Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1883, Side 18

i8
þegar í sambandi við það, sem áðr er sagt, þó eg gerði annað á
meðan. Eg gerði mér mikið far um að ransaka gólf tóttanna,
því að það sýnir bezt, hvað þær hafa verið. Eg gróf 7 grafir niðr
í gólf vestustu tóttarinnar; þar fann eg svarta flekki neðan í öll-
um hnausunum, í öllum gröfunum nema einni; þetta var því auð-
sjáanlega vottr af gamalli mykju, sem aldrei getr leynt sér, þó
gamall verði í moldinni; og þar sem eg fann þetta hingað og
þangað innan um alla tóttina, þori eg að fullyrða, að hér sé fundið
hið gamla fjós á Sæbóli. pessar tóttir eiga líka svo vel við, sem
bezt má verða, þá húsaskipun, sem sagan talar um, að verið hafi
á Sæbóli, og þessi tótt er þar að auki næst lœknum, sem Gísli óð
eftir og vatnsbólið var i, sem síðar skal ger sagt; í sambandi við
þetta er og annað, sem er einkannlega þýðingarmikið, og það er
stœrðin á þessari tótt. Allar sögurnar segja það sama um kúa-
fjöldann í fjósinu, mns. bls. 28—29: „þ>ar stóðu þrír tigir kúa hvorum
megin“. ms. bls. 113: „en xxx stóðu hváro megin“. Hút. bls. 148:
„í>ar voru þrjátigi kúa hvoru megin“. |>ar sem nú að fjóstóttin
er að utanmáli 32 ál. á lengd og 18 ál. á breidd, er auðsætt, að
í fjósinu hefir verið hœfilegt rúm fyrir þessar 60 kýr, sem allar
sögurnar tala um, með því að básaraðirnar hafa verið fjórar og
kýrnar í miðröðunum snúið saman hausunum. þ>að var og miklu
hentugra að hafa fjósið þannig lagað, því ella hefði lengdin orðið
svo ákafleg. Engar báshellur fann eg í fjósinu eða neinn veruleg-
an flór; þessa þurfti heldr ekki með, því að það er auðsætt, að
báshellurnar—þó þær hefði verið í fjósinu—hafa getað verið tekn-
ar í burtu og annað grjót úr fjósinu og notað heima í bœnum
Haukadal, sem stendr á móti Sæbóli, þó nokkru neðar eða nær
sjónum, og örstutt á milli. Annað er og ekki síður líklegt,
að rnilligerðir allar i fjósinu á Sæbóli hafi verið úr rekastaurum,
og enda flórað með þess konar; á rekavið hefir ekki verið skortr
á Vestfjörðum í þá daga, enn á Sæbóli fremr Htið um hentugt
grjót. Eg hefi t. d. vissar sagnir af, að á Hornströndum séu not-
aðir rekastaurar og sagaðir niðr í búta og hafðir i veggi í staðinn
fyrir grjóthleðslu og torf á milli; tveir menn hafa sagt mér þetta,
sem hafa séð það.
J>ar á móti fann eg alt önnur kennimerki í löngu tóttinni, sem
var 100 fet, og stóð við austnorðr horn hinnar tóttarinnar, sem áðr
er sagt. Eg gróf þar 5 grafir niðr í gólfið, og fann þar viðarkol
og kolaösku i fjórum gröfunum, og leifar af fúnum birkiviði; líka
fann eg þar aðra ösku mislita, og gólfskán eins og vanalega ger-
ist í ibúðarhúsum þar sem ekki er fjalagólf; þessi kennimerki eru
nú svo glögg, að ekki þarf margt um að rœða; þessi tótt hefir ver-
ið skáli porgrims ; askan er eftir langeldana, þar sem brent var
birkivið; afstaða skálans frá fjörunni kemr og öldungis heim við