. þetta — og svo mun
vera um fleira — hefir því ekki þurft að fara margraá milli, þar til
það komst i góðar hendr. Laxdœla saga segir og, að þessi veizla
hafi verið önnur fjölmennust, sem haldin hafi verið á íslandi, enn
sú önnur, er Hjaltasynir gerðu erfi eftir föður sinn; þar vóru 1200