Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Page 105

i°5
í Grönlands hist. M. I 520—525, o. s. frv. er mikið talað um
J>órsnesþingf, og einkannlega um þ>órssteininn og hringinn, sem
þar er látinn vera úr grjóti (Stenkreds), enn hvorki Lnb. né Eyrb.s.
nefna, úr hverju hann var. þ>að er ekki hœgt að skilja, hvernig
þessi kennimerki eru nú með öllu horfin síðan á árunum rétt fyrir
1820, er þetta átti að sjást, þar sem þau höfðu þó átt að geymast
frá fornöld til þess tíma. Mér liggr því við að halda, að ímyndun-
in hafi haft hér hönd i bagga með. J>ar að auki ber lýsingunum
ekki saman; sumir hafa engan hring séð, en tilraunin er samt góð
að vilja rannsaka þetta. Hvað sem nú Lnb. og Eyrb.s. meina
með þenna stað, þá þori eg að fullyrða, að hér hafa dómarnjr á
þ>órsnesþingi aldrei verið; eg hefi nokkuð talað um dómhringana
í Árb. 1880—81, bls. 28—30, læt eg það nœgja að sinni; mann-
blót eru ekki nefnd hér á landi nema á tveim stöðum, það eg man
fyrir utan þetta. Hallsteinn þórólfsson fórnaði syni sínum Lnb.
bls. 130—131, og Gislas. Súrssonar, bls. 140; og svo þegar kristni
var lögtekin, þá er talað um að fórna goðunum mönnum; enn
það er aðgætanda, að Hallsteinn kom fullorðinn úr Norvegi, og
hefir getað gert það að þeirra sið. Á þetta hefi eg og minzt í
Árb. í fyrra, og á þ>órssteininn, bls. 89.
þ>að sem segir í Grönlands histor. M. á sama stað um þ>ing-
vallaborg, að þar hafi verið dómhringr, og sjáist af honum leifar,
getr eigi verið rétt, þvíað þetta er svo ólíkt dómhring sem mest
má vera, eftir þeim lýsingum, sem vér höfum af þeim ; eg hygg, að
þar hafi aldrei verið annað enn fjárbyrgi eða fjárrétt, sbr. og Kálund
I 443. þetta væri bæði á móti anda sögunnar, og því sem hér að
framan er sýnt. Eg hefi þá að sinni talað um þá helztu staði í
þ>órsnesi og þar í kring, er mér þótti mest nauðsyn til bera; enn
margir eru fleiri sögustaðir, er eg kom á; enn eg vísa þar til Á. O.
Thorlaciusar „ Uin örnefni i þórsnessþingisem er ein hin áreiðan-
legasta af vorum örnefnalýsingum, að því sem mér er kunnugt.
Síðan fór eg ofan í Stykkishólm og kom þar seint um kveldið.
Laugardaginn. 25.júní, gerði eg dagbók mína. Síðanbjósteg
til heimferðar, hafði eg í þessari ferð fengið marga gamla hluti til
forngripasafnsins; kom eg hingað í Reykjavík 28. júní með gufu-
skipinu Valdimar.
þ>ær 6 myndir, er fylgja þessari árbók, hefi eg teiknað, enn
þær eru steinprentaðar í Kaupmannahöfn. Hefir Dr. Vilhjálmr Fin-
sen, assessor i hæstarétti í Kaupmannahöfn, séð um alt þetta. Á
hann miklar þakkir skildar af félaginu fyrir það. Dr. Jón þ>orkels-
son, rektor við hinn lærða skóla í Reykjavík, hefir sem áðr gert
svo vel að lesa prófarkirnar af þessari árbók; hann hefir og auð-
sýnt mér marga hjálp og gefið mér ýmsar málfrœðislegar bend-
ingar, sem eg þakka honum fyrir.